دکتر رضا ملایری؛ فوق‌تخصص مدیکال آنکولوژی
ابتدا لازم است به این نکته اشاره کنیم که مانند سایر سرطان‌ها اقدامات درمانی و پیش آگهی این بیماری نیز بستگی به Stage سرطان دارد.
مرحله بندی سرطان روده بزرگ
A:سرطان محدود به مخاط و زیر مخاط
B1:سرطان گسترش یافته به آستر عضلانی
B2:سرطان گسترش یافته به سروز
C: سرطان گسترش یافته به گروه‌های لنفی منطقه‌ای
D: متاستاز دوردست (کبد، ریه، غیره)
کبد شایع‌ترین محل احشائی انتشار متاستاتیک است.
سرطان کولورکتال به ندرت پیش از انتشار به کبد به ریه‌ها، گره‌های فوق ترقوه‌ای، استخوان یا مغز متاستاز می‌دهد.
Survival بقاء 5 ساله:
مرحله A 90درصد
مرحله B1 85 درصد
مرحله B2 80- 70 درصد
مرحله C 60- 40 درصد
مرحله D 10- 5 درصد
درمان
خارج کردن کل تومور به کمک جراحی معمولا با عمل همی کولکتومی، مناسب‌ترین درمان خواهد بود. پیش از اقدام به جراحی، ارزیابی بیمار از نظر وجود متاستاز، مشتمل بر معاینه فیزیکی کامل، رادیوگرافی قفسه سینه، بررسی بیوشیمیایی کارکرد کبد و اندازه‌گیری سطح CEA پلاسما الزامی است.
در مرحله متاستاتیک در صورتی که بیمار علائم انسداد روده و یا خونریزی شدید نداشته باشد انجام عمل جراحی توصیه نمی‌شود و تاثیری در پیش آگهی بیمار ندارد و بیمار باید جهت انجام شیمی درمانی معرفی گردد.
نقش شیمی درمانی در سرطان روده بزرگ
از شیمی درمانی به صورت کمکی در بسیاری از موارد بستگی به مرحله تومور اولیه پس از جراحی (stage B1& C) با هدف کاهش امکان عود مجدد و همچنین در مراحل پیشرفته و متاستاتیک استفاده می‌شود. داروهای شیمی درمانی جدید به دلیل اثربخشی بسیار خوب و عوارض کم سرطان کولون متاستاتیک را به یک بیماری مزمن با مدت بقای عمر بالای دو سال تبدیل کرده است.
داروهای موثر بر این سرطان
FU-5 : داروی قدیمی است که در ترکیب با داروهای جدید مانند اگزالیپلاتین و ایرینوتکان اثربخشی خوبی نشان داده است. تجویز همزمان اسید فولینیک (لوکوورین)کارائی را در مبتلایان تا 3 برابر افزایش می‌دهد.این دارو را می‌توان با داروهای خوراکی زلودا یا یواف تی (Xeloda, UFT) جایگزین کرد.
اخیرا دو داروی دیگر که پادتن مهار کننده فاکتور رشد (ستوکسیماب 1) و پادتن مهارکننده آنژیوژنز (بواسیزوماب 2) هستند نیز در بسیاری از موارد همراه با شیمی درمانی استفاده می‌شوند.
نقش رادیوتراپی
در سرطان روده بزرگ معمولا کمتر از رادیوتراپی استفاده می‌شود. فقط در سرطان روده راست (رکتوم) برنامه رادیو تراپی به همراه شیمی درمانی، قبل و یا بعد از عمل جراحی توصیه می‌شود.