تغییرات بدن در دوران بارداری

به قلم : سولماز دانشور نیک

تحریریه زندگی آنلاین : علاوه بر تست‌های تشخیص بارداری که با مشاهده تأخیر در قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گیرند و عبارتند از: نوار تست حاملگی (Baby Check)، آزمایش خون بارداری، آزمایش ادرار بارداری (Gravindex) و سونوگرافی، معمولا اولین علائم بارداری مطابق با تاریخ آخرین دوره قاعدگی و در همان چند هفته اول پس از باروری تخمک ظاهر می‌شوند. هورمون بارداری(HCG)  از جفت ترشح، در خون وارد و بعد از متابولیزه شدن از ادرار دفع می‌شود. حال، در ادامه مبحث تغییرات جسمی حاملگی به دیگر علائم مشخص کننده بارداری می‌پردازیم:

 بیشتربخوانید:

تکرر ادرار در بارداری

دیگر نشانه‌های جسمی اولیه

ویار حاملگی

به دلیل شدید شدن جریان هورمونی در بدن، بیش از 60 درصد مادران ممکن است ویار حاملگی یا همان احساس بیزاری از مواد غذایی مورد علاقه و اظهار تمایل نسبت به برخی دیگر و حتی اشتیاق نسبت به مواد غیرخوراکی و مضر و گاها خطرناک مانند پودر لباسشویی، خاک‌رس و غیره معروف به «پیکا» را تجربه کنند. در طی مواجهه با این حالت، مصرف غذاهای طبیعی، سالم و کم‌کالری از سوی پزشکان توصیه می‌شود. شخص مبتلا به «پیکا» نیز باید از لحاظ کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی به ویژه آهن و روی تحت بررسی پزشکی قرار بگیرد.

تهوع بارداری یا بیماری صبحگاهی

تهوع بارداری معمولا در حدود هفته 4 تا 6 روی می‌دهد که ممکن است در انتهای 3 ماه اول شدیدتر شود، اما با ورود به 3 ماهه دوم از شدت آن کاسته می‌شود. هنوز دلیل مشخصی برای بروز چنین حالتی یافت نشده است، ولی از آنجا که بدن زن در چند ماه نخست در حال سپری کردن مرحله گذار از پیش از بارداری به بارداری و سازگاری خود با شرایط جدید است و از سوی دیگر، هورمون بارداری شروع به افزایش در بدن می‌کند، حالت تهوع و استفراغ رخ می‌دهد. برای کاهش آن می‌توان صبح بلافاصله پس از بیدار شدن کمی نان برشته در دهان گذاشت و شروع به آرام جویدن کرد. کله‌پاچه و به خصوص آب آن در صورتی که به خوبی با چند تکه پیاز و هویج بوگیری شود نیز بنا به تجربه یکی دیگر از غذاهایی است که به کاهش ویار کمک می‌کند.

 بیشتربخوانید :

10 مورد از مهم‌ترین علائم بارداری دوقلو را بشناسید

لکه‌بینی

لکه‌بینی اندک و محدود در دوران بارداری طبیعی است. این لکه‌بینی‌ها در اوایل بارداری می‌توانند نشانه‌ای از کاشته شدن جنین لقاح یافته در رحم باشند، اما خونریزی شدید می‌تواند نشانه سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم باشد. هرچه خون دفعی در زمان خونریزی، روشن و قرمزتر باشد، نیاز به بررسی بیشتر دارد و اگر خونریزی همراه با درد و مشابه قاعدگی باشد، علامتی است برای سقط جنین و باید بصورت اورژانسی بررسی شود. 

یبوست، نفخ و سوزش سر دل

از علائم اولیه بارداری که به خاطر کاهش سرعت دستگاه گوارش و انقباض عضلانی رخ می‌دهد، یبوست و نفخ و دیگری سوزش سر دل ناشی از افزایش ترشح هورمون پروژسترون می‌باشد که با شل شدن عضلات صافی چون حلقه عضلانی قسمت تحتانی مری (وظیفه‌شان نگهداری غذا و اسید در معده و جلوگیری از حرکت آنها به سمت بالا می‌باشد) همراه است. برگشت اسید معده به داخل مری، ریفلاکس اسید معده نام دارد و سوزش سر دل را موجب می‌شود. یبوست می‌تواند به خاطر مصرف آهن نیز رخ دهد، ولی این نمی‌تواند دلیلی بر عدم استفاده از آن باشد، بلکه باید از موادی استفاده کرد که روانسازی حرکت روده‌ها را بهبود می‌بخشند. برخی از راه‌های مقابله با یبوست عبارتند از: مصرف آب کافی و مایعات و استفاده از غذاهای فیبرداری چون نان‌ها و غلات سبوسدار، حبوباتی چون عدس و لوبیا، میوه‌ها و سبزیجات و انجام تمرینات ورزشی مخصوص دوران بارداری. برای رفع سوزش سر دل هم باید وعده‌های غذایی را بیشتر و حجم آنها را کمتر کرد؛ به آرامی غذا خورد و تا نیم ساعت پس از صرف غذا از نوشیدن آب و دراز کشیدن، پرهیز نمود؛ از مصرف الکل و سیگار و خوردن غذاهای اسیدی، چرب و پرادویه (به ویژه ادویه‌های تند) صرف‌‌نظر کرد و زیر سر در هنگام خواب بالش گذاشت تا سر کمی بالاتر از سطح معده قرار بگیرد.

خارش و ترشح واژن

خارش و ترشح واژن اگر به رنگ سفید و شیری و بدون بوی نامطبوع باشد، طبیعی بوده و گاه زرد یا سبز و نشانه‌ای از عفونت‌های مقاربتی، ادراری، قارچی و ... مؤثر بر بارداری می‌باشد که باید سریعا به پزشک مراجعه شود. همچنین، برای مقابله با آنها می‌توان از لباس‌های زیر گشاد نخی استفاده و به صورت روزانه آنها را تعویض کرد و پاکیزه نگاه داشت.

 بیشتربخوانید:

پاسخ به تمام پرسش‌ها و ابهامات درباره درمان دندانپزشکی مادران باردار

سردردهای مکرر یا میگرن

معمولا خانم‌هایی که پیش از بارداری به هر بهانه‌ای همچون استرس، کمبود اکسیژن و ترک سیگار دچار سردردهای مکرر و یا میگرن می‌شوند، پس از بارداری بیشتر از بقیه با این مشکل مواجه خواهند شد. در طی بارداری به دلیل بروز تغییرات هورمونی، فشار اطراف چشم‌ها و سر بیشتر می‌شود و اگر در پایه جمجمه و اطراف گردن بیشتر حس شود، ممکن است بر اثر کم‌آبی باشد. اصولا بروز سردردهای ممتد و مکرر می‌تواند دلیلی بر پرفشاری خون یا پره‌اکلامپسی باشد و حتما باید به پزشک مراجعه شود. آرامش، دوری از اضطراب، تنفس هوای تازه، رساندن آب کافی به بدن، خالی نگذاشتن معده با مصرف یک ماده مفید و طبیعی در هر 3 ساعت، داشتن استراحت کافی، اطمینان از وضعیت سلامت یا ضعف چشم‌ها با مراجعه به پزشک، استفاده کمتر از لامپ‌های فلورسانت، استفاده مناسب از نوشیدنی‌های کم‌کافئینی چون چای، کم کردن ارتفاع بالش زیر سر و انجام مدیتیشن و یوگا از موارد مهم پیشگیری از سردردهای بارداری می‌باشند. به یاد داشته باشید برای هر سردردی نباید سریعا به داروها (مُسکن و غیره) متوسل شد، زیرا بدن در حال سپری کردن یکی از حساس‌ترین دوران خود می‌باشد و هیچ دارویی هم بدون عارضه نیست.

بی‌اشتهایی، اضافه وزن، ریزش مو، اسهال، پیدایش رگ‌های واریسی، پوسیدگی‌های دندانی، فشارخون بالا، سرگیجه و دردهای اسکلتی- عضلانی هم از دیگر علائم بارداری محسوب می‌شوند که به تدریج در طی نسخه‌های مختلف به آنها خواهیم پرداخت.