پیشگام در برابر گسترش ایدز (۱)

تحریریه پزشک امروز

در سال 1981 (1360) نخستین نشانه‌های بالینی نوعی بیماری گزارش شد که بعدها به «ایدز» معروف شد. امروز پس از گذشت 27 سال، بیش از 33 میلیون نفر در جهان مبتلا به اچ‌آی‌وی هستند و بیش از 25 میلیون نفر بر اثر ایدز درگذشته‌اند. اما سال‌ها تلاش برای مهار این همه‌گیری، پیشرفت‌تر و تحولات بسیاری را نیز دربرداشته است.

میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از بیماری‌های ناشی از اچ‌آی‌وی می‌میرند. اما اثرات گسترش اچ‌آی‌وی تنها در مرگ و میر افراد خلاصه نمی‌شود. اچ‌آی‌وی بر تمام جوانب زندگی اثر گذاشته است، از اقتصاد گرفته تا فرهنگ. از سیاست گرفته تا مذهب. در سال 2001 برای نخستین بار مجمع عمومی سازمان ملل اجلاسی ویژه در زمینه ایدز برگزار کرد که طی آن سران دولت‌ها «اعلامیه تعهد درباره اچ‌آی‌وی و ایدز» را به اتفاق آرا تصویب کردند.

 بیایید ما نیز هم‌پیمان در برابر گسترش ایدز پیشگام شویم. گسترش ایدز به منزله کوه یخی است که ما فقط قله آن را می‌بینیم، ولی بهتر است بدانیم ایدز نیز مانند اعتیاد به عنوان تهدیدی جدی برای همه کشورها تلقی می‌شود، اگر امروز این مسأله را جدی نگیریم، در آینده‌ای نه چندان دور مجبور خواهیم بود، برای این غفلت تاوان بزرگی بپردازیم.

به این منظور کارگاه کشوری ایدز و رسانه در تاریخ 7- 6 آبان ماه سال‌جاری به همت دفتر مدیریت بیماری‌های واگیردار، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران، در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل شد. در این کارگاه دو روزه مسؤولین و رسانه‌ها به بحث و تبادل نظر پرداختند.

در ابتدا دکتر حیدری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اهمیت نقش خانواده در پیشگیری از اچ‌آی‌وی و ارائه آمار ایدز در جهان خاطر نشان کرد: ایدز به عنوان یکی از دغدغه‌های حوزه سلامت کشور تلقی شده، که موج سوم آن در روابط اجتماعی و روابط جنسی نمایانگر شده است.

وی با اشاره به اینکه مکتب‌ ما دارای بهترین الگو در روابط اجتماعی است گفت: جامعه ایران دچار بی‌هویتی فرهنگی شده که خلاء‌های آن در چنین مواردی بروز می‌کند.

در ادامه دکتر فدایی مسئول مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اهمیت تعیین عوامل مؤثر در گسترش یا محدود شدن ویروس HIV یادآور شد: در نقاط مختلف جهان، پیشرفت ایدز، به نحوه برخورد و برنامه‌ریزی کشورها با این بیماری بستگی دارد. وی در ادامه افزود: در سراسر جهان، روزانه 6800 نفر، به اچ‌آی‌وی آلوده می‌شوند، که از این تعداد 96 درصد از کشورهای ضعیف و  متوسط به سر می‌برند.

دکتر فدایی خاطر نشان کرد: ضعف در برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی، پوشاندن حقایق و عملکرد ناهماهنگ با بیماران، باعث ایجاد مشکلاتی عدیده در پیشگیری و مهار اچ‌آی‌وی می‌شود. مسؤول مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه تعداد مبتلایان به اچ‌آی‌وی از سال 2005- 1990، 4 برابر شده است از ایدز به عنوان یک بیماری مزمن نام برد و خاطر نشان کرد: با بهره‌گیری از امکانات می‌توان، برای بیماران طول عمر بیشتر و زندگی با کیفیت بهتر را رقم زد.

در دومین روز کارگاه دکتر عباس صداقت، ریاست اداره ایدز وزارت بهداشت سخنانی ایراد نمود، پزشک امروز نیز با ایشان گفتگویی اختصاصی داشت و نظرات ایشان را در خصوص مهار اچ‌آی‌وی شد و نقش جامعه پزشکی در این زمینه جویا شد: دکتر صداقت در خصوص انتظاراتی که از پزشکان وجود دارد گفت: ما از همکاران انتظار داریم، حتی‌الامکان در زمینه عوامل اجتماعی خطرساز برای (اچ‌آی‌وی) اطلاعات بیشتری کسب کنند.

وی در خصوص بیمارانی که به مطب‌ها مراجعه می‌کنند گفت: بایستی همکاران ارزیابی خطر را خصوصاً در بیماران جوان، نوجوان، در نظر داشته باشند. وی در ادامه افزود: توصیه می‌شود در این بیماران علاوه بر درمان بیماری اصلی به هر دلیلی مانند: مصرف داروهای روان‌گردان، مصرف الکل یا مصرف مواد مخدر یا ارتباطات جنسی محافظت نشده ایجاد شده است باید این بیماران در معرض خطر قرار دارند، بایستی آموزش‌های اولیه ارائه گردد.

تا بیماران جهت انجام آزمایشات مشاوره‌ای قبل از آزمایش و پس از آزمایش، به نزدیک‌ترین مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری محل طبابت خود ارجاع شوند. دکتر صداقت خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه تمامی استان‌های کشور، تحت پوشش معاونت‌های بهداشتی قرار دارند، در کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، حداقل یک مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری وجود دارد که کلیه خدمات مشاوره، آزمایش، پیشگیری و آموزش و اطلاع‌رسانی را برای مراجعین به صورت کاملا رایگان و محرمانه ارائه می‌گردد.

رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت یادآور شد: کلیه پزشکان و پرسنلی که به نوعی با حرف پزشکی سر و کار دارند، در مواردی که با خون و فرآورده‌های خونی در ارتباط هستند، خصوصاً پزشکانی که در بخش‌های جراحی فعالیت دارند، بایستی از اصول احتیاط‌های استاندارد آگاه باشند.

این امر، به پزشکان کمک می‌کند، فارغ از اینکه بیمارشان، به یکی از بیماری‌های منتقله از راه خون از جمله، بیماری ایدز یا هپاتیت مبتلا هست یا خیر، بتواند از خود در برابر انتقال بیماری حفاظت کرده، همچنین با رعایت اصول استاندارد، از انتقال ویروس توسط ابزار پزشکی از خود بیمار به فرد سالم ممانعت به عمل آورده تا قادر باشد خدماتی مطلوب و مورد نیاز بیماران مبتلا را به آنها ارائه دهد...

برای خواندن بخش دوم- پیشگام در برابر گسترش ایدز- اینجا کلیک کنید.