طب سنتی و افسردگی (۱)

فرجاد عباسی؛ کارشناس ارشد طب سنتی- اسلامی، محقق و مدرس طب سنتی- اسلامی و عضو انجمن حجامت ایران

افسردگی یا سرماخوردگی روانی یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جوامع کنونی بشری می‌‌باشد و بدون شک جزء معدود بیماریهایی قلمداد می‌‌شود که علل پدیدآورنده آن، اگر نگوییم بیشمار اما بسیار زیاد و متنوع می‌‌باشد.

شواهد نشان می‌‌دهد که داروهای ضد افسردگی فقط روی 30 درصد از افراد افسرده جواب می‌‌دهد که همان 30 درصد هم معمولا نسبت به مصرف آن داروها معتاد می‌‌شوند و بدتر از آن، اینکه رایج ترین داروهای شیمیایی ضد افسردگی، تمایل به خودکشی را در فرد افزایش می‌‌دهند و یا موجب نقص جنین در زن باردار می‌‌شوند.

در واقع این داروهای شیمیایی همچون غل و زنجیر می‌‌مانند که دست و پای خرگوش زندگی را بسته و نزدیک است که توسط عقاب افسردگی شکار شود.

لذا منطق حکم می‌‌کند که ابتدا ریشه‌‌های درخت بی ثمر افسردگی را شناسایی کنیم و سپس آنها را با تیشه درایت و حکمت قطع کرده و از جا بکنیم.

شایعترین علل ابتلا به افسردگی 

1- فقر مادی و معنوی: دسته‌ای از افراد از نظر مادی فقیر و از لحاظ معنوی ثروتمندند، گروهی دیگر برعکس و برخی از هر دو جنبه فقیرند. پرواضح است که اگر علت افسردگی فقر مادی یا معنوی باشد، مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای ضد افسردگی بی‌معنا و بیهوده است.

2- افراط و تفریط در رابطه جنسی سالم: در طب سنتی-اسلامی، اعتدال در رابطه جنسی یک اصل مهم و بی بدیل است.

باید دانست که از نظر طب سنتی- اسلامی، افراط و تفریط در رابطه جنسی در درازمدت، موجبات افسردگی شخص را فراهم می‌‌کند. از این روست که در روایات معصومین علیهم السلام داشتن رابطه جنسی به صورت هفته‌ای یک مرتبه مستحب و بیشتر از یکبار در هر سه روز مکروه دانسته شده است.

3- عدم توجه کافی به ایجاد تنوع رنگی در مبلمان شهری، وسایل نقلیه و پوشش شحصی از دیگر عللی است که آتش سرد افسردگی را در جامعه ایرانی شعله‌ورتر کرده است.

لذا شایسته است که هم شهرداری‌ها در زیبا‌سازی اماکن عمومی از رنگهای متنوع‌تر و شادتری بهره ببرند و هم شرکت‌‌های خودروساز طلسم تولید خودروهای فقط سیاه یا سفید را بشکنند و برای جبران اشتباه خود در سال‌‌های گذشته (یعنی پرکردن جاده‌ها و خیابانها از خودروهای سیاه و سفید) حداقل بمدت چند سال متوالی فقط خودروهایی با رنگ‌های شاد و متنوع تحویل مشتریان بدهند.

همچنین باید در نظر داشت که رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) در بیشتر اوقات از پوشش و لباسی شاد بهره می‌‌جستند و همواره تأکید داشتند که از رنگ‌های تاریک و غمگین کمتر و از رنگ‌های شاد بیشتر استفاده گردد.

به عنوان مثال، پیامبر اکرم(ص) بیشتر لباس سبز و زرد به تن می‌‌کردند و حضرت علی(ع) حتی در جنگ هم لباس و دستاری زرد رنگ می‌‌پوشیدند و امام صادق(ع)، مسلمانان را از پوشیدن کفش سیاه نهی می‌‌کرد و به پوشیدن کفش زرد یا سفید امر می‌‌نمود.

4- مصرف هر روزه و بیش از حد شکر سفید، از دیگر دلایل شیوع افسردگی می‌‌باشد. اما شکر سرخ، میوجات شیرین و عسل همگی ضد افسردگی هستند.

5- از نظر طب سنتی-اسلامی علت اصلی ایجاد افسردگی، ازدیاد خلط سودا می‌‌باشد که این خود می‌‌تواند بخاطر تنش‌‌های محیطی، اختلافات خانوادگی، مصرف غذاهای فراوری شده و حاوی نگهدارنده، تماس با مواد شیمیایی و مصرف زیاد غذاهای سودازا نظیر عدس و ترشیجات باشد.

لذا طب سنتی-اسلامی به انجام حجامت و پرهیز از حضور در محیط‌‌های پرتنش و مصرف بیشتر غذاهای ضد سودا همچون عسل، خرما، انگور، انار شیرین تأکید می‌‌ورزد. علاوه بر این دل به دامن طبیعت زدن و تماشای مناظر سبز و خرم به کاهش سودا کمک شایانی می‌‌کند.

6- کمبود ویتامین (D) می‌‌تواند منجر به افسردگی شود در ضمن باید توجه داشت که مطمئن‌ترین راه برای تأمین ویتامین (D) مورد نیاز بدن این است که اوایل یا اواخر هرروز پشت پاها و دستها را به مدت بیست دقیقه در معرض آفتاب قرار دهیم.

علاوه بر این می‌‌توان تخم‌مرغ را به مدت بیست دقیقه در معرض آفتاب قرار داد و سپس پخته و میل نمود که در این صورت میزان ویتامین (D) تخم مرغ دو برابر می‌‌شود.

7-کمبود سروتونین: باید دانست که میزان کافی سروتونین در بدن نقش بارزی در جلوگیری از افسرده شدن افراد بازی می‌‌کند و کمبود آن منجر به افسردگی، دلهره، سردردهای یک طرفه، اختلال در فشارخون و بی‌خوابی می‌‌شود.

لازم به ذکر است که با مصرف غلات کامل، تنقلات خام، کیوی، آناناس، گیلاس و آلو میزان سروتونین خون افزایش می‌‌یابد ولی مصرف نوشیدنی‌‌های کافئین‌دار، آرد سفید و برنج سفید موجب کاهش سروتونین خون می‌‌شوند...

برای خواندن بخش دوم -طب سنتی و افسردگی- اینجا کلیک کنید.