اهمیت پوست بینی در عمل جراحی زیبایی

دکترمحمدعلی نیلفروش زاده؛ متخصص پوست و مو، دانشیار پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی، عضو تحریریه دنیای سلامت

ساختار و بافت پوست بینی

پوست بینی که جزئی از بافت نرم بینی محسوب می‌‌شود همانند غضروف و استخوان ساختار بینی را محافظت می‌‌کند. از لحاظ آناتومی پوست خارجی بینی بر اساس طبقه بندی  ‌‌های عمودی بینی شامل:

1- ناحیه گلابلا (فاصله بین دو ابرو)

2- پل بینی

3- نوک بینی

ولی در بهبود فرم بینی با کمک جراحی، پوست بینی می‌‌باشد که به سه بخش تقسیم می‌‌شود:

یک سوم فوقانی: پوست ناحیه بالای بینی ضخیم است و نسبتا قابل انعطاف است و هر چه پایین‌‌تر می‌‌آید چسبندگی آن به بافت غضروفی استخوانی زیرین آن بیشتر شده و نازک‌تر می‌‌شود و بخش پشتی آن پل بینی است.

یک سوم میانی: پوستی که بر روی پل بینی قراردارد نازک‌ترین بخش پوستی بینی است و حداقل تحرک را دارد چون بیشترین چسبندگی را به بافت استخوان زیرین دارد.

 یک سوم تحتانی: پوست بخش تحتانی بینی به ضخامت پوست ناحیه فوقانی بینی است ولی تعداد بیشتری غدد سباسه بخصوص در ناحیه نوک بینی وجود دارد.

شکل بینی به میزان زیادی به سایز و شکل بافت اسکلتی زیرین بینی بستگی دارد. بنابراین برای دستیابی به نتیجه عمل جراحی زیبایی بینی نیاز به مداخله و تعدیل بافت اسکلتی زیرین آن دارد.

 پوست نازک در جراحی زیبایی بینی

در بیماران با پوست بسیار نازک برشها با حداقل اسکار ترمیم می‌‌شوند و ادم یا ورم جراحی حداقل است ولی پوست بسیار نازک نقش بسیار ضعیفی را در پوشاندن، عیوب بافت اسکلتی زیرین ایفا می‌‌کند و حتی کوچکترین عیوب در اسکلت بینی تمایل به به ظهور و خودنمایی دارند و نقش آن کمی بیشتر از یک کاغذ یا دستمال کاغذی مرطوب است.

پوست ضخیم  یک چالش مهم در عمل جراحی زیبایی بینی

در نقطه مقابل پوست نازک بینی، پوست بسیار ضخیم بینی می‌‌تواند بخش عمده‌‌ای از عیوب بافت اسکلتی زیرین را پوشش دهد. اگر چه این حسنی برای پوست‌های بسیار ضخیم محسوب نمی‌شود چرا که یکی از معضلات چالش برانگیز در عمل جراحی زیبایی بینی هستند که در زیر به آن اشاره می‌‌شود:

پوست ضخیم و مخفی شدن شکل واقعی بینی: یکی از معضلات پوست ضخیم، حجم فیزیکی آن است، پوست ضخیم، شکل واقعی بینی را مخفی کرده و بافت اسکلتی زیرین را ماسکه می‌‌کند و در بیشتر موارد در بررسی توپوگرافی بینی مشاهده می‌‌شود که اسکلت بینی که امکان طراحی یک بینی خوب و زیبا را دارد توسط پوست ضخیم روی آن نتیجه عمل زیبایی به دنبال ندارد و در این موارد که بافت غضروفی بینی کم است توجه به بافت جلدی و زیر جلدی بینی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

 تورم و التهاب طولانی‌‌تر در بیمارانی با پوست بینی ضخیم

یکی از ویژگیهای پوست ضخیم تمایل بیشتر آن به بروز التهاب و تورم طولانی‌‌تر می‌‌باشد. و تقریبا در تمام پوستهای ضخیم، حداقل 12-18 ماه زمان برای بهبودی وقت لازم دارد. بدلیل اینکه التیام تورم و التهاب زمان می‌‌برد، بررسی نتایج عمل تا حداقل یکسال امکان پذیر نیست. این مشکل در بیمارانیکه تحت عمل جراحی قبلی قرار گرفته اند و یا آنهایی که سابقه التهاب بینی ناشی از آکنه، رینیت آلرژیک (آلرژی فصلی) یا سابقه آسیب قبلی بیمار، حتی طولانی‌‌تر است. بعلاوه، بیماران با حداکثر ضخامت پوست بینی مستعد بروز ضخامت غیر طبیعی ناشی از بافت فیبروز در بافت زیر جلدی خواهند بود. مصرف موضعی یا تزریقی کورتیکوستروئید در پیشگیری از بروز فیبروز زیر جلدی موثر است و درمان باید تا زمان مخفی شدن تمام نشانه‌‌های ایجاد اسکار یا جوشگاه ادامه پیدا کند و حتی ماهها تا یکسال طول می‌‌کشد، در موارد نادر گسترده و شدید، بروز جوشگاه غیر قابل کنترل ممکن است رخ دهد، ولی بسیار نادر است.

پوسته پوسته شدن بینی یا خشکی پوست پس از عمل جراحی زیبایی بینی:

یکی از شایعترین مشکلات پوستی پس از جراحی زیبایی بینی، پوسته ریزی است چرا که عمل جراحی زیبایی بینی باعث ایجاد شوک پوستی می‌‌گردد که نتیجه آن ایجاد پوست خشک یا پوسته ریزی بینی است. بعلاوه در طی جراحی خونرسانی پوستی به مدت محدود مختل شده و منجر به پوسته پوسته شدن بینی می‌‌گردد.

ضخامت پوست بینی پس از انجام عمل زیبایی بینی:

امکان بروز این مشکل پس از جراحی زیبایی بینی محتمل است و دلیل آن شکل گیری بافت اسکار (جوشگاه) در ناحیه بافت زیر جلدی است. ایجاد ضخامت پوست بطور طبیعی موقت است و با استفاده از کرم‌های موضعی یا تزریق کورتیکوستروئید در صورت برطرف نشدن قابل درمان است.

تیرگی پس از التهاب بدنبال جراحی زیبایی بینی:

لک یا تیرگی پس از التهاب خصوصا در بیماران آفریقایی آمریکایی یا لاتین رخ می‌‌دهد و در سایر موارد بندرت رخ می‌‌دهد. این‌گونه افراد سابقه بهبود زخم همراه با تیرگی را در نقاط دیگر بدن خود می‌‌دهند. غالبا این مشکل خود محدود شونده است ولی مراقبت از پوست در برابر آفتاب و استفاده از ضد آفتاب‌های وسیع الطیف کمک کننده است. در مواردی نیاز به درمان دارویی نیز می‌‌باشد. هیدروکینون موضعی (2-4 درصد) می‌‌تواند منجر به روشن‌‌تر شدن پوست ظرف 3-6 ماه گردد. البته به کارگیری مجموع درمان هیدروکینون، رتینوئید و کورتیکوستروئید موثرتر از یک روش درمانی است.