مریم تقی‌زاده
مشکلات و یافته‌های عصب شناختی همراه با آفازی
عمده‌ترین مشکل همراه با آفازی، ضعف یا فلجی سمت راست بدن است که معمولا فقط پا، بازو و دست را درگیر می‌کند، اما گاهی اوقات بخشی از صورت هم درگیر می‌شود. بیماران مبتلا به آفازی ممکن است سردردهای شدید و یا تشنج داشته باشند. برخی از آنها مشکلات بینایی دارند که ناشی از آسیب مغزی است. تغییرات رفتاری نیز در این افراد بسیار شایع است. به دنبال آسیب مغزی، فرد کنترل کمی بر روی احساساتش خواهد داشت، به عنوان مثال به آسانی می‌خندد یا گریه می‌کند یا خیلی سریع عصبانی می‌شود و از کوره در می‌رود. بسیاری از افراد هم افسرده می‌شوند.
آفازی چگونه درمان می‌شود؟
در برخی از موارد، اگر آسیب جزئی باشد، فرد به طور کامل و بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود می‌یابد، اما در بیشتر موارد، آفازی به سرعت و به طور کامل بهبود نمی‌یابد. بسیاری از افراد مبتلا به آفازی در یک دوره بهبودی خود به خودی داشته و بعضی از آنها به طور خود به خودی بهبود می‌یابد، اما برخی از ناتوانی‌ها، همچنان در فرد باقی می‌ماند. در این‌گونه از موارد، گفتار درمانی می‌تواند مفید باشد. دوره بهبودی معمولا بیش از دو سال به طول می‌انجامد. بیشتر مردم معتقدند اگر درمان، از همان مراحل اولیه آغاز شود، بیشترین اثر را خواهد داشت.
برخی از عواملی که بر روی پیشرفت بیماری تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:
علت ضایعه مغزی، وسعت ضایعه، محل ضایعه و سن فرد. عوامل دیگری مانند انگیزه، برتری دست و سطح سواد فرد نیز می‌تواند موثر باشد.
گفتار درمانی می‌کوشد تا توانایی فرد را برای برقراری ارتباط با استفاده از توانایی‌های باقیمانده بهبود بخشد و شیوه‌های دیگری را برای برقراری ارتباط بیاموزد تا فرد بتواند تا حد امکان از توانایی‌های زبانی باقیمانده برای جبران مشکلات استفاده کند.
مشاوره به خانواده‌ها برای ایجاد ارتباط با بیماران مبتلا به آفازی:
با فرد مبتلا به آفازی همانند یک بزرگسال (نه مانند یک کودک) صحبت کنید. از مشورت کردن و ساکت بودن در مقابل فرد مبتلا به آفازی خودداری کنید، در طول صحبت کردن با بیمار، سر و صداهای زمینه‌ای مثل صدای تلویزیون، رادیو، افراد دیگر و... را حذف یا کم کنید، قبل از برقراری ارتباط، بیمار را مطمئن کنید که کاملا به او توجه دارید، از تمام شیوه‌های ارتباطی اعم از گفتار، خواندن، نوشتن، نقاشی، تماس چشمی، پاسخ‌های بله/خیر، بیان چهره‌ای و... استفاده کنید، خطاهای بیمار را تصحیح نکنید، تمامی تلاش‌های ارتباطی بیمار را (بخصوص در جهت صحبت کردن) تشویق کنید و بپذیرید، با جملات ساده و کوتاه با بیمار ارتباط برقرار کنید.
سرعت گفتارتان را با مکث‌های مناسب بین کلمات و عبارات، کاهش دهید. بلندی صدایتان هم باید در حد طبیعی باشد، بیمار را تشویق کنید تا حد امکان مستقل باشد. از حمایت و محافظت بیش از حد وی خودداری کنید، تا جایی که ممکن است بیمار را تشویق کنید که به فعالیت‌های طبیعی ادامه دهد؛ مثل شام خوردن با خانواده، همکاری کردن و بیرون رفتن آنان. فرد مبتلا به آفازی را از خانواده یا دوستان جدا نکنید و در یک جمع گروهی به آنها بی‌توجهی ننمایید. سعی کنید در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی تا جایی که امکان‌پذیر است، آنها را درگیر کنید، یک شنونده صبور باشید، چون فرد مبتلا به آفازی، زمان زیادی را صرف صحبت کردن می‌کند.
عجله نکنید و بین صحبت‌های او وارد نشوید، درک مکالمه یک فرد با فردی دیگر برای بیمار راحت‌تر از مکالمه چند نفر است، چرا که صحبت همزمان چند نفر با هم بیمار را گیج کرده و درک را غیرممکن می‌سازد، بیمار را تشویق کنید که بنویسد یا نقاشی کند. اگر دست برتر وی آسیب دیده است، باید نوشتن را با دست دیگر تمرین کند، بیمار را به سرگرمی‌ها و فعالیت‌های غیروابسته تشویق کنید، یکسری برنامه‌های روزانه برای بیمار تنظیم کنید. در عین حال زمان‌های استراحت هم برای وی در نظر بگیرید، زیرا فرد مبتلا به آفازی به راحتی خسته می‌شود، افراد خانواده باید یاد بگیرند که چگونه بیمار را راهنمایی کرده،
به وی کمک نمایند، افراد خانواده باید اشتباهات بیمار را حدس زده و درک کنند، در صورتی که بیمار گریه یا خنده غیرمنطقی دارد، در مقابل این رفتار او آرام و ساکت باشید. سعی نکنید که در گریه کردن، به او بپیوندید و یا خنده غیرقابل کنترل داشته باشید. سعی کنید موضوع را تغییر داده یا کار متفاوت دیگری انجام دهید، از هر فرصت برای مکالمه با بیمار استفاده کنید. با گفتن مواردی مانند: «الان چه کار می‌کنی؟»، «به زودی چه اتفاقی رخ خواهد داد؟»، «دیروز چه اتفاقی افتاد؟» و غیره موضوعی را جهت گفتگو در اختیار بیمار قرار دهید، با توجه به اینکه بیمار نمی‌تواند درک کند، نباید در حضور وی به بحث در مورد شرایط و پیش آگهی او پرداخت، در صورت امکان بیمار را با افراد دیگر دارای مشکل مشابه روبرو کنید. برای آنها جمعی را ترتیب دهید تا با مشکلات هم آشنا شده و با هم ارتباط برقرار کنند...
برای خوانن بخش اول- آفازی و مشکلات خانواده ها - اینجا کلیک کنید.
