تحریریه پزشک امروز
دستگاه تشخیص دهنده اختلال حرکتهای مری (Esophageal Motility Analyzer) به تشخیص موارد غیرطبیعی مثل آشالازی (انقباض مری و عدم شلشدن اسفنگتر مری)، اسکلرودرما (سفتشدن و ضخیمشدن پوست)، افزایش فشار جداره مری و اختلال در بلع، کمکمیکند.
دستگاه جدولی تولید میکند که مطابقت زمان حرکت انقباض مری، هنگام بلع و هنگام تنفس بیمار را، نشانمیدهد؛ همچنین، دستگاه فشار اسفنکتر بالایی و پایینی مری و نیز فشار ناحیه میانی مری را اندازهگیری و هماهنگی انقباض حلق و مری را مشخصمیکند.
بهعلاوه این دستگاه PH ناحیه تحتانی مری را ثبتمیکند که این عمل، برای تشخیص بیماری رفلاکس گاستروازو فاژیال (برگشت محتویات و اسید معده به مری) مفید است.
ذکر این نکته ضروری است که داشتن اطلاعات در مورد حرکتهای خود به خودی مری، اطلاعات لازم جهت تعیین روش درمانی مناسب را برای بیماران (مثل درمان جراحی، درمان دارویی و یا درمانهای بیو فیدبک) مشخص میکند.
ساختار فیزیکی – مکانیکی دستگاه
این دستگاه حرکات کرمیشکل خود به خودی مری را بهوسیله ثبت کنندههای چندین کانالی بررسیمیکند. دستگاه دارای کاتترهای فشار انتشاری و غیرانتشاری و پروبهایPH است. حرکت کرمیشکل هماهنگ مری که اغلب به نام رفلکس بلع شناخته میشود، با اندازهگیری فشار، توسط مانومتر اندازهگیری و ثبت میشود.
برای نزدیک شدن بیمار به حالت طبیعی، سیستم و روشی برای تحریک و برانگیختن مستقیم اسفنکتر تحتانی مری، (به دلیل جلوگیری از عمل بازگشت و درمان نشانههای بیماری بازگشت گاستریت از مری بیمار) وجود دارد. تحریک، جلوگیری از بروز اتفاقها در واکنش به بلعیدن بیمار، توسط نظارت و مراقبت تحرکهای مری و در اتمام زمان جلوگیری از بروز، در دنباله ردیابی تحریکهایی اتفاقمیافتد که نشان دهنده بلع هستند.
این سیستم از یک محرک و برانگیزنده کاشته شده، استفادهمیکند که برای رساندن سلسله تحریکها به یک یا چند الکترود برنامهریزی شده (که در اطراف اتصالات معده- مری قرار گرفته) و توسط یک یا چند لید، به محرک متصل شدهاند.
دریافت تحریکها، توسط یک حسگر (برای دریافت مکانیکی حرکتها امواج یا سیگنالهای الکتریکی معرف حرکتها) و الکترودهای محرک، بهصورت لاپاروسکوپی (تشخیص بدون عمل جراحی در ناحیه شکمی مانند اسکنها یا تصاویر با آلتراسوند و...) یا بهصورت بهتر توسط یک استنت معمولی (با ایجاد سوراخ در اطراف قسمت پایینی مری و اتصال آنها در محل مربوطه)، انجاممیگیرد.
برای مطالعه حرکتهای خود به خودی مری، بیمار باید یک کاتتر را بلع کند که درونش چندین لوله تعبیه شده است. سر کاتتر که دارای ترنسدیوسرهای مبدل است (وسیلهای که شکلی از انرژی را بهشکل دیگر تبدیلمیکند.
بهعنوان مثال فشار را به سیگنالهای الکتریکی تبدیلمیکند)، در ناحیه اسفنگتر فوقانی مری، در یک یا دو ناحیه از طول مری و در ناحیه اسفنگتر تحتانی قرار داده میشود. برای این کار کاتتر حدود 40 سانتیمتر داخل مری میشود که این مقدار بهطور تقریبی، فاصله بین دهان و معده در بزرگسالان است. (این مقدار توسط مانومتر اندازهگیری یا بسته به قد بیمار تخمین زده میشود).
با جا به جاکردن کاتتر در فواصل منظم، ثبت اطلاعات شروع شده و ادامه پیدا میکند؛ همچنین وقتی که بیمار عمل بلع را انجام میدهد باز ثبت اطلاعات ادامه دارد تا حرکتهای خود به خودی مری و نیز شل و ریلکسشدن اسفنگتر مری مورد ارزیابی قرارگیرد.
از طریق لوله تعبیه شده درون کاتتر، مایعات بهمیزان ثابت درون کاتتر انتشارمیشود (میزان جریان مایع 6/0 میلیلیتر در دقیقه است). انقباض مری موجب میشود که میزان جریان مایع کاهش یابد؛ در نتیجه منجر به افزایش فشار کاتتر میشود.
ترانسدیوسرها تغییرهای فشار را بهصورت سیگنالهای الکتریکی ثبت میکند؛ همچنین از طریق لولههای دیگر تعبیه شده درون کاتتر تنفس، بلع و PH معده نیز اندازهگیری میشود. در برخی ازدستگاهها علاوهبر موارد فوق، لولههای جداگانهای برای انجام الکترومایوگرافی، الکتروکاردیوگرافی و الکتروگاستروگرافی در زمان مطالعه حرکتهای خود به خودی مری روی دستگاه تعبیه شده است.