فرادید : نظریههای زیادی مبنی بر راههای گوناگونِ تقویتِ حافظه و تفکر وجود دارد. یکی از آنها ایدهی افزودن رزماری به غذا، آب یا حتی بوییدن عطر آن است. اما آیا این مفهوم پشتوانهی علمی هم دارد؟
می دانید رزماری چیست؟
رُزماری با نام علمی رُزمارینوس اُفیسینالیس گیاهیست با برگهای سوزنیشکل، معطر، همیشه سبز و چندسالزی به این معنا که از زمان کاشته شدن، هرسال زمانی که هوا برای رشد دوبارهی آن به اندازهی کافی گرم باشد دوباره رشد میکند. بومیِ آسیا و مدیترانه است، اما در ایالات متحده هم رشد میکند. رزماری از خانوادهی نعناع است و در زمان شکوفایی گلهایی به رنگ سفید، بنفش، صورتی یا آبی تیره دارد.
رزماری معمولاً به عنوان ادویه در غذاهایی مانند سوپ، خورشت، گوشت، مرغ، ماهی و سایر غذاهای مدیترانهای به کار میرود و طعم نسبتاً تلخی دارد. برخی افراد از نوشیدن چای رزماری لذت میبرند. رزماری در ساخت عطر نیز کاربرد دارد و به شامپو، نرمکننده و صابون هم افزوده میشود.
استفاده از رزماری
رزماری را میتوان به عنوان چای، تنتور، افشرهی آبگونه، گیاهِ تزیینی یا اسانس ترکیبی با اسانسهای دیگر برای استفادهی موضعی به کار برد. برای مصرف رزماری در دوزِ مناسبِ خودتان با پزشک مشورت کنید. کل مصرف روزانهی شما نباید بیش از 4 تا 6 گرم از برگهای خشک این گیاه باشد.
بیشتربخوانید:
رایحهی رزماری
در یونان و روم باستان این باور وجود داشت که رزماری حافظه را تقویت میکند. تحقیقات کنونی هم نشان میدهد استنشاق بوی رزماری به جلوگیری از تجزیهی استیلکولین کمک میکند، یک مادهی شیمیایی مغزی که برای تفکر، تمرکز و حافظه مهم است. همچنین استنشاق رزماری ممکن است عملکرد مغزی افراد مسنِ مبتلا به دِمانس و آلزایمر را بهبود ببخشد. در مجموع بوییدن رزماری ممکن است به تمرکز و به یادآوردن اطلاعات کمک کند و با افزایش سن کمک رسان حافظه باشد.
در تحقیقی شرکتکنندگان حین انجام فعالیتهای مرتبط با پردازش بصری و آزمون تفریق دنبالهای (جهت بررسی عملکرد مغزی از فرد خواسته میشود از 100 به صورت کاهشی عدد معینی را دنبالهوار کم کند) در معرض رایحهی رزماری قرار گرفتند. هر قدر میزان رایحهی رزماری بیشتر میشد، هم سرعت و هم دقت افراد در انجام تمرینها بالا میرفت.
تحقیق دیگری نیز روی 40 کودک مدرسهای انجام شد که به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول در اتاقی حاوی رایحهی رزماری و گروه دوم در اتاقی بدون رایحه قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که امتیازات گروه اول در آزمون حافظه بالاتر از گروه دوم است.
به خاطر داشته باشید در زمینهی فواید استنشاق رزماری هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.
در موردی دیگر 53 دانشآموز در سنین 13 تا 15 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. محققان دریافتند حافظهی تصویری و عددی این دانشآموزان با اسپری کردن اسانس رزماری در اتاق ارتقاء یافته است.
نوشیدن آب رزماری
در مطالعهی انجامشده در این خصوص که شامل 80 بزرگسال در دو گروه مجزا میشد از عدهای خواسته شد 250 میلیلیتر آب رزماری و از عدهای دیگر خواسته شد به همان میزان آب معدنی بنوشند. ثابت شد گروه اول که آب رزماری نوشیدند در قیاس با گروه دوم در عملکرد شناختی پیشرفت جزئی داشتند. هم بوییدن رزماری و هم نوشیدن آب رزماری در کاهش اضطراب، تقویت خلق و خو، بهبود تمرکز و حافظه موثر است، اما هنوز به تحقیقات بیشتری در مورد خواص آن نیاز است.
بیشتربخوانید:
روش تهیهی آب رزماری
هر میزان رزماری که مایلید تهیه کنید و در قابلمه بریزید. به اندازهای به قابلمه آب اضافه کنید که روی رزماریها را بپوشاند. بگذارید چند ساعت با حرارت «کم» بجوشد. هرقدر رزماری بیشتر بجوشد، عطر و طعم آب به دست آمده قویتر خواهد شد. سپس مایع را از صافی رد کنید و تمام!
انجام تحقیقات روی موش و موش صحرایی
مطالعات متعدد دیگری دربارهی اثرات مصرف رزماری انجام شده که نتایج آنها نسبتاً به یک نحو حاکی از فواید رزماری برای حافظه است. شایان ذکر است که این مطالعات روی موش و موش صحرایی انجام شده و هنوز مشخص نیست آیا این فواید در مورد انسانها نیز صادق است یا خیر.
علت فایدهی رزماری برای مغز
به طور حتم مشخص نشده که چرا رزماری برای مغز فایده دارد، اما یک نظریه اینست که رزماری برخی خواص آنتیاکسیدانی دارد که ممکن است به واسطهی رادیکالهای آزاد برطرفکنندهی آسیبهای وارده به بدن ما باشد. ایدهی دیگر اینست که از آنجا که رزماری اضطراب را کاهش میدهد در نتیجه میتواند توانایی تمرکز را افزایش دهد.
نتیجه
در حالی که رزماری نویددهندهی تقویت قوای مغز ماست، پیش از افزودن آن به عنوان مکمل به رژیم غذاییتان بهتر است با پزشک مشورت کنید چرا که این گیاه پتانسیل تداخل با داروهای دیگر از جمله رقیقکنندههای خون، مهارکنندهی آنزیم تبدیلکنندهی آنژیوتانسین برای درمان فشار خون بالا، لیتیوم، داروهای ادرارآور و داروهای دیابت را دارد. افزون بر این، برای اثبات مزایای ثابتِ شناختی رزماری به تحقیقات بیشتری در مورد انسانها نیاز است.