حبیبه مرتضی : کارشناس ارشد مامایی ؛ کارشناس برنامه سلامت باروری شبکه بهداشت و درمان گرمسار
تحریریه زندگی آنلاین : جمعیت فعال هر کشور عاملی تعیینکننده در معادلات قدرت محسوب میشود. ساختمان و ترکیب سنی جمعیت از عوامل مهمی است که میتواند در میزان قدرت ملی هر کشور تأثیرگذار باشد. به طور مثال درصد جمعیت در گروه سنی تولیدکنندگی که معمولا بین 45-18 سال است، برای قدرت ملی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا بالا بودن نسبت جمعیت در این فاصله سنی باعث تأمین نیروی نظامی، علمی، صنعتی و همچنین تولید نسل جدید میشود.
در ترکیب جمعیت پیر و کهنسال مشکلات جدی وجود دارد، چرا که این کشورها با خطر کمبود جمعیت به ویژه در گروههای سنی تولیدکننده روبهرو هستند، ولی ساختمانهای جمعیتی که اکثریت را در خود جای داده و به عبارتی بیشترین افراد در گروههای سنی 45-18 سال قرار دارند، نتایج بسیار خوبی برای تولید ملی کشور ارائه میدهند.
در سال 1355 میانگین سنی جمعیت کشور 22.4 سال بوده که این رقم در سال 99 به 32 سال رسید و اکنون به 34 سال رسیده است. جمعیت سالمند ایران یعنی افراد بالای 60 سال به بیش از 8/8 میلیون تن رسیده است. نرخ رشد جمعیت ایران در سال 1400 حدود 7 /0 درصد (هفت دهم درصد) ثبت شد. این یعنی نرخ رشد جمعیت سال 1399 در سال 1400 نیز تکرار و روند نزولی داشته و سیر کاهش نرخ رشد جمعیت ایران موقتا متوقف شده است. با این حال با توجه به نرخ باروری 6 /1 (یک و شش دهم) فرزند به ازای هر زن که خیلی کمتر از سطح جانشینی (1/2 فرزند) میباشد، قابل پیشبینی است که روند کاهش نرخ رشد جمعیت در سالهای آینده ادامه داشته باشد و صفر شدن نرخ رشد جمعیت کشور در حدود 15 سال آینده کاملا متصور است. در سالهای اخیر، با توجه به تغییر و تحولات جمعیت در کشور، مقام معظم رهبری در این خصوص «سیاستهای کلی جمعیت» را در تاریخ 30 اردیبهشت، 1393 ابلاغ نمودند. بر اسـاس متن ابلاغیه رهبر معظم انقلاب به روســای سهگانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با عنایت به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی، با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نـرخ رشـد جمعیت و نـرخ بـــاروری در سالهای گذشته، اشــاره شـده اسـت تا با در نظر داشتن نقش ایجابی جوانی جمعیت در پیشرفت کشور، برنامهریزی جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متناسب با سیاستهای جمعیتی کشور انجام گیرد و اجـرای سیاستها به طور مستمر رصد شود.قـانـون حمایت از خـانـواده و جـوانـی جمعیت بـا هدف افزایش نرخ بـاروری کلی به بیش از سطح جانشینی و ارتقای شاخص های کیفی در راستای تحقق سیاست های کلی جمعیت با حمایت از خانواده های دارای حداقل سه فرزند، ولادتهـای جدید، زوجین نابارور، زنان بـاردار و مادران دارای فرزند زیر 2 سال و... تصویب شد. این قانون مشتمل بر هفتاد و سه ماده و هشتاد و یک تبصره، در جلسه مورخ 24/7/1400 کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی تصویب شد و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال در تاریخ 10/8/1400 به تایید شورای نگهبان رسید. در این قانون ضمن اعلام نقش و وظایف وزارتخانهها، دستگاهها، سازمانها و نهادها در مـوضـوع حمایت از خـانـواده و جوانی جمعیت و الـزامـات دقیق و صحیح اجرای قانون مذکور، سرفصلهای مختلفی با موضوعات: حـمـایـتهـای قـانـونـی بـــرای تـولـد فـــرزنـــدان، حمایت خانوادههای دارای فرزند، حمایت از مادران شاغل و غیرشاغل، دانشجو و طلبه، حمایتهای دوران بارداری و شیردهی، حمایت از زوجهای جوان، حمایت از گروههای مردمی و خدمات ناباروری و سقط و تدابیر قانونی تسهیلات آموزشی، فرهنگی، مسکن، مشوقهای اقتصادی اعتبارات مورد نیاز در برنامههای حمایتی برنامههای آموزشی، پژوهشی و فرهنگسازی جلوگیری از حرکتهای معارض نحوه اجرا و نظارت بر حسن اجرای قانون در این خصوص را مطرح و تصویب کرده است.
بیشتربخوانید:
گزیدهای از قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در دوران بارداری و شیردهی به شرح ذیل می باشد:
حمایتهای دوران بارداری و شیردهی
پوشش بیمهای آزمایشهای مادر و جنین بر اساس ضوابط قانونی
ارتقای مهارت مامایی کشور و افزایش تعداد ماماها به ازای هر دو مادر یک ماما
پوشش بیمهای خدمات سلامت زنان اعم از مراجعه به ماماها یا پزشکان
تحت پوشش کامل قراردادن کلیه مادران در دوران بارداری و شیردهی تا پایان 5 سالگی کودکان بر اساس آزمون وسع
ارائه رایگان سبد تغذیه و بسته بهداشتی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر 5 سال بر اساس آزمون وسع
ارتقای کیفیت مراقبتهای بارداری و زایمان طبیعی با راهاندازی پرونده الکترونیک یکپارچه
در اختیار مادر گذاشتن قانون راهنمای حفظ و مراقبت جنین با توزیع در کلیه مراکز تحت پوشش وزارت بهداشت
کاهش هزینههای روحی و روانی و اقتصادی دوران بارداری و جلوگیری از القای هرگونه ترس و هراس نسبت به بارداری
استانداردسازی عملکرد ارائهدهندگان خدمات بارداری و سلامت مادر و جنین و ارزشیابی با صدور و لغو مجوز ادامه دارد...
بیشتربخوانید: