توصیه‌های نوروزی برای افراد سالمند

اعظم میر حاج مسئول آموزش انجمن آلزایمر ایران

سال نو نزدیک و ایام نوروز با سنت‌های دیرین خود در راه است. چیدن سفره هفت‌سین، دید و بازدیدها، خوردن شیرینی و آجیل، سفرهای نوروزی ،هدیه دادن و هدیه گرفتن از آداب و رسوم ویژه این ایام می باشد که اتفاقا نقش مفید و موثری هم در سلامت دارند. اما اگر این تغییرات در شیوه زندگی و تغذیه افراد به صورت عادات ناسالم در آید، می‌تواند سلامتی را به خطر بیندازد. در این بین سلامت افراد سالمند در خانواده به‌دلیل وضعیت جسمی، ذهنی و روانی و نیز بیماری‌های احتمالی، توجهات خاص خود را می طلبد.

بایدها

مصرف شیرینی و شکلات و آجیل (خام و بی‌نمک) در حد معقول و متناسب با وضعیت جسمی و بیماری فرد سالمند   مصرف حداقل 6-8 لیوان آب در روز

مصرف غذاهای آبکی، مثل سوپ  مصرف نوشیدنی‌های مفید، مثل شیر کم چرب ، چای کمرنگ ، دوغ و ... 

گنجاندن میوه و سبزیجات تازه در برنامه روزانه

مصرف غذاهای آب‌پز و کبابی مصرف نان سبوسدار و غلات در برنامه غذایی روزانه  استفاده از چاشنی‌هایی مثل سیر، پیاز و نعناع همراه غذا  مصرف کمتر برنج

مصرف گوشت سفید (مرغ و ماهی) انجام حرکات نرمشی یا پیاده‌روی دست کم روزی نیم ساعت و ترجیحا در هوای آزاد  در صورت امکان استفاده از پله به‌جای آسانسور

نبایدها

مصرف بیش از حد شیرینی و شکلات 

مصرف آجیل شور و بوداده در زمان نزدیک به وعده‌های اصلی غذایی  مصرف مربا و شکر  خوردن غذاهای برشته و سرخ شده

خوردن نمک و سس همراه غذا

بی‌تحرکی و عدم فعالیت  مصرف گوشت‌های پرچرب  مصرف چربی‌های حیوانی  خوردن غذاهای آماده و کنسروی

مصرف شیرینی و شکلات 

در ایام نوروز مصرف انواع شیرینی و شکلات رایج است و افراط در این زمینه باعث بروز مشکلات جدی برای سلامتی از جمله چاقی، دیابت (افزایش قند خون) ،افزایش چربی خون و پوسیدگی دندان می‌شود. حفظ قند خون در محدوده طبیعی برای سالمندان حائز اهمیت است؛

زیرا با مصرف زیاد شیرینی و شکلات، قند خون و ترشح هورمون انسولین به طور ناگهانی افزایش می‌یابد و این تغییرات ناگهانی در افراد سالمند منجر به ضعف شدید، لرز و بی‌حالی می‌شود که اگر نتوانند ضعف خود را بیان کنند، ممکن است تعادل خود را از دست داده و به زمین بیفتند.

مسافرت 

در ایام نوروز به‌دلیل مسافرت یا دید و بازدیدهای طولانی، مصرف آب کمتر می‌شود و از آنجا که آب نقش بسیار مهمی در بدن افراد سالمند دارد، منجر به بروز مشکلاتی از قبیل کاهش دفع مواد زائد از کلیه‌ها، یبوست، اختلال خواب و بی‌اشتهایی و حتی بی‌قراری می‌گردد.

مصرف آجیل 

در ایام نوروز آجیل، آن هم از نوع شور و بوداده از جمله تنقلاتی است که مصرف زیادی دارد. اگرچه مغزها و آجیل منبع خوب مواد معدنی و پروتئین گیاهی هستند، اما کالری بسیار زیادی هم دارند که افراط در مصرف آنها سلامتی را به خطر خواهد انداخت. از طرفی مصرف آجیل شور احتمال بالا رفتن فشار خون را در افراد سالمند افزایش می‌دهد. همچنین مصرف زیاد آن، به خصوص نزدیک به وعده‌های اصلی غذایی، اشتها را کاهش داده و منجر به دریافت ناکافی مواد غذایی لازم می‌گردد.

تحرک بدنی 

در ایام نوروز ورزش و تحرک بدنی به‌دلیل دید و بازدید‌های مکرر و نشستن پای برنامه‌های تلویزیونی به‌دست فراموشی سپرده می‌شود و این می‌تواند منجر به افزایش وزن و چاقی، یبوست و تغییرات خلقی در فرد سالمند گردد. در عوض، استفاده از هوای پاک بهاری و تابش نور مستقیم خورشید برای سالمندان بسیار نشاط‌آور است و باید از هر فرصتی برای فعالیت‌های جسمانی بهره جست.

غذای آماده 

در ایام نوروز مصرف غذاهای آماده و کنسروی به‌دلیل کمبود وقت برای تهیه غذا افزایش می‌یابد و این برای سلامت اعضای خانواده، بویژه سالمندان مضر است؛ به‌طوری‌که می‌تواند باعث افزایش چربی خون و بروز مشکلات قلبی شود. با توجه به بایدها و نبایدها می‌توان بدون نگرانی از مشکلات احتمالی سلامت در آینده، این ایام را با شادی سپری نمود.