آزاده دهقانی‌کری بزرگ : دانشجوی دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تبریز
تحریریه زندگی آنلاین : وقتی به مواد مغذی مفید موجود در مرکبات مانند پرتقال فکر می‌کنید، ویتامین C احتمالاً اولین ویتامین است که به ذهن شما خطور می‌کند. با این حال، مرکبات همچنین سرشار از بسیاری از ترکیبات محافظتی دیگر است که یکی از آنها هسپریدین نام دارد. هسپریدین برای چه استفاده می‌شود؟ وقتی به صورت مکمل مصرف می‌شود، اغلب برای دفاع در برابر التهاب، تقویت فشار خون سالم و محافظت از رگ‌های خونی از آسیب استفاده می‌شود. از دیگر مزایای هسپریدین می‌توان به حمایت از سیستم ایمنی بدن، مبارزه بالقوه با سرطان و کنترل علائم یائسگی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
هسپریدین چیست؟
هسپریدین نوعی آنتی‌اکسیدان است که بیوفلاونوئید نامیده می‌شود. به طور خاص، این یک فلاون در نظر گرفته می‌شود که یکی از انواع فلاونوئید است.
فلاونوئیدها گروهی از ترکیبات گیاهی متنوع هستند که در میوه‌ها و سبزیجات به وفور یافت می‌شوند. این ترکیبات در گروه بزرگ‌تر آنتی‌اکسیدان‌ها به نام پلی‌فنول قرار می‌گیرند.
هسپریدین بیشتر در مرکبات یافت می‌شود و مانند سایر آنتی‌اکسیدان‌ها، به دلیل داشتن توانایی مهار رادیکال‌های آزاد، دارای خواص ضد التهابی مفید و اثرات مثبتی بر عملکرد ایمنی بدن است. فلاونوئیدها همچنین بسیاری از اثرات محافظتی دیگر را دارند، مانند توانایی‌های ضد قند خون، ضد چربی خون و ضد سرطان.
نه تنها می‌توانید این ترکیب را از میوه‌های مرکبات تهیه کنید، بلکه به صورت مکمل نیز یافت می‌شود و به داروهای خاص اضافه می‌شود. در این اشکال، مقدار زیادی از پوست گونه مرکبات مانند پرتقال و لیمو جدا می‌شود.
فواید/ موارد استفاده
اثبات شده است که هسپریدین دارای اثرات مفید متعددی است، مانند:
آنتی‌کارسینوژن ضد فشار خون ضد ویروس آنتی‌اکسیدان ضد دیابت محافظ کبدی خواص ضد التهابی
در حالی که این ترکیب به اندازه برخی دیگر از بیوفلاونوئیدها مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما دلایلی وجود دارند که فواید هسپریدین ممکن است شامل توانایی کمک به مدیریت شرایط زیر باشد:
فشار خون بالا علائم یائسگی مانند گرگرفتگی است علائم PMS بواسیر آلرژی
عفونت‌های تنفسی و سینوسی از دست دادن عملکرد شناختی در بزرگسالان مسن رگ‌های واریسی گردش خون ضعیف (استاز وریدی)
احتباس مایعات
مارکرهای مربوط به التهاب و آسیب رادیکال‌های آزاد، مانند علامت‌هایی هستند که ممکن است در بیماری‌های قلبی، دیابت یا سرطان نقش داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
مزایای هسپریدین
با توجه به مطالعات تحقیقاتی موجود، در اینجا موارد بیشتری در مورد استفاده از هسپریدین و برخی از این مزایای بالقوه آورده شده است:
مبارزه با التهاب و استرس اکسیداتیو نشان می‌دهد که هسپریدین می‌تواند دفاع آنتی‌اکسیدانی سلولی را افزایش دهد و پراکسیداسیون لیپید را به طور قابل توجهی کاهش دهد. به نظر می‌رسد سطح آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله گلوتاتیون، ویتامین C و ویتامین E را افزایش می‌دهد و فعالیت سایر آنزیم‌های مفید را افزایش می‌دهد. بر اساس گزارشی که منتشر شده است، «فلاونوئیدهای مرکبات دارای چندین فعالیت بیولوژیکی هستند و به عنوان درمان‌های کارآمد برای درمان CVD (بیماری‌های قلبی - عروقی) ظاهر شده‌اند. فلاونوئیدهای مرکبات رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برند، تحمل گلوکز و حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشند، متابولیسم لیپیدها و تمایز سلول‌های چربی را تعدیل می‌کنند، التهاب و آپوپتوز را سرکوب می‌کنند و اختلال عملکرد اندوتلیال را بهبود می‌بخشند». از آنجا که فلاونوئیدها می‌توانند با استرس اکسیداتیو مقابله کنند، در جلوگیری از پاتوژنز بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، تصلب شرایین، التهاب بافت و موارد دیگر مفید شناخته می‌شوند.
فلاونوئیدها همچنین ممکن است اثرات ضد سرطانی داشته باشند، زیرا به عنوان پاک‌کننده‌های رادیکال، تسکین‌دهنده اکسیژن و آنتی‌اکسیدان‌های اهدا کننده هیدروژن عمل می‌کنند که سلامت کلی سلول را پشتیبانی می‌کنند.
می‌تواند سلامت قلب و عروق را ارتقا دهد
هسپریدین می‌تواند به عملکرد بهتر عروق خونی کمک کند - به علاوه ممکن است به کاهش فشار خون بالا و همچنین به کاهش مارکرهای التهابی کمک کند.
نشان داده شده است که فلاونوئیدها متابولیسم چربی را بهبود می‌بخشد و به نظر می‌رسد قادر به کاهش سطح کلسترول «بد» LDL است. این توانایی، به علاوه اینکه اکسیداسیون را مهار می‌کنند، به این معنی است که مصرف آنها عملکرد پیشگیری‌کننده‌ای را در برابر سخت شدن و ضخیم شدن رگ‌ها ایجاد می‌کند، که تصلب‌شرایین نامیده می‌شود.
آیا هسپریدین خون را رقیق می‌کند؟ به نظر می‌رسد هسپریدین در صورت استفاده با داروهای رقیق‌کننده خون قادر به کاهش لخته شدن خون و افزایش خطر خونریزی است، بنابراین در صورت بروز مشکل در لخته شدن خون، استفاده دقیق از آن مهم است. یک مطالعه نشان داد بزرگسالان مکمل هسپریدین پس از خوردن یک وعده غذایی پرچرب در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده‌اند، بهبود قابل توجهی در عملکرد اندوتلیال داشته‌اند. یک مطالعه جداگانه نشان داد که مصرف روزانه آب پرتقال حاوی هسپریدین به مدت یک ماه باعث کاهش فشار خون شرکت‌کنندگان و بهبود عملکرد اندوتلیال می‌شود.
بیشتربخوانید:
ممکن است به درمان علائم یائسگی کمک کند
مطالعات خاص نشان داده است که مکمل کلسیم در ترکیب با هسپریدین در حفظ سلامت استخوان در زنان یائسه مؤثر است. همچنین می‌تواند از رگ‌های خونی سالم پشتیبانی کند و ممکن است در برابر بیماری‌های قلبی، که دلیل اصلی مرگ و میر در زنان یائسه است، دفاع کند.
به دلیل توانایی آن در کاهش التهاب، برای مدیریت سایر علائم یائسگی و علائم PMS مانند گرگرفتگی و احتباس مایعات نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که همراه با فیتواستروژن‌ها، ویتامین E و روغن گل مغربی، هسپریدین و ویتامین C می‌تواند در درمان گرگرفتگی در زنان یائسه مؤثر باشد.
ممکن است به محافظت از سلامت شناختی کمک کند
طبق گزارش سال 2019، شواهدی وجود دارد که هسپریدین دارای اثرات محافظتی عصبی است، به این معنی که می‌تواند به حفظ عملکرد بافت‌های عصبی از آسیب ناشی از عوامل مختلف کمک کند و همچنین در برابر بیماری‌های تخریب‌کننده اعصاب مانند پارکینسون، آلزایمر، هانتینگتون و ام‌اس محافظت می‌کند.
برخی آزمایشات بالینی کوچک نشان داده است که این ترکیب فنلی به دلیل توانایی محافظت از مغز و سلول‌های عصبی در برابر استرس اکسیداتیو و التهاب، می‌تواند از عملکرد شناختی در افراد مسن سالم بهره‌مند شود.
این می‌تواند منجر به بهبود جریان خون مغزی، شناخت و عملکرد حافظه شود. به عنوان مثال، یک مطالعه منتشر شده در مجله آمریکایی تغذیه بالینی نشان داد که هشت هفته مکمل آب پرتقال (منبع غنی از بیوفلاونوئیدها) در میان بزرگسالان نشانگرهای کاهش شناخت را کاهش می‌دهد.
منابع
چه غذاهایی سرشار از هسپریدین هستند؟ مرکبات بهترین منبع این آنتی اکسیدان هستند.
برخی از غنی‌ترین منابع عبارتند از:
پرتقال و میوه نارنج خالص (گونه‌های مختلف از جمله انواع شیرین و تلخ / ترش). نئوهسپریدین Neohesperidin یکی از ایزومرهای هسپریدین است که یک ترکیب تلخ موجود در نارنج تلخ (Citrus aurantium) است، که برای ساخت برخی مکمل‌ها استفاده می‌شود.
گریپ‌فروت لیمو لیموترش سبز نارنگی نعناع فلفلی، چه تازه و چه خشک
گونه‌های گیاهی دیگر، از جمله در خانواده‌های باقلائیان Fabaceae، Papilionaceae، Betulaceae و Lamiaceae
مکمل‌ها و دوزها
در بیشتر مطالعات، دوزهای 150 تا 300 میلی‌گرم یک یا دو بار در روز به طور معمول به شرکت‌کنندگان داده می‌شود. مطالعات خاص از دوزهای بالاتر از 600 میلی‌گرم در روز، به طور معمول در مدت چهار تا 12 هفته استفاده کرده‌اند.
خطرات و عوارض جانبی
به طور کلی این ترکیب برای اکثر افراد در صورت مصرف خوراکی تا حداکثر شش ماه در نظر گرفته می‌شود. استفاده از آن برای مدت زمان طولانی ممکن است منجر به عوارض جانبی شود، بنابراین بهتر است از استفاده طولانی‌مدت خودداری کنید، مگر اینکه با پزشک، در تماس مداوم باشید.
ممکن است هنگام استفاده از این مکمل عوارض جانبی را تجربه کنید، از جمله درد شکم، اسهال، درماتیت تماسی و حالت تهوع.
مکمل‌های هسپریدین ممکن است برای افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند بی‌خطر باشد. در صورت مصرف هر یک از موارد زیر، بدون مشورت با پزشک خود از این مکمل استفاده نکنید:
داروهای رقیق کننده خون/ ضد انعقاد خون داروهای ضد پلاکت داروهای فشار خون مسدود کننده‌های کانال کلسیم آرامبخش
این احتمال وجود دارد که هسپریدین روی لخته شدن خون تأثیر بگذارد و خطر خونریزی را افزایش دهد، بنابراین همیشه هنگام مصرف داروهای ضد انعقاد / ضد پلاکت یا در صورت جراحی احتیاط کنید.
نتیجه
هسپریدین یک بیوفلاونوئید است که در مرکبات یافت می‌شود. می‌توان از این میوه‌ها جدا کرد و مکمل‌ها و داروهایی تهیه کرد که اغلب برای درمان گردش خون ضعیف، واریس، بواسیر و فشار خون بالا استفاده می‌شود.
از مزایای هسپریدین می‌توان به خاصیت ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی، کاهش‌دهنده چربی و حساسیت به انسولین اشاره کرد. به نظر می‌رسد محافظتی در برابر مسائل عصبی و نشانگرهای التهابی مربوط به بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان است.
اگر داروهای خاصی از جمله داروهای ضد انعقاد خون، داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای فشار خون و مسدود‌کننده‌های کانال کلسیم مصرف می‌کنید، نباید این مکمل را مصرف کنید.
