سفر با معماری: همه ی ما در هر جای ایران که زندگی می کنیم با ساختمان زیادی برخورد کرده ایم که دارای معماری کاملا سنتی یا کاملا مدرن یا بی هویت هستند. اما شاید به ندرت بنایی را دیده باشیم که با رویکردی مدرن، از عناصر معماری سنتی مان بهره جسته باشد. یکی از این نادرترین ها موزه ی هنرهای معاصر تهران است که شاهکاری ماندگار از معماری نامی قرن حاضر کشورمان کامران دیبا می باشد. در توصیف معماری و طراحی خارق العاده ی این بنا همین بس که بعد از این همه سال از تاریخ ساخت آن هنوز هیچ بنایی نتوانسته به این خوبی معماری مدرن را با معماری سنتی ایران تلفیق کند. با چیدانه همراه باشید تا درباره ی این بنای منحصر به فرد بیشتر بدانیم...
موزه ی هنرهای معاصر در ضلع شمالی بلوار کشاورز و غرب پارک لاله واقع شده است و درسال ١٣56 فعالیت فرهنگی و هنری خود را آغاز کرد. این موزه در زمینی به وسعت ٢٠٠٠ مترمربع و پیرامون آن فضایی سبز و زیبا موسوم به پارک مجسمه با تندیس هایی ارزشمند از هنرمندان پر آوازه معاصر ایران و جهان قرار گرفته است.
ساختمان موزه، که یکی از نمونه های با ارزش و کم همتای معماری نوین ایران است، با الهام از معماری سنتی ایران و مفاهیم فلسفی آن بنا شده است. طراحی و معماری این بنا به دست کامران دیبا انجام گرفته است. هشتی، چهارسو، معبر و گذرگاه از جمله عناصر چشم نوازی هستند که بازدیدکنندگان هنر دوست را به تأمل در هنر و فرهنگ ایران زمین وا می دارند. موزه هنرهای معاصر مرکز فعالیت ها و رویدادهای مهم هنری ایران در زمینه هنرهای تجسمی به شمار می آید.
گالری موزه مکان برگزاری نمایشگاه های مختلف هنری است. به هنگام برپایی هر نمایشگاه، یک یا دو گالری نیز به نمایش گنجینه هایی از هنرمندان بزرگ جهان اختصاص می یابد.
ساختمان موزه تلفیقی از معماری مدرن و سنتی است که با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیه کویر ایران ساخته شده است. ساختمان موزه هنرهای معاصر تهران به مثابه اثری هنری است که هنر معاصر ایران و بخشی از تاریخ هنر مدرن جهان را نمایندگی می کند.
بیننده مسیری چرخشی را در پیرامون فضای اصلی موزه می پیماید و پس از تماشای نگارخانه ها به هشتی می رسد در دل هشتی اثر زیبا و نوین ماده و فکر، که آن را هنرمند ژاپنی نوریوکی هاراگوچی، از روغن و پولاد ساخته است خود نمایی می کند.
تندیس هایی زیبا و با ارزش از هنرمندان معاصر همچون هنری مور، آلبرتو جیاکومتی و پرویز تناولی فضای سبز اطراف را به پارک مجسمه بدل ساخته است.
معماری منحصر به فرد مدرن این موزه، الهام گرفته شده از معماری سنتی ایران است که مفهومی فلسفی با خود به همراه دارد و با استفاده ازطاقهای مرسوم روستایی و نورگیرهای برگرفته ازبادگیرهای کویری طراحی شده است و طرح مارپیچ داخلی آن از الگویی کاملا مدرن پیروی می کند. بادگیرها به وضوح در کالبد و فرم بنا خود نمایی می کنند. بادگیرهایی که سابقا نقش تهویه و جریان باد را در ساختمان داشتند اکنون وظیفه انتقال نور به داخل بنا را دارند.
این شیوه طراحی هم ادای دینی به معماری سنتی است و هم مبین این نکته که تلفیق این دو معماری (الهام از اصول معماری سنتی ومدرن) امکان پذیر است.
در طراحی موزه هنرهای معاصر دو دیدگاه مورد بررسی قرارگرفته که هر دو آنها به درستی انتخاب و مورد بازبینی قرار گرفتند: یکی در محوطه اطراف موزه است یعنی بوستان لاله که فضایی نسبتا بزرگ است و دیگری مسیر دسترسی به موزه که در کنار یکی از محورهای حرکتی پارک لاله قرار دارد. طراح موزه حیاط مرکزی را انتخاب کرد که علاوه بر اینکه یکی از نشانه های معماری ایرانی باشد بتواند به کمک آن فضایی مجزا از بوستان را ایجاد کند. علاوه بر آن با طراحی دید مناسب از حیاط مرکزی به بوستان، سعی بر برقراری رابطه با بوستان نیز دارد. این رابطه در طراحی داخلی نیز با پنجره های دیواری و سقفی حفظ شده است.
در دل این بوستان بزرگ محوطه ی وسیعی وجود دارد که به دلیل نصب مجسمه هایی از هنرمندان نامدار ایرانی و خارجی به "باغ مجسمه" معروف است و دقیقاْ یادآور باغ های ایرانی است که از دل تاریخ واندیشه با صلابت و شکوهمند ایران بیرون آمده است. آن هایی که با جغرافیای ایران آشنایی دارند به درستی درک می کنند که در پهنا و حاشیه کویر، باغ هایی با درختان سربه فلک کشیده قد علم کرده اند ودرون هریک از باغ ها، عمارتی یا بناهایی ساخته شده که کام و دل ساکنانش را با پیچش نسیم به بار نشسته درون بادگیرها، هشتی، چهارسو و معبر همراه می کند.
با پروژه های برجسته ایران و جهان بیشتر آشنا شوید:
برج آزادی، دروازه ای به تمدن و هنر ایرانی
هرم شیشه ای موزه لوور پاریس، معماری مدرن در دل معماری کلاسیک
برج میلاد، نمادی از هنر و معماری ایرانی!
موزه مرسدس بنز، نماد معماری پویا در آلمان
رقص معماری سالن کنسرت والت دیزنی در لس آنجلس
گردآوری شده در تحریریه چیدانه
