تابستان فصل سبزی و میوههای تازه است. میوه و سبزی فواید زیادی دارند و کارشناسان تغذیه توصیه میکنند افراد روزانه پنج سهم میوه و سبزی در برنامه غذاییشان داشته باشند اما گاهی عدم توجه به نکات بهداشتی هنگام خرید، شستشو و نگهداری این محصولات سبب ایجاد مسمومیت‌های غذایی و مشکلات از این دست میشود.
متخصصان سازمان غذا و داروی آمریکا در این مورد هشدار می‌دهند که میوه و سبزیهای تازه میتوانند از راههای مختلف آلوده شوند. میوه و سبزی‌ها هنگام رشد در مزرعه ممکن است با حیوانات، مواد خطرناک موجود در آب و خاک آلوده شوند. به علاوه بهداشت نامناسب کارگران و کشاورزان نیز می‌تواند عاملی برای آلودگی میوه‌ها و سبزی‌ها باشد. دست به دست شدن این محصولات بعد از برداشت نیز احتمال خطر آلودگی را افزایش میدهد. همچنین آلودگی می‌تواند بعد از خرید محصول و هنگام تهیه غذا یا نگهداری نامناسب در منزل اتفاق بیفتد. به همین دلیل اطلاع از نکاتی درباره نحوه صحیح انتخاب، شستشو، نگهداری و مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند کمک فراوانی به سلامت ما بکند:
انتخاب، شستشو، نگهداری و مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها
اطلاع از نکاتی درباره نحوه صحیح انتخاب، شستشو، نگهداری و مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند کمک فراوانی به سلامت ما بکند. که در ادامه شما را با این مواد آشنا می کنیم:
انتخاب میوه و سبزی مناسب
میوه‌ها و سبزیهایی که له یا خراب شدهاند (احتمال رشد باکتری در این قسمتها بیشتر است) را انتخاب نکنید.
نگهداری میوه ها و سبزی ها
سبزیهای بریده شده مانند برگهای خرد شده کاهو یا برشهای هندوانه را در یخچال نگهداری کنید.
شستشوی میوه ها و سبزی ها و بهداشت دست ها
قبل و بعد از دست زدن و آماده کردن میوه و سبزی تازه، دستهایتان را به مدت 20 ثانیه با آب گرم و صابون بشویید. این توصیه قدیمی هنوز بهترین راه برای پیشگیری از بیماریهاست.
سطح میوه و سبزی را به آرامی زیر شیر آب بشویید. لازم نیست برای این کار از صابون یا محصولات شوینده استفاده کنید اما میتوانید از محلول رقیق سرکه یا آب لیمو در آب استفاده کنید.
قبل از پوست کندن میوه و سبزی، آن ها را بشویید تا باکتریها از چاقوی در تماس با پوست آلوده میوه، به داخل میوه یا سبزی منتقل نشود.
سطح میوه و سبزیهایی مانند خیار و هندوانه را با فرچه مخصوص خوب تمیز کنید.
نکاتی درباره میوه و سبزی پس از شستشو
برای کاهش آلودگی و پیشگیری از رشد و تکثیر باکتریهایی که ممکن است هنوز روی سطح میوه و سبزی وجود داشته باشد، پس از شستن میوه آن را با دستمال یا حوله کاغذی تمیز خشک کنید.
با توجه به اینکه ممکن است باکتریها از زمان شکوفه زدن میوه روی درخت وجود داشته باشد توصیه میشود بعد از شستن دو سر میوه را ببرید.
برگهای بیرونی کلم و کاهو را دور بریزید.
ضدعفونی کردن ظروف
ظرفها را ضدعفونی کنید؛ تخته آشپزی و سطح کارتان را با آب گرم و صابون بشویید. باکتریها ممکن است از یک غذا به غذای دیگر منتقل شود. برای ضدعفونی از یک قاشق چایخوری محلول سفیدکننده در یک لیتر آب استفاده کنید. در مورد وسایلی که با گوشت خام در تماسند این محلول باید حدود 10 دقیقه روی سطح مورد نظر باقی بماند.
گوشت خام را جدا و در کیسه پلاستیکی نگه دارید و مراقب باشید خونابه آن روی میوه‌ها و سبزیهایی که به صورت خام مصرف میشوند نریزد.
برای گوشت و میوه و سبزی از چاقوی جدا استفاده کنید.
نگهداری میوه و سبزی
دمای سرد از تکثیر بسیاری باکتریهای بیماری‌زا جلوگیری میکند. میوه، سبزی و سایر غذاهای فاسدشدنی را در ظرف تمیز دردار در یخچال و در دمای کمتر از 5 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.
طبق آمار جهانی در اثر مصرف غذاهای آلوده به باکتریهای بیماری‌زا، سالانه حدود 48میلیون نفر بیمار و 128هزار نفر در بیمارستان بستری میشوند و 3هزار نفر نیز جان خود را از دست می‌دهند. بیشتر افراد میدانند برای پیشگیری از بیماریها، محصولات حیوانی باید با دقت مصرف شود اما بسیاری از این موضوع که محصولاتی مانند میوه و سبزی تازه هم میتوانند علت شیوع مسمومیت‌های غذایی باشند بیاطلاعاند. در سالهای اخیر میوه و سبزیهای آلوده مانند اسفناج، گوجه فرنگی و کاهو موارد متعددی از شیوع بیماری را در آمریکا ایجاد کرده است.
بهترین روش شستشوی میوه و سبزی
محققان سازمان غذا و داروی آمریکا در یک بررسی، روشهای مختلف و متداول شستن میوه و سبزی را مورد بررسی قرار دادند و با هم مقایسه کردند. در این بررسی چهار روش شستشو با صابون ضدباکتری (این روش توسط متخصصان ایمنی غذا توصیه نمی‌شود)، استفاده از محلول رقیق سرکه (یک قسمت سرکه و سه قسمت آب) و سپس شستن با آب، سابیدن با فرچه و شستن با آب ساده مورد آزمایش قرار گرفت. سپس از هر چهار گروه تعدادی میوه به صورت نمونه انتخاب شد و پس از چند روز تعداد کلونیهای باکتری روی آنها مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه نشان داد شستن میوه‌ها با فرچه 85درصد (کمیکمتر از شستن با آب) باکتریها را از بین میبرد اما بهترین روش استفاده از محلول رقیق شده سرکه است که می‌تواند بیشتر باکتریها و عوامل بیماری‌زا را از بین ببرد. تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات بهداشت محیط و کشاورزی آمریکا نشان داد که شستن میوه و سبزی در محلول رقیق سرکه و آب در مقایسه با شستن میوه با آب، بسیار بهتر عمل میکند. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد خیساندن میوه‌ها در محلول سرکه و سپس تمیز کردن سطح آنها با فرچه می‌تواند 98درصد باکتریها را از بین ببرد. پیشنهاد میشود سبزیهایی مانند بروکلی و کاهو 2 دقیقه در محلول آب و سرکه خیسانده شوند و پس از شستن سبزی ظرف آن نیز به دقت شسته شود.
شستشوی میوه و سبزی با محلول سرکه
برای شستن میوه و سبزی با محلول سرکه باید یک ظرف مخصوص اسپری را با سه فنجان آب و یک فنجان سرکه پر کنید، سطح میوه را با این محلول آغشته کنید و سپس با آب سرد بشویید. آب سرد باقیمانده طعم و بوی سرکه را از بین میبرد و فرآیند شستن را به پایان میرساند. این کار حدود 30 ثانیه زمان میبرد. این روش برای میوههایی با سطح صاف خیلی مناسب است.
در مورد سبزیهایی مانند بروکلی، برگ کاهو و اسفناج که شستنشان سخت است بهتر است سبزی را در محلول سرکه بخیسانید. مثلا برگهای کاهو را جدا کنید و در یک تشت بزرگ حاوی محلول سرکه قرار دهید.
