در دوران همه‌گیری کووید-19 مردم بسیاری از نقاط جهان، کارهای روزمره خود را در خانه در حالی که آزادانه با پیژامه از اتاقی به اتاقی دیگر می‌رفتند و با آرامش مشغول نوشیدن قهوه خود بر روی کاناپه خانه بودند، انجام می‌دادند. همین روند بود که باعث شد بسیاری گمانه‌زنی کنند که دوران جدیدی در روابط کارمندی و پیمانکاری ایجاد و سبک زندگی شهروندان دستخوش تغییرات دائمی شده است. یکی از این تغییرات، اقبال عمومی به مصرف کالاها و خدمات دیجیتال بود.
در نتیجه منطقی به نظر می‌رسید که شرکت‌های بزرگی همچون نتفلیکس، زوم و پلوتون روزبه‌روز سرمایه خود را افزایش دهند و هر روزه بر تعداد کاربران‌شان افزوده شود. اما امروزه که این همه‌گیری در پایان کار خود قرار گرفته است، ثروت‌های میلیاردی آن دسته از شرکت‌های فناوری انگشت‌شمار و دارای موقعیت منحصربه‌فرد، دچار نقصان شده است. ارزش سهام شرکت پلوتون در روزهای گذشته حدود 25 درصد سقوط کرده و به دنبال آن، نتفلیکس در گزارشی بیان کرد که رشد مشتری آنها کند شده و شرکت هم یک پنجم از ارزش خود را از دست داده است.
افول زوم بعد از بازگشت کارکنان به کار
شرکت تله‌کنفرانس زوم که در سال 2020 و در پی همه‌گیری کرونا، فراگیر و محبوب شده بود، امروزه تنها تبدیل به یک نامی آشنا بدل شده است. شرکت زوم حدود 60 درصد از ارزش سهام خود را در طول سال 2021 با بازگشت مردم به محل کار خود از دست داده است. البته برخی از تحلیلگران این صنعت بر این باورند که این ستارگان فناوری، شاید در سال 2020 بیش از حد در بخش دورکاری ارزش‌گذاری شده باشند و این خود یکی از دلایل افت آنها باشد.
شرکت زوم در دوران کرونا یکی از محبوب‌ترین استارت‌آپ‌ها برای ارتباط کاری شغلی به حساب می‌آمد و بعد از اصرار شرکت‌ها مبنی بر بازگشت کارکنان به سر کار میزان استفاده کاربران از این سرویس به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. از ابتدای سال 2021 با کم شدن محدودیت‌های کرونا و بازگشت آرام آرام کارکنان به سرکار میزان استفاده از سرویس‌هایی چون اسکایپ و زوم نیز رو به کاهش گذاشت همین موضوع روی ارزش سهام شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ویدئوی ارتباطی مانند تله‌کنفرانس تاثیر منفی گذاشت.
کارشناسان بخشی از این افت را طبیعی می‌دانند، چراکه با رشد ناگهانی این شرکت‌ها در آغاز پاندمی هجوم سهامداران به سمت خرید سهام این شرکت‌ها باعث شگفتی بسیاری شد، اما حالا با بازگشت نسبی تعادل به بازارها بخش مهمی از سهامداران این شرکت‌ها در حال خروج هستند.
شدر اوایل سال 2020 سرمایه‌گذاران با سنجیدن روح زمان و مکان به دنبال فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری بودند تا اقتصاد در دوران همه‌گیری، منحصر به فرد و با عملکردی خوب در جریان باشد. اگرچه که دیوید ترینر، مدیر اجرایی شرکت تحقیقاتی سرمایه‌گذاری New Constructs مستقر در نشویل در ایالات‌متحده، نظر دیگری دارد و معتقد است که برخی از سرمایه‌گذاران، اصول بلندمدت تجاری را نادیده و تصمیم لحظه‌ای و هیجانی گرفته‌اند و چنین امری، دلیل اصلی سقوط ارزش بازار این شرکت‌هاست.
به گفته این تحلیل‌گر سرمایه‌گذارانی که صرفا به صورت هیجانی در بازارها بر اساس شرایط روز به سمت خرید یا فروش سهام شرکت‌ها می‌روند عملا باعث ایجاد حباب در ارزش سهام برخی شرکت‌ها می‌شوند. در همین حال اقدامات برخی شرکت‌ها نیز در جهت جذب سهامداران بیشتر بر پیچیدگی این فضا می‌افزاید به خصوص از جنبه آینده تکنولوژی که عموم مردم نسبت به آن درک و تخمین دقیقی ندارند.
دیوید ترینر در همین زمینه درباره اقدامات شرکت‌هایی چون زوم و پلوتون گفته است که این هیجانات و اقدامات توهمی بیش نبوده و تمام کاری که این شرکت‌ها انجام داده‌اند این بود که پرچم‌دار رقابت کوتاه‌مدت در بین کاربران خود باشند. در نتیجه، این شرکت‌ها از سیاست‌های خود در دراز‌مدت غافل شده و آن را تغییر نداده و ما امروزه شاهد این هستیم که مردم خانه‌های خود را ترک می‌کنند و به دفتر کارشان برمی‌گردند.
در واقع بازگشت مردم به فعالیت‌های عادی بسیاری از سرویس‌های اینترنتی را با افت روبهرو کرد از جمله سرویس‌های ورزشی آنلاین که در دوران کرونا ناگهان با محبوبیت گسترده‌ای روبهرو شدند. شرکت پلوتون که یک سرویس ورزش آنلاین است یکی از همین شرکت‌هاست که حالا با افت قابل توجه کاربرانی روبهرو شده که فرصت ورزش در بیرون منزل را هم دارند.
در مورد نتفلیکس هم اتفاق مشابهی افتاد، این شرکت ارائه‌دهنده خدمات ویدئوی آنلاین در دوران پاندمی با رشد ناگهانی کاربر و درآمد مواجه شد و همین باعث شد از نتفلیکس به عنوان برنده بزرگ پاندمی نام برده شود.
نتفلیکس در این دوره با تغییر استراتژی خود و توجه بر ساخت محتوای بومی توانست نفوذ خود را در بازارهای مختلف جهانی افزایش دهد و قیمت سهام آن نیز به تبع آن بالا رفت. نتفلیکس اما اخیرا با افت کاربران مواجه شده و سهام آن نیز رو به کاهش گذاشته هر چند مدیران این شرکت با افزایش قیمت اشتراک این سرویس تلاش کرده‌اند بخشی از این ضرر درآمدی را جبران کنند.
در مورد شرکت پلوتون هم اتفاق مشابهی افتاد به‌طوری که با بازگشت مردم به باشگاه‌ها، تقاضا برای محصولات تمرینات خانگی با کاهش شدیدی روبهرو شده است. در نتیجه، این شرکت در سه ماه آخر سال 2021 به ازای هر 105 میلیون دلار درآمد از محصولات خود، 376 میلیون دلار ضرر را تجربه کرده است.
چند تن از تحلیلگران بازار به واشنگتن‌پست گفتند که حتی اگر در سال پیش رو نیز این بیماری همه‌گیر همچنان ادامه داشته باشد ارزش سهام پلوتون همچنان روند کاهشی ارزش سهام خود را ادامه خواهد داد. همین‌طور دن ایوز، مدیرعامل تحقیقات سهام در Wedbush Securitiesگفت: «نتفلیکس و پلوتون مانند پوستر تبلیغات دورکاری بودند و اکنون با بازگشت مردم به زندگی نیمه عادی، شاهد کاهش رشد آنان هستیم.» همچنین ایوز گفت: «این دو شرکت قربانی موفقیت‌های خودشان هستند.»
شعله‌ور شدن رقابت‌ها
زمانی که بازار نتفلیکس و پلوتون زیرکانه در حال رشد بود، رقبای آنها متوجه موفقیت آنها شدند و به خودشان آمدند.
مدیرعامل شرکت New Constructs معتقد است که پلوتون در آینده‌ای نه چندان دور با رقبای سرسختی مانند شرکت‌های Nautilus، Lululemon و Apple روبهرو خواهد شد. همگی آنها در نبردی تنگاتنگ به دنبال ارتقا و ترکیب محصولات تناسب اندام هستند و ترس پلوتون از آن خواهد بود که دیگر یک شرکت منحصر به فرد در این صنعت به شمار نرود و به راحتی قابل جایگزینی شود.
اپل سال گذشته یک سرویس آنلاین ورزشی به خدمات خود اضافه کرد که می‌تواند از طریق ساعت اپل اطلاعات و داده‌های مورد نیاز را در کنار تمرینات آنلاین در اختیار کاربران بگذارد. با این حال هنوز این سرویس در آغاز راه است.
همچنین این نگرانی و دغدغه‌ها دامن‌گیر شرکت نتفلیکس نیز شده است. شرکتی که زمانی به تنهایی در عرش جهان استریم آنلاین ویدئو فرمانروایی می‌کرد، امروزه رقیبان مختلفی را در کنار خود می‌بیند که با سرمایه قابل توجه وارد این بازار شده‌اند. نتفلیکس اخیرا در نامه‌ای سرگشاده به سهامداران اعلام کرد که این رقابت بر رشد شرکت تاثیر گذاشته است.
این بیانیه به احتمال زیاد اشاره‌ای به دستاوردهای دیزنی و سایر شرکت‌ها بوده که سرویس‌های استریم مشابه نتفلیکس راه‌اندازی کرده‌اند. وین ویکر، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در MissionSquare Retirement می‌گوید: «با توجه به اینکه جهان طی دو سال گذشته دستخوش تغییرات زیادی شده است، در خصوص چشم‌انداز رقابت کسب‌و‌کارها در بسیاری از صنایع باید تجدیدنظر شود.»
هرچند به نظر نمی‌رسد این افت برخی شرکت‌های تکنولوژی موفق در دوران کرونا حالا به معنای پایان عمر آنها باشد، اما برای آینده این شرکت‌ها مسیر ناهموار و رقبای تازه نفسی سر راه قرار دارند.
