دندانی که نظم دهان را بهم می‌ریزد (۱)

تحریریه دنیای سلامت

دندان عقل، سومین و آخرین سری از دندان‌های آسیای بزرگ است که در اواخر سنین نوجوانی و یا اوایل 20 سالگی در دهان رشد می‌کند. اما اغلب اوقات، آنها سریع خراب می‌شوند و باید کشیده شوند. این دندان‌ها گاه به طور غیرمعمولی در دهان می‌رویند و مشکل‌ساز می‌شوند؛ مثلاً به صورت افقی و یا زاویه‌دار به سمت دومین دندان آسیای بزرگ رشد می‌کنند.

خارج شدن این دندان، از ردیف سایر دندان‌ها، به دندان مجاور، استخوان فک و یا اعصاب آسیب می‌زند. دندان عقلی که این‌گونه رشد می‌کند، بیشتر در معرض پوسیدگی و خرابی قرار می‌گیرد.

حتی گاهی دندان عقل داخل لثه رشد می‌کند و اصلاً از بیرون قابل مشاهده نیست که به این دندان، دندان نهفته می‌گویند و رشد آن راه عبور باکتری‌ها را به لثه باز می‌کند باکتری‌ها موجب عفونت دندان و لثه شده، درد، تورم و سفتی فک را نیز به دنبال خواهند داشت.

آناتومی دندان

دندان، سخت‌ترین ماده در بدن انسان است که علاوه بر جویدن غذا، نقش مهمی در صحبت کردن دارد. بخش‌های مختلف دندان عبارتند از:

 مینا: بخش سفید بیرونی دندان و سخت‌ترین قسمت دندان می‌باشد که بخش عمده آن از فسفات کلسیم ساخته شده است.

 عاج: لایه زیرین مینا را عاج می‌نامند. عاج از سلول‌های زنده‌ای تشکیل شده است که مواد معدنی سخت ترشح می‌کنند.

 مغز دندان: ساختار داخلی و نرم دندان است که تمامی رگ‌های خونی و اعصاب در این قسمت قرار دارند.

بهبودی بعد از کشیدن دندان

مدت زمان بهبودی بعد از کشیدن دندان عقل، به سختی و چگونگی کشیدن دندان بستگی دارد؛ اما به طور کلی در 24 ساعت اول احتمال اتفاقات زیر وجود دارد و باید انتظار این شرایط را داشت: خونریزی: ممکن است تا چند ساعت پس از کشیدن دندان، خونریزی ادامه داشته باشد.

برای کنترل آن، دندانپزشک، یک گاز پانسمان را روی جای خالی دندان قرار می‌دهد و از بیمار می‌خواهد آن را گاز بگیرد. بعد از 45 دقیقه فشار روی جای دندان کشیده شده، به‌تدریج خونریزی قطع می‌شود. اگر پس از این مدت، هنوز خونریزی شدید ادامه داشت، باید حتماً به دندانپزشک یا جراح فک و دهان مراجعه نمود. تا 24 ساعت بعد از کشیدن دندان، از خوردن مایعات داغ، مثل قهوه یا سوپ و از مکیدن نوشابه با نی و یا سیگار کشیدن باید خودداری کرد.

تورم: معمولاً در قسمتی که دندان کشیده شده است، تورم ایجاد می‌شود؛ اما برای کاهش آن، چند تکه یخ را در کیسه یا پارچه‌ای گذاشته و آن را به مدت 10 دقیقه روی صورت خود نگه دارید و بعد از 20 دقیقه مجدداً این کار را تکرار کنید. در صورت لزوم این کار را به دفعات مختلف در 24 ساعت اول انجام دهید. 

از داروهای ضددرد و مسکن مثل استامینوفن و ایبوپروفن، برای کاهش درد می‌توان استفاده کرد. البته ممکن است پزشک مسکن‌های قوی‌تر تجویز کند.  آنتی‌بیوتیک، معمولاً قبل از کشیدن دندان برای بیمار تجویز می‌شود تا هرگونه عفونت احتمالی اطراف دندان عقل از بین برود. مصرف آنتی‌بیوتیک تا بعد از کشیدن دندان و بهبودی کامل باید ادامه پیدا کند.  تا چند روز بعد از کشیدن دندان، فقط غذاهای نرم بخورید و از مصرف الکل و موادمخدر، جداً بپرهیزید. 

تا 24 ساعت اول از مسواک زدن دندان مجاور دندان کشیده شده، خودداری کنید و از روز دوم به بعد می‌توانید مثل سایر روزها، به راحتی مسواک بزنید.  پس از 24 ساعت اول: بعد از 24 ساعت اول که از بیرون دندان یخ گذاشتید، روز دوم، در صورت تورم، روی آن قسمت یک حوله گرم و مرطوب قرار دهید و بعد از 20 دقیقه حوله را بردارید و در صورت نیاز هر 20 دقیقه یک بار این کار را تکرار کنید.

دنـدان عقل

 چگونه می‌توان متوجه شد که دندان عقل در دهان رشد کرده است؟

اگر دندان عقل درون لثه رشد کرده و نهفته باشد، فقط با مراجعه به پزشک و عکس از دهان می‌توان متوجه چگونگی رشد دندان عقل شد. حتی ممکن است دندانپزشک برای بررسی‌های بیشتر، شما را به جراح فک و دهان ارجاع دهد و او قبل از اینکه دندان عقل مشکلی به وجود آورد، آن را از دهان خارج کند؛ زیرا خارج کردن و کشیدن آن، زمانی که تازه شروع به رشد کرده، بسیار آسان‌تر و بدون درد‌تر از زمانی است که به طور کامل درون لثه رشد کرده باشد.

کشیدن دندان عقل در سنین جوانی و زمانی که هنوز ریشه دندان عقل به طور کامل سفت نشده و استخوان تراکم کمتری دارد، بسیار راحت‌تر است و بعد از کشیدن نیز، زودتر بهبود می‌یابد...

برای خواندن بخش دوم- دندانی که نظم دهان را بهم می‌ریزد- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- دندانی که نظم دهان را بهم می‌ریزد- اینجا کلیک کنید.