تحریریه دنیای سلامت
شامپو یک نوع محصول آرایشی– بهداشتی برای از بین بردن چربی، مواد زائد پوستی، شوره سر، مواد آلاینده محیطی و سایر ذرات آلوده دیگر است. برای نرم کردن و لطافت موهای سر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین منظور در محتویات شامپوهای جدید مقداری نرم‌کننده موی سر نیز وجود دارد تا به این ترتیب شانه زدن و آرایش موها آسان‌تر شود.
تاریخچه
کلمه شامپو از لغت هندی «چمپو» گرفته شده است. اولین بار در سال 1762، دین محمود، یکی از پادشاهان بنگالی در سفرش به بریتانیا به هنگام استحمام از شامپوی مخصوص خودش استفاده کرد. بعدها همسر ایرلندی‌اش، حمامی را به نام «حمام شفابخش محمود» افتتاح کرد و به این ترتیب در سرتاسر انگلستان حمام محمود مشتریان بسیاری یافت که همگی درصدد امتحان کردن این شامپوی هندی بودند.
تا آن زمان مردم از صابون برای شستشوی موهایشان استفاده می‌کردند که هم سوزش‌آور بود و هم موها را سخت و زبر می‌کرد. در نخستین مراحل تولید شامپو، انگلیسی‌ها، صابون رنده شده را داخل مقداری آب می‌جوشاندند و بعد مقداری گیاه دارویی به آن اضافه می‌کردند تا هم عطر و رایحه دلچسبی به موها بدهد و هم درخشش موها را بیشتر کند.
اولین شامپویی که ساخته شد به نام «کیسی هبرت» ثبت و ساخت شامپو به شکل تجاری، تقریبا از صد سال پیش آغاز شد. ساختار شامپو و صابون در ابتدا شباهت بسیار زیادی به هم داشت. در هر دو از مواد فعال پاک‌کننده استفاده شده بود. شامپوهای جدید که نخستین بار در سال 1930 با نام «دِرِن» به بازار عرضه شد، از ترکیبات مصنوعی پاک‌کننده تشکیل شده بود.
ترکیبات شامپو
شامپو به طور کلی از ترکیب مواد فعال پاک‌کننده ساخته شده است. ترکیب سولفات لوریل سدیم همراه با یک ماده پاک‌کننده دیگر به نام کوکامیدوپروپیل برای چسبناک‌تر شدن مایع شامپو، ترکیب اصلی شامپو را تشکیل می‌دهد. سایر عناصر سازنده عبارتند از نمک (کلرید سدیم) برای تنظیم میزان چسبناکی، یک ماده نگهدارنده و خوشبوکننده و سایر ترکیبات دیگر که برای افزایش کیفیت در این زمینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند:
کف بیشتر، آبکشی راحت‌تر، کاهش سوزش چشم‌ها، جلوگیری از آسیب دیدن موها، ایجاد بوی خوش و دلچسب، کاهش مواد سمی موجود در شامپوها، کاهش خاصیت اسید (PH پایین)اغلب شامپوها مرواریدی هستند. این خاصیت شامپو از طریق اضافه کردن مقدار کمی مواد مناسب مثل گلیکل (نوعی پارافین است) که از اسید استیریک گرفته شده، ایجاد می‌شود.
در بیشتر شامپوها برای ایجاد خاصیت نرم‌کنندگی بیشتر از سیلیکون استفاده می‌شود. عناصر سازنده مشترک در تمام شامپوها عبارتند از: کلرید آمونیوم، سولفات لوریل آمونیوم، گلیکل، سولفات لوریل سدیم.
اداره غذا و دارو (FDA) تصمیم گرفت تمام شامپوها و ترکیبات به کار رفته در آنها را کنترل کند و دستور داد که از تمام مضرات و مزایای انواع شامپوهای تولیدشده لیستی تهیه شود. به این ترتیب، تولیدکنندگان شامپو از این برنامه کنترلی برای رقابت در بازارهای تجاری استفاده کردند و همین مسأله سبب شد تا این مقررات بهتر و بیشتر به اجرا درآیند، زیرا تولیدکنندگان برای رسیدن به تقاضای بیشتر خود را ملزم به رعایت نکات بهداشتی می‌نمودند ولی تولید شامپوهای دارویی کمی کار را پیچیده می‌کرد به همین دلیل یک مرکز تحقیقی دیگر شروع به کار کرد تا کیفیت این دسته از شامپوهای دارویی مثل شامپوی ضدشوره، را تحت نظارت خود درآورد.
ویتامین‌ها و آمینواسیدها
تاثیر ویتامین‌ها و آمینواسیدها در شامپوها موضوع قابل توجهی است. ویتامین‌ها مواد جایگزینی هستند که در فرآیندهای شیمیایی بدن و گردش خون، نقش اصلی را ایفا می‌کنند. ویتامین‌ها حتی قادرند در مرده‌ترین لایه های پوست نفوذ کنند و به بهبود و سلامت سلول‌های زنده زیر سلول‌های مرده کمک کنند و همین مسأله در کیفیت رشد موهای جدید تاثیر زیادی دارد. این ویتامین‌ها نمی‌توانند به اندازه موها روی سایر بافت‌های مرده بدن موثر باشند. ماهیت برخی از ویتامین‌ها مثل ویتامین E به گونه‌ای است که اثر زیبایی زیادی روی موها دارند.
پروتئین‌هایی که رشته‌های مو را تشکیل می‌دهند، زنجیره‌ای از آمینواسیدها هستند که با ترتیب خاصی به هم متصلند. پروتئین‌ها نمی‌توانند در پوست و مو رخنه کنند حتی اگر هم بتوانند خود را به سطح خارجی مو برسانند، کمکی به تقویت آن نمی‌کنند. آمینواسیدها نمی‌توانند در میان سلول‌های پوست نفوذ کنند ولی ممکن است که وارد لایه‌های مرده شوند. اما بدون ساختار پیچیده پروتئین‌ها در سلول‌های زنده، قادر به ترمیم تار موی آسیب دیده نیستند.
برای خواندن بخش دوم- همه چیز درباره شامپوها - اینجا کلیک کنید...
