اولین مطالعات توسط آقای hybritech حد آستانه ng/ml 4 را مطرح کرد. سپس کشف کانسرهایی در میزان سرمی کمتر PSA چالش مهمی را مطرح نمود . مطالعات آقای Thompson در سال 2004 منتشر شد نشان داد که ممکن است سرطان‌های با اهمیت کلینیکی بالا در PSA کمتر از 4 نیز یافت. در حالیکه آنها قابل درمان و محدود به پروستات خواهند بود.
در مطالعات catalona از بین 332 بیماری که تحت بیوپسی با مقدار سرمی psa بین 6/2 تا 4 قرار گرفته‌اند 73 نفر ( 22% ) مبتلا به کانسر پروستات بوده‌اند و از بین آنهایی که پروستاتکتومی شده‌اند 81% آنها پروستات محدود به ارگان بوده است. مطالعه دیگر در سال 1997 تا 1999 توسط schroder و همکاران نشان داد که حدود 50 % از بیماران مبتلا به سرطان پروستات که PSA کمتر از ng/ml 4 داشتند مبتلا به تومورهای با بدخیمی شدید بوده‌اند (گلیسون 4 تا 5 و گرید 7 یا بالاتر) که البته محدود به ارگان بود اما اشکال این مطالعه در انتخاب بیمارانی بود که یافته مشکوک در DRE یا TRUS داشتند. در جمع‌بندی کل مطالعات انجام شده ارزش پیشگویی مثبت برای تشخیص سرطان پروستات و احتمال وجود سرطان را می‌توان به اینگونه تقسیم بندی کرد:
PSA<4 ng/ml کمتر از 12% و بصورت اختصاصی تر در psa کمتر ازng/ml 5/2،کمتر از 2% و در صورت psa بین ng/ml 4-5/2 حدود 18% خواهد بود .
در PSA بین ng/ml 10-4 حدود 25% در psa>10ng/ml حدود 67% خواهد بود.
بنابراین با توجه به اینکه 3-2 بیماران با PSA بیشتر از 10 دارای کانسر پروستات خواهند بود باید بدون در نظر گرفتن سایر فاکتورها برای بیماران بیوپسی صورت گیرد. در بیماران با psa ng/ml 10-4 می‌توان از سایر جزئیات مثل نسبت free PSA به total PSA یا نسبت PSA به حجم پروستات و یا سرعت افزایش PSA استفاده کرد.
بطور خلاصه در صورت free /total psa بیشتر از 25% تا 95% می‌توان اطمینان به عدم وجود کانسر پیدا کرد و در صورت نسبت کمتر 10% احتمال وجود کانسر در پروستات حدودا 50% خواهد بود (مطالعه آقای catalon .et al در سال 2000) نسبت PSA به حجم پروستات (PSA dencity) در صورتی که بیشتر از 15% باشد و در صورتی که سرعت افزایش PSA بیشتر از ng/ml 75/0 در سال باشد احتمال برخورد با کانسر پروستات را افزایش خواهند داد.
اخیرا مطالعاتی در مورد اندازه‌گیری PSA complexed که شامل PSA باند با ACT و PSA باند با مهار کننده‌های آلفا پروتئاز (API) می‌باشد شده است. مطالعات انجام شده توسط brawer در سال 2000 افزایش 13% در اختصاصیت این تست نسبت به PSA داشت (CPSA ≤ 3.7). در مطالعه دکتر جوان در سال 2002 ارزش بررسی CPSA نسبت به حجم پروستات در مقایسه با نسبت CPSA به PSA t ارزش بیشتری داشت. (در PSA بین 5/2 تا 10).
اهمیت تعیین تومور مارکر اختصاصی پروستات
شیوع بالای جهانی سرطان پروستات
قابل درمان بودن در صورت تشخیص زودرس
آیا اسکرین برای سرطان پروستات لازم است؟
بدون شک درکانسر پروستات با توجه به شیوع بالا و مشکلات جدی و عوارض آن، قابلیت درمان کامل در صورت تشخیص زودرس بیماری و بهبود نتایج سلامت عمومی در کشورهایی که اسکرین پروستات در آنها انجام می‌شود. احتیاج به اسکرین را تداعی می‌کند اما ارزش و پاسخگویی و قابلیت پیش‌بینی کننده تست‌های بکار برده شده برای اسکرین بسیار مهم هستند.
سرطان پروستات در ایران
شیوع کانسر پروستات در ایران نسبت به کشورهای غربی و حتی بعضی از کشورهای خاورمیانه در میزان پائین‌تری قرار دارد. در بررسی انجام شده در مرکز اپیدمیولوژی کشور، سرطان پروستات سومین سرطان شایع در مردان بوده است و در کل حدود 8 درصد از کل سرطان‌ها را به خود اختصاص داده است.
گزارشی از بررسی اتوپسی در مردان ایرانی از نظر شیوع کانسر پروستات در دست نیست. شایع‌ترین مناطق شیوع کانسر پروستات در استان‌های تهران – اصفهان – سمنان و گیلان گزارش شده است. هفتمین علت ذکر شده مرگ در کشور نیز کانسر پروستات ذکر شده است. تعداد کانسرهای گزارش شده در هر سال برای کشور ما در حدود 24/7 در هر یکصد هزار نفر گزارش شده است.
برای خواندن بخش اول- اهمیت PSA در تشخیص زودرس سرطان پروستات- اینجا کلیک کنید.
