صادقانه نه بگویید

رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاروه

متاسفانه یکی از مشکلات خانم‌های جامعه ما این است که نمی توانند در مواقعی که لازم است، «نه» بگویند! در واقع آنها گمان  می‌‌کنند که با نه گفتن، ممکن است دل دیگران را بشکنند، آنها را برنجانند یا ناراحت کنند، یا دیگر دوست داشتنی و مورد تایید نباشند و خلاصه محبوبیت خود را از دست بدهند. در حالی که تبعات زیر قول زدن، کاری را به اجبار انجام دادن، از وقت و انرژی خود و خانواده خود کاستن و درخواست‌های دیگران را انجام دادن بیش از «نه» گفتن می‌‌تواند مشکل‌آفرین باشد. اگر شما هم از بله گفتن‌های نادرست و نابجا، خسته شده و به زبان ساده می‌‌خواهید نه گفتن را تجربه کنید، خوب است قبل از پاسخ دادن به درخواست‌های دیگران این گام ها را دنبال کنید:

گام اول: وقتی کسی از شما درخواستی می‌کند، همیشه می‌‌توانید از او چند لحظه ای برای فکر کردن زمان بخواهید، و در این زمان تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرید. می‌‌توانید از روش سوال سازی کوتاه در مورد مساله‌ای که با آن مواجه شده‌اید کمک گرفته و از خود سوالات روشنی بپرسید و جواب‌ها را هم به همان روش در ذهن خود مرور کنید. این سوال و جواب‌ها شما را به نتایج حاصل از انجام یا عدم انجام درخواست صورت گرفته، نزدیک‌تر می‌‌کند.

گام دوم: در مرحله بعد اگر به این نتیجه رسیدید که نه گفتن، بهترین پاسخ، در شرایط موجود است پس با خیال راحت مودبانه و جدی «نه» بگویید و از گفتن آن نگران نباشید.

گام سوم: در هنگام گفتن کلمه «نه» مستقیم در چشم طرف مقابل نگاه کنید، و با صدایی واضح و بلند نه بگویید، حتی با حرکت سر موضوع را کاملا تاکید کنید.

گام چهارم: به خاطر داشته باشید ، اگر بله را در حالی که می‌‌خواهید نه بگویید به زبان بیاورید، علاوه بر اینکه از  راستی خارج شده‌اید، حسی از بی‌میلی و سنگینی برای انجام آنچه عهده‌دار انجامش شده‌اید را نیز خواهید داشت، پس فشارهای بیشتری را هم در طول انجام کار مورد نظر متحمل می‌‌شوید.

گام پنجم: اگر می‌خواهید به کسی که در حال حاضر تحت فشار موارد مختلفی قرار دارد نه بگویید بهتر است این نه گفتن بسیار صمیمانه، نرم و ساده و در عین حال همراه با پاسخی از سر همدلی بوده و به شکلی باشد که حداقل اگر فشار او را کم نمی کند، افزایش هم ندهد.سعی کنید در چنین مواقعی به راه حلهای دیگری هم فکر کنید برای مثال به دوستتان که از شما می‌‌خواهد کودکش را نگه دارید تا به دکتر برود می‌‌توانید بگویید نه! لطفا مرا ببخش. می‌‌دانم که پیدا کردن فرد دیگری برایت سخت است اما من کار مهمی دارم و به کسی قول داده‌ام.

گام ششم: بهتر است وقتی جوابتان منفی است اولین کلمه شما «نه» باشد. یعنی جمله خود را با این کلمه  شروع کنید. این کار موضوع را در طول گفتگو ساده تر می‌‌کند پس به جای اینکه از ابتدا سعی کنید حاشیه بروید، خیلی ساده از همان اول نه بگویید. به هر صورت صادق باشید و اگر واقعا بهترین پاسخ «نه» است، از ابتدا نه بگویید  و به روش‌های دیگر روی نیاورید، چون متاسفانه گاهی با اینکه می‌‌خواهیم نه بگوییم، اما تمام تلاش خود را نیز بکار می‌‌بریم تا  از محبوبیت‌مان در نزد طرف مقابل کم نشود. در این روش که بدبختانه خیلی هم شایع است نه گفتن معمولا با معذرت‌خواهی و توجیهات پیاپی و تعارفات کلامی صورت می‌‌گیرد، همراه با یک رشته طولانی از من من کردن‌های مکرر و ادای کلماتی مانند: نمی‌دانم چه باید بگویم، عذر تقصیر مرا بپذیرید، واقعا شرمنده‌ام، معذرت می‌خواهم، در فرصتی دیگر جبران می‌‌کنم و... البته این را هم بگوییم که بعضی از روش‌های نه گفتن خیلی نامناسب‌اند. نه گفتن‌هایی از قبیل: مگر دیوانه شده‌ای، چه شوخی بی‌مزه‌ای، و... یا شکلی از نه گفتن که معمولا با نوعی حمله و تهاجم و گاهی اهانت به فرد درخواست کننده همراه است نظیر تو اصلا نمی‌فهمی، حتی شرایط را هم درک نمی کنی، اگه فقط کمی فکر می‌‌کردی هرگز چنین درخواستی را نمی‌کردی، خوب معلوم است که من هرگز وقتم را برای انجام کار بی‌اهمیتی مثل این هدر نمی‌دهم.