معمولا کمبود روی در بسیار از افراد وجود دارد، و شاید خیلی افراد از مشکلاتی که کمبود روی در بدن می تواند به وجود آورد مطلع نیستند، از این رو آشنایی با علایم کمبود روی و عوارضی که می تواند بر روی بدن بگذارد بسیار مهم خواهد بود.
در ابتدا باید بگوییم که روی چگونه ماده معدنی است؟ روی یکی از مهم ترین، کمیاب ترین، و با ارزش ترین ماده معدنی در جهت حفظ سلامتی انسان است، جوری که پس از ماده معدنی آهن روی دومین و مهمترین ماده معدنی به شمار می رود، وجود روی در بدن به عملکرد صحیح سوخت و ساز و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوانی می کند، از این رو وجود آن لازم و ضروری است.
علاوه بر این وجود روی در بدن به سرعت ترمیم زخم ها، به تقویت حس چشایی و بویایی، و مهم تر از همه مصرف آن بدر طول بارداری کمک فراوانی به رشد مطلوب جنین می کند.
این ماده معدنی به صورت عمده در ماهیچه ها و به صورت جزئی در کبد، کلیه، پوست، استخوان ، شبکه چشم و همچنین در مردان در قسمت پروستات روی وجود دارد.
آشنایی با علایم کمبود روی در بدن
در حال حاضر بسیاری از افراد در جهان دچار کمبود روی هستند بدون آنکه خودشان از آن خبر داشته باشند، آشنا شدن با علایم کمبود روی می تواند شما را از ابتلا به این کمبود آگاه سازد تا در جهت رفع این کمبود در بدن خود شوید که در واقع می توان جلوی بسیاری از مشکلات و ابتلا به بیماری های مختلف را گرفت. علایم کمبود روی شامل:
- مبتلا شدن به بیماری های عفونی به صورت مکرر.
- ایجاد زخم های پوستی و تاخیر در روند بهبود زخم.
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن.
- ضعیف شدن بینایی و دیگر اختلالات بینایی.
- کاهش شدید اشتها به دلیل رابطه متابولیسم با روی.
- ریزش موی شدید و نازک شدن تار های مو و شوره گرفتن سر.
- کوتاه ماندن و کندی رشد قدی در کودکان.
- به وجود آمدن اختلالات بلوغ رشدی در نوجوانان به خصوص در پسر ها.
- به وجود آمدن حساست و آلرژی.
- خستگی های مزمن و شدید و همیشگی.
- کاهش وزن شدید و ابتلا به اسهال های بی مورد.
- استرس شدید.
- تاخیر در رشد ناخن ها و اختلال در رشد آنها و همچنین وجود لکه های سفید بر روی ناخن و رشد لایه لایه آن.
- پوسیدگی دندان ها در سن کم.
- حواس پرتی و کاهش قدرت تمرکز بر روی یک موضوع،اختلالات عصبی.
- کم شدن میل جنسی و اختلال در باروری.
- خشک شدن پوست و اختلالات پوستی مانند اگزما، جوش زدن پوست صورت، بثورات پوستی.
- کم رنگ شدن حس بویایی و چشایی.
- ابتلا به بیماری های گوارشی مانند زخم معده و سوء هاضمه به صورت مداوم.
- مختل کردن جذب ویتامین a در بدن.
- تغییر رنگ زبان و وجود یک لایه سفید بر روی آن.
کمبود روی به آن معنا نیست که شما باید تمام این علایم کمبود روی را دارا باشید، اگر شما در خود چندی از نشانه های بالا را کشف کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.
روی در بدن چگونه عملکردی دارد
به طور کلی وجود روی در بدن تاثیرات شگفت انگیز و حیاتی را در بر دارد که می توان به صورت خلاصه به موارد زیر اشاره کرد.
- کمک به رشد مو و سلامت پوست
- مفید برای دستگاه گوارش و جلوگیری از ایجاد مشکلات گوارشی
- سر شار بودن از آنتی اکسیدان
- تقویت سیستم ایمنی بدن و محافظ از آن
- محافظت از بدن در برابر ابتلا به بیماری های عفونی
- تنظیم کردن فعالیت ها گلبول های سفید خون
- بهبود سریع زخم ها
- افزایش سلول های تی شکل در بدن
- تقویت حس بویایی و چشایی
چه مشکلاتی بر جذب روی اثر می گذارند
بیماری ها و مشکلاتی وجود دارد که مانع از جذب روی در بدن می شود و یا اینکه تمام آن را جذب می کنند این بیماری ها شامل، اسهال، بیماری پانکراس، بیماری آکرو درماتیت آنتروپاتیکا، دیابت، بیماری کلیوی، التهاب روده، بیماری های مربوط به پروستات، زنانی که باردار هستند، زنانی که از قرص جلوگیری استفاده می کنند، بیماری الکلیسم، این افراد بیشترین نیاز را به مصرف روی دارند به همین جهت باید روی بیشتری نسبت به افراد عادی استفاده کنند.
منابع غذایی حاوی روی
در بین تمام مواد غذایی بیشترین میزان روی در غذاهایی وجود دارد که دارای پروتئین بالایی هستند، این ماده مدنی به صورت عمده در گوشت و گوسفند و گاو و همچنین غذاهای دریایی وجود دارد. از دیگر مواد غذایی حاوی روی می توان به غلات، دانه های روغنی و حبوبات هستند.
از آنجایی که سبزیجات و میوه جات از نظر دارا بودن روی مناسب نیستند در افراد گیاه خوار بیشتر به علائم کمبود روی به چشم می خورد.
مصرف قرص زینک پلاس هم در جهت درمان علایم کمبود روی می توانند بسیار موثر باشد که مصرف آن باید طبق تجویز پزشک صورت بگیرد.
رابطه کمبود روی با گیاه خواری
میزان روی معمولا در افرادی که رژیم گیاه خواری دارند، کمتر است و این موضوع می تواند به این دلیل باشد که بدن میزان روی موجود در گوشت را بهتر تجزیه خواهد کرد. در رزیم گیاه خواری از حبوبات، سویا، آجیل، لوبیا و غلات استفاده بیشتری می شود، حال اگرچه این نوع مواد غذایی سالم و مفید هستند، اما به علت وجود فیتات موجب عدم توانایی بدن در جذب زینک می شوند، در واقع این مواد با چسبیدن به روی مانع جذب روی توسط بدن خواهند شد.
رابطه کمبود روی با سن
افراد میانسال به دلیل عدم مصرف و یا دسترسی کمتر به مصرف غذا های متنوع می توانند دچار مشکل کمبود زینک در بدن شوند؛ مصرف دارو هایی همچون دارو های ادرار آور مانند هیدروکلروتیازید و کلرتالیدون می توانند آزادسازی روی در بدن را افزایش دهند، همچنین اختلال دارویی با نام آکرودرماتیت آنتروپاتیکا ممکن است بر توانایی بدن د رجذب زینک تاثیرگذار باشد.
چگونگی تشخیص کمبود روی در بدن
با انجام یک آزمایش خون و یا آزمایش ادرار می توان متوجه کمبود روی در بدن شد، زیرا روی به مقدار بسیار کمی در سلولهای بدن وجود دارد.
به منظور تشخیص کمبود روی در بدن، پزشک با بررسی سوابق پزشکی تان و نیز پرسش هایی درباره رژیم غذایی شما می تواند آن را تشخیص دهد؛ اگر فردی میزان کالری مصرفی روزانه وی تامین نشده باشد، احتمال ابتلا به کمبود روی در وی زیاد است.
پیشگیری از کمبود روی
روش های مختلفی به منظور بهره بردن از مقدار زینک دریافتی از رژیم غذایی وجود دارد، مواد غذایی مثل اسفناج، کنجد، قارچ، گوشت بوقلمون، نخود فرنگی، زرده تخم مرغ، صدف خوراکی، گوشت گاو کباب شده، غلات صبحانه، ماست، لوبیا، نخود، جو دو سر و شیر حاوی مقدار زیادی زینک هستند، حال برای تامین روی مورد نیاز بدن خود از مواد غذایی و به صورت مفید می توانید لوبیا را قبل از پخت در آب بخیسانید، زیرا موجب کاهش فیتات موجود در آن شده و در نتیجه عمل جذب روی توسط بدن آسان تر می شود.
نکته: باید گفت جذب و دفع این ماده معدنی با ارزش به سادگی صورت نمی گیرد به همین دلیل در مورد مصرف آن باید دقت فراوانی شود، زمانی که روی می خواهد از طریق روده کوچک جذب شود به دلیل ارتباطی که با پروتئین در جذب روی دارد ابتدا باید کمبود پروتئین در این افراد رفع شود تا جذب روی به خوبی انجام بگیرد، توجه داشته باشید همانگونه کمبود روی مشکلات زیادی در بدن به وجود می آورد زیاد بودن آن در بدن هم می تواند بسیار خطر ناک باشد و مانع از جذب مواد معدنی دیگر مانند آهن و مس شود.
