دکتر هما فاتحی : پوست و مو ؛ عضو انجمن علمی لیزر ایران و انجمن علمی جراحان ایران
تحریریه زندگی آنلاین : چربی پلک یا زانتلاسما و گزانتلاسما (Xanthelasma) برآمدگی زردرنگ، سفت و کوچکی است که زیر پوست پلک بنا به علتی که به خوبی مشخص نیست، تشکیل می‌شود و بی‌ضرر است. چربی پلک اختلال شایعی است که روی سطح قدامی پلک ایجاد می‌شود و معمولاً به‌طور دوطرفه، نزدیک زاویه داخلی چشم ظاهر می‌گردد. این ضایعات به‌صورت لکه‌های زردرنگ چروکیده روی پوست ظاهر می‌شوند و اکثراً در افراد مسن دیده می‌شوند. زانتلاسما مربوط به رسوب چربی در برخی سلول‌های پوست سطحی پلک است. این ضایعات در مبتلایان به حالت افزایش چربی خانوادگی، دیابتی‌ها و سایر مبتلایان به (افزایش چربی به علت خاص) ایجاد می‌شود. حدود دوسوم مبتلایان به این مشکل سطح چربی طبیعی دارند. افراد ممکن است از نظر زیبایی تمایل به خارج کردن آن داشته باشند؛ ولی این عارضه اغلب عود می‌کند. این عارضه در اغلب موارد بی‌خطر است و درمان از نظر زیبایی انجام می‌شود. ضایعات را می‌توان برداشت و یا با کوتر سوزاند و یا با لیزر جراحی کرد.
بیشتربخوانید:
علت زانتلاسما
ایجاد این ضایعات به عوامل بسیاری همچون ژنتیک، مشکلات کبدی و دیابت وابسته می‌باشد؛ اما عامل اصلی ایجاد این ضایعات بالا بودن کلسترول مضر می‌باشد.
علائم زانتلاسما
آر علائم این مورد از بیماری‌های پوستی دور چشم پلاک‌های زرد متمایل به کمی برجسته در پلک‌های بالا و پایین است.
عوامل خطر زانتلاسما
این رشد چربی در زیر پوست ممکن است با سایر خطرات احتمالی بیماری‌های قلبی مرتبط باشد:
دیابت
فشارخون بالا
چاقی و اضافه‌وزن
سیگار کشیدن
بیشتربخوانید:
تشخیص زانتلاسما
پزشک معمولاً می‌تواند با معاینه وضعیت پوست آن را تشخیص دهد. در بعضی از موارد نیز می‌توان برای تشخیص دقیق‌تر از چربی جمع شده در زیر پوست نمونه‌برداری کرده و برای بررسی دقیق‌تر نمونه را به آزمایشگاه ارسال نمود. سپس پزشک با استفاده از نتایج به دست آمده اقدام به تشخیص قطعی خواهد کرد. علاوه بر بیوپسی، در بعضی از موارد ممکن است برای تشخیص این عارضه نیاز به انجام آزمایش خون و بررسی سطح لیپید خون، عملکرد کلیه و دیابت داشته باشید.
درمان زانتلاسما
برای درمان زانتالاسما از روش‌های مختلف استفاده می‌شود از جمله درمان دارویی، برداشتن ضایعه با جراحی، کرایوتراگی، لیزر CO2، پلکسر یا پلاسما تراپی که پزشک با توجه به شرایط شما و حجم توده زانتالاسما به شما مشورت می‌دهد تا بهترین روش بدون بازگشت را انتخاب کنید. بعد از درمان زانتالاسما ممکن است رنگ پوست در محل ضایعه تغییر کند یا اسکار به‌جا بماند. درصورتی‌که کلسترول شما کنترل نشود یا کلسترول بالا ارثی داشته باشید احتمال برگشت مجدد عارضه وجود دارد. در برخی موارد پایین آوردن سطح کلسترول می‌تواند به‌صورت خودبه‌خود باعث از بین رفتن زانتالاسما شود. تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی سالم و افزایش فعالیت بدنی و کاهش وزن روش‌های طبیعی برای پایین آوردن سطح کلسترول هستند.
پلکسر یا پلاسما تراپی
پلکسر یکی از روش‌های درمانی رایج برای انواع مشکلات پوستی بدون برش و بخیه است که بدون نیاز به بی‌هوشی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. پلکسر یا دستگاه پلاسما جت انجام می‌شود که تاباندن اسپارک های بسیار ظریف 1/0 میلی‌متری به محل درمان باعث تصعید یا SUBLIMATION چربی داخل توده می‌شود یعنی چربی از حالت جامد مستقیم به حال بخار در آمده و از بین می‌رود. از این روش درمانی علاوه بر از بین بردن چربی‌های پوستی برای درمان پوست شل و چروکیده اطراف چشم و افتادگی خفیف پلک هم استفاده می‌شود. گرمای شدید ایجاد شده توسط پلاسما تراپی باعث تحریک کلاژن سازی در لایه‌های عمیق پوست می‌شود.
بیشتربخوانید:
کرایوتراپی
انجماد توده چربی با نیتروژن مایع یا ماده شیمیایی دیگر که باعث یخ زدن، خشک شدن و افتادن آن می‌شود.
جراحی لیزر
از لیزر CO2 برای برداشتن توده چربی استفاده می‌شود. در مطب‌هایی که لیزر ندارند از روش جراحی الکتروکوتر برای برداشتن عارضه استفاده می‌شود یا این‌که از تیغ جراحی به روش سنتی برای برداشتن زانتالاسما بهره می‌برند.
لایه‌برداری شیمیایی
معمولاً درمان با استفاده از اسید تریکولرواستیک انجام می‌شود و مقداری از آن روی سطح عارضه کشیده می‌شود و با لایه برداری صورت در یک یا چند جلسه توده چربی از سطح پوست خارج می‌شود. 90 درصد شرکت کنندگان در این روش درمانی نتایج مطلوبی می‌گیرند.
جراحی سنتی
جراح برای از بین بردن زانتلاسما از تیغ جراحی و یا قیچی استفاده می‌کند.
پیشگیری از زانتلاسما
نمی‌توان به‌طور کامل از بروز چربی پلک جلوگیری کرد؛ اما اقداماتی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید احتمال بروز این بیماری را به حداقل ممکن برسانید. به‌عنوان مثال اگر مبتلا به دیابت یا هایپرلیپیدمیا هستید با پیروی از توصیه‌های درمانی پزشک می‌توانید به درمان و مدیریت چربی پلک کمک زیادی کنید. همچنین در صورت ابتلا به هرکدام از بیماری‌های زمینه‌ای گفته شده، بهتر است برای بررسی وضعیت سلامتی و معاینه به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این بهتر است پزشک معالج را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهید؛ زیرا در بعضی از موارد داروها باعث بروز این عارضه خواهند شد. برای کنترل سطح کلسترول و لیپید خون نیز بهتر است وزن خود را ثابت نگه دارید. برای ثابت نگه‌داشتن وزن، مصرف غذاهای سالم، ورزش منظم و مصرف داروهای تجویزی پزشک می‌تواند کمک زیادی کند.
بیشتر بخوانید:
