بیماری سندرم روده تحریک پذیر با کنترل بهبود می یابد و بسیار به ندرت سبب از کار افتادگی می شود و علایمی همچون نفخ، اسهال و یبوست به همراه دارد که با تغیر رژیم غذایی، سبک زندگی و کاهش استرس می توان آن را درمان کرد.
علت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر
تا کنون علت اصلی ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر را کسی کشف نکرده است اما برخی عوامل محرک مانند شیر، شکلات، استرس، تغییرات هورمونی در زنان، مصرفی بعضی آنتی بیوتیک ها، عفونت دستگاه گوارشی و عوامل ژنتیکی می تواند از دلایل ابتلا به این بیماری باشد.
هرچند این بیماری احتمال دارد برای همه پیش بیاید ولی در جوانان زیر 35 سال، بانوان و افرادی که این بیماری جنبه ارثی در خانواده شان دارد، بیشتر می باشد.
برای تشخیص ابتلا به این بیماری در افراد، معمولا پزشک معالج انجام تست های آزمایشگاهی و معاینات بالینی را تجویز می نماید. تست کلپروتکتین از آزمایشات اصلی برای تشخیص سندرم روده تحریک پذیر می باشد که با بررسی نمونه مدفوع جهت تشخیص دادن التهاب روده و همچنین وجود خون مخفی با آزمایش occult blood است. بعضی مواقع نیز پزشک انجام آندوسکوپی و یا تصویربرداری با اشعه ایکس را برای تشخیص آن تجویز کند.
علایم سندروم روده:
نشان های این بیماری در بین افراد مختلف متفاوت می باشد و بعضا علایم آن با سایر بیماری ها اشتباه گرفته می شود اما معمول ترین علایم آن به شرح زیر می باشد.
- درد در قسمت تحتانی شکم
- باد شکم و نفخ
- یبوست یا اسهال و یا هر دو این ها
- وجود مخاط و بلغم در مدفوع
- حس دفع سریع مدفوع در صبح هنگام و بعد از غذا
- تسکین درد بعد از مدفوع کردن
- احساس اینکه مدفوع به طور کامل تخلیه نشده است
بر طبق تحقیقات به عمل آمده 60 درصد از افرادی که به این بیماری دچار هستند به افسردگی و اضطراب هم مبتلا می شوند.
راه های درمان سندروم روده
درمان این بیماری فقط به منظور بهبود علایم و کاهش شدت آن می باشد وگرنه این مشکل به طور قطعی درمان نمی گردد و ما در ذیل به شرح چند روش درمانی پرداخته ایم.
درمان با دارو:
پزشک برای درمان این مشکل به منظور های ذکر شده داروهای متفاوتی را تجویز می کند.
- مصرف داروهای آنتی کلی نرژیک برای کاهش درد و تسکین ماهیچه های روده
- مصرف داروهای ضد گاز برای کاهش گاز روده
- مصرف داروهای ضد اسهال برای درمان اسهال و توقف آن
- مصرف مکمل های فیبر دار برای کمک به رفع اسهال یا یبوست
- مصرف داروهای ضد افسردگی برای کاهش درد و یا درمان افسردگی ناشی از سندرم روده تحریک پذیر
درمان با تغییر شیوه زندگی:
در بیشتر موارد با تغییر در سبک و شیوه زندگی و کاهش استرس می توان به درمان این بیماری به روش های زیر پرداخت.
- افزایش تدریجی فیبر در غذا و یا کاهش فیبر موجود در غذا و استفاده از مکمل های فیبر دار
- کوچک نمودن اندازه غذا ها در وعده های مصرفی و افزایش تعداد وعده های غذایی
- افزایش نوشیدن مایعات به ویژه آب
- انجام تمرینات ورزشی که تنها به بهبود سندروم کم می کند بلکه برای درمان استرس و افسردگی هم مفید می باشد
- در حالی که بدن با هضم لاکتوز مشکل دارد از ماست به جای شیر مصرف کنید و استفاده از فرآورده های شیری را کاهش دهید و اگر مجبور به حذف مواد لبنی گشتید حتما با یک مشاور تغذیه برای مواد جایگزین به جای لبنیات مشورت به عمل آورید.
درمان با طب جایگزین:
سندروم روده را با استفاده از طب سنتی نیز می توان بهبود بخشید.
- استفاده از طب سنتی در برخی افراد در بهبود و کاهش درد تاثیر گذار است
- مصرف نعناع نیز در کاهش درد این عارضه موثر است
- افزایش پروبیوتیک هم در کاهش درد و عملکرد بهتر روده می تواند مفید واقع شود.
نکات مراقبتی مهم
به منظوری بهبودی و درمان افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر توجه به یک سری مراقبت ها ضروری می باشد که این نکات مهم به شرح زیر می باشد:
- تا کامل شدن طول درمان در این افراد، باید از مصرف برخی از غذا که سبب تشدید بیماری می گردد اجتناب شود.
- با کاهش اضطراب و استرس تا حد زیادی می توان به روند درمان این بیماری کمک کرد.
- استفاده از مکمل ویتامین B به صورت روزانه توصیه شده است.
- برای افزایش باکتری های مفید روده، به صورت روزانه از ماست حاوی پروبیوتیک مصرف نمایید.
- از خوراکی های تحریک کننده همچون مواد غذایی کافئین دار و مصرف الکل و استعمال سیگار پرهیز کنید.
- به منظور کاهش اسپاسم روده می توانید کپسول ها و یا قرص های نعناع را مورد مصرف قرار دهید.
- توجه به نکات رژیمی موثر همچون مصرف روزانه زیاد آب(3 لیتر) و گنجاندن مواد غذایی سرشار از فیبر به برنامه غذایی به منظور کمک به بهبود گوارش حائز اهمیت می باشد(افزایش فیبر باید به مرور زمان صورت پذیرد تا معده به این حجم از فیبر عادت کند).
- نوشین و مصرف مواد غذایی همچون قهوه و شیر موجب تشدید علائم این بیماری می گردد.
- لیستی از مواد غذایی که مصرف آن ها موجب وخیم تر شدن بیماری شما می گردد را تهیه کنید و ان ها را از برنامه غذایی خود حذف نمایید.
- به صورت مرتب غذا بخورید و از مصرف وعده های غذایی بزرگ پرهیز نمایید.
- ورزش کردن نیز از روش های موثر در درمان بیماری سندروم روده تحریک پذیر و دیگر بیماری ها می باشد که نباید از انجام آن غافل شد.
