سید مصطفی ضرابی حسینی - پژوهشگر و روانشناس بالینی
تحریریه زندگی آنلاین : شاید یکی از بهترین و سالم‌ترین تفریحات و سرگرمی‌ها در میان جوامع سالمند خواندن کتاب باشد؛ اما شاید بتوان با خواندن یک کتاب نه چندان قطور به یک سالمند کمک شود و بسیاری از سؤالات و راه‌حل‌ها را در آن پیدا کند. در این مقاله در مورد مزایای مطالعه کتاب سالمندان بیشتر صحبت کرده‌ایم و به معرفی چند کتاب مناسب برای دوران سالمندی شما پرداخته‌ایم، پس خواندن این مطلب خالی از لطف نیست.
شاید یکی از بهترین فعالیت‌های دوران سالمندی مطالعه باشد. وقت آزاد و حتی جست‌وجو برای آرامش می‌تواند بهترین دلیل برای مطالعه سالمندان باشد. البته دلایل زیر می‌تواند انگیزه مطالعه را بیشتر و بیشتر کند.
حافظه را تقویت می‌کند: مطالعه، ورزشی برای حافظه کوتاه مدت و کمک به یادآوری وقایع روزانه مهم است. تمرینات منظم ذهنی با خواندن و مطالعه، شبکه عصبی مغز را تقویت و به ذهن سالمندان کمک می‌کند تا در یادگیری و به خاطر سپردن هر چیزی راحت باشید.
توانایی تصمیم‌گیری را بالا می‌برد: مطالعه کتاب در دوران سالمندی، قدرت تحلیلی و استدلالی آنان را برای حل مشکلات یا همان هوش سیال که در سالمندی رو به کاهش می‌رود، بهبود می‌بخشد.
آلزایمر و زوال عقل را به تأخیر می‌اندازد: تحقیقات نشان داده است که سالمندان 70 ساله‌ای که از 20 تا 60 سالگی به سرگرمی‌های ذهنی مانند مطالعه مشغول بوده‌اند، کمتر به بیماری آلزایمر مبتلا شده‌اند.
استرس را کم می‌کند: مطالعه در مقایسه با موسیقی، پیاده‌روی و حتی قهوه، بهترین روش برای غلبه بر استرس است. با شروع به خواندن یک کتاب خوب، فقط شش دقیقه طول می‌کشد تا ضربان قلب و تنش‌های عضلانی خواننده، آرام شود.
کیفیت خواب را بهتر می‌کند: مطالعه در رختخواب با آرام کردن ذهن و کمک به بسته شدن چشم، راهی مطمئن برای به خواب رفتن است.
بیشتربخوانید:
چه کتاب‌هایی ارزش خواندن برای سالمندان را دارند؟
کتاب‌هایی که سبب می‌شود نسبت به دوره سالمندی خود آگاهی بیشتری داشته باشید تا دیدگاهتان تغییر کند و ببینید که چگونه افراد زیادی در این دوره توانستند پیشرفت کنند و به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کنند، می‌توانند جز بهترین و مناسب‌ترین کتاب برای شما باشد. سالمندانی که با تمام محدودیت‌ها و مشکلات پیری توانسته‌اند زندگی با کیفیتی را رقم بزنند و حتی با کیفیت‌تر از دوران جوانی خود زندگی کنند. بسیاری از کتاب‌های مخصوص سالمندان برای خودآگاهی و شناخت این دوره لازم هستند. برخی دیگر شما را سرگرم می‌کنند و درنهایت بسیاری از مطالب را آموزش می‌دهند. کتاب قرار است به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. بهتر است به آن به چشم یک کالای لوکس نگاه نکنید، کالایی که هیچ‌وقت هم پولی برای خریدنش ندارید! پیش از آنکه به این فکر کنید که چه کتاب‌هایی بخوانید بهتر است به نوع نگاهتان به کتاب توجه کنیم.
کتاب‌های انگیزشی سالمندان
بزرگ‌ترین مشکل روحی و روانی سالمندان در این دوره از دست دادن انگیزه زندگی است که تصور می‌کنند زندگی آنان رو به پایان است و دیگر تغییر و اصلاح سبک زندگی ممکن نیست. برای از بین بردن این بی انگیزگی چند کتاب را در ادامه به شما معرفی کرده‌ایم.
راه خانه هرروز دورتر و دورتر می‌شود
بکمن در این داستان از ترس فراموش شدن و فراموش کردن گفته است. از عشق که همیشه دست در دست ترس پیش می‌رود. عشقی که نوع آن با داستان‌های عاشقانه همیشگی متفاوت است. بکمن از عشق یک پدربزرگ به نوه‌اش و یک پدر به پسرش می‌گوید و از خداحافظی آرام او با عزیزانش. این کتاب داستانی مختصر است که به خواننده‌ی خود احساس عمیق و گران‌بهای ارزش زندگی را منتقل می‌کند.
بیشتربخوانید:
کتاب پیرزنی که تمام قوانین را زیر پا گذاشت
مارتا در این کتاب نشان می‌دهد چه کسی می‌داند از این پیرمردها و پیرزن‌هایی به اجبار که در آسایشگاه‌ها اسیرشده‌اند، چه‌کارهایی ساخته است حتی با همان واکر یا دست و پای لرزان، این افراد می‌توانند حماسه‌آفرین باشند، خاطره خلق کنند و دنیا را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کنند. قهرمانان این کتاب، تمام معیارهای قهرمان‌های کلاسیک و سنتی دنیای ادبیات را کنار زده‌اند. گروهی عجیب‌وغریب از پیرمردها و پیرزن‌های یک آسایشگاه سالمندان، که فکرهای بزرگی در سر دارند می‌تواند بر جذابیت آن بی افزاید.
کتاب‌های تغذیه وسالمندان، سالخوردگی و نقش تغذیه در این دوران
در این دو کتاب سعی شده است در مورد تغییراتی که در دوران سالخوردگی در افراد به وجود می‌آید و بیماری‌هایی که آنها را تهدید می‌کند و از طریق تغذیه تا حدود قابل توجهی می‌شود آنها را کنترل کرد. این کتاب با ارائه اطلاعات مورد نیاز سالمندان در مورد تغییرات این دوران، مواد مغذی مورد نیاز، عملکرد دستگاه گوارش و...، به پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌های مرتبط کمک می کند.
بیشتربخوانید:
بهترین زمان
کتاب بهترین زمان توسط جین فوندا بازیگر معروف که برنده‌ی جایزه‌های متعددی از جمله چندین دوره اسکار و گلدن گلوپ می‌باشد، نوشته‌شده است. جین فوندا به صورت صادقانه و الهام بخش نشان می‌دهد که چطور می‌توان این دوران را به بهترین دوران زندگی تبدیل کرد. در این کتاب فوندا داستان‌هایی از تجربه‌های خود و زندگی دیگران تعریف می‌کند که کتاب را جذاب‌تر می‌کند و باعث می‌شود شما هنگام مطالعه کتاب خسته نشوید. در این کتاب برای سالمندان، به اهمیت نگاه به گذشته و استفاده از آن برای رسیدن به برنامه‌ریزی درست برای زندگی شاد همراه آرامش در آینده و حال تأکید دارد و راهکارهایی در این زمینه دارد که در این بین از تجربیات خود نیز استفاده کرده است.
کتاب قدرت هوش معنوی
یکی از دستاوردهای مهم تمرین هوش معنوی، توانایی بر حفظ آرامش و تمرکز در مواجهه با بحران، دوری از خودخواهی، فداکاری در حق دیگران و دستیابی به دیدگاه روشن‌تر درباره زندگی است. برخلاف بینش بسیاری، که می‌پندارند هیچ چیز معنوی در کار یا محیط کاری وجود ندارد، زمینه‌‌های فراوانی در زندگی فردی و کاری دیده می‌شود که هوش معنوی را می‌توان در آنها به کار گرفت. کتاب «قدرت هوش معنوی» مصداق، نمونه و تجربه کامل عملی از کاربرد هوش معنوی در حوزه‌های مختلف زندگی است که برای بازنشستگان کاربردهای زیادی در زندگی دارد.
کتاب‌های آموزشی مناسب سالمندان
چه قدر خوب است که در کنار خواندن یک کتاب شما بتوانید مطالبی را از دوران پیری فرا بگیرید که جنبه علمی و آموزشی دارد. مطالعه این دسته از کتاب‌ها می‌تواند از شما یک خودیار بسازد. سالمند خودیاری که از پس بسیاری از فعالیت و کارهای خود برمی‌آید و می‌تواند سلامت زندگی خود را دو چندان کند. در ادامه کتاب‌های مؤثری را معرفی خواهیم نمود:
بیشتربخوانید:
کتاب من و دوران سالمندی
در این کتاب تقریباً به تمام مطالب مرتبط با سالمندی پرداخته شده است و از شیر مرغ تا جون آدمیزاد را برای سالمندان مهیا کرده است. کتاب حاضر متشکل از شانزده فصل است که به تمامی مسائل سالمندان از جمله تغذیه، ورزش، پرستاری از سالمند و حتی به واکسیناسیون و آزمایش‌ها ضروری سالمندان پرداخته است. کتاب با زیر عنوان “چه کنم که سالمندی سالم و پویا باشم؟” راهنمای کاملی برای سالمندان از نظر تغذیه، خواب، ورزش، پیشگیری از فراموشی، افسردگی و بیماری‌های مغزی مانند، پارکینسون و آلزایمر محسوب می‌شود.
کتاب سالمندی سالم
این کتاب از انتشارات تخصصی ارجمند است که اذعان دارد، دوران سالمندی می‌تواند دورانی مملو از شادی، سلامتی، آرامش و انتقال تجربه به جوان‌ترها باشد. برای رسیدن به این هدف، می‌بایست سبک زندگی خود را به‌گونه‌ای اصلاح کرد که بتوان سالم‌ترین گزینه‌ها را برای زندگی روزمره انتخاب نمود. این کار تنها راه دستیابی به سالمندی سالم است. توجه داشته باشیم که اصلاح سبک زندگی به سوی یک زندگی سالم هر چه زودتر اتفاق بیفتد بهتر است، ولی هیچ‌گاه هم دیر نیست.
کتاب آمادگی جسمانی ویژه سالمندان
اگر کتاب مناسب برای سالمندان می‌خواهید که اطلاعاتی جامع و کامل در مورد ورزش سالمندان با هر نوع شرایط و بیماری‌ای داشته باشد، این کتاب جوابگوی شما خواهد بود.”آمادگی جسمانی ویژه سالمندان” به قلم پاتریشیا بریل و ترجمه‌ی دکتر سید رضا عطار زاده حسینی و ابراهیم داوودی شریف‌آبادی، اثری با موضوع ورزش درمانی و آمادگی جسمانی برای سالمندان است و به حرکات و نرمش‌های سالمندان، متناسب با شرایط جسمی گوناگون می‌پردازد. این کتاب شامل مجموعه‌ای از برنامه‌های تمرینی است و به منظور پاسخ به نیازهای خاص سالمندان به‌گونه‌ای طراحی شده که قدرت پایین تنه، بالا تنه، تعادل، دامنه حرکتی و کارایی عملکردی را بهبود بخشد. در این کتاب برنامه‌های تمرینی برای کار با سالمندان دچار بیماری‌های التهاب مفاصل، بیماری‌های مزمن ریوی، دیابت، بیماری‌های قلبی و فشارخون، پوکی استخوان، سکته مغزی و افسردگی، همراه با تصاویر نحوه انجام صحیح حرکات ارائه شده است.
بهترین رمان‌های مخصوص دوران سالمندی
رمان‌ها همواره می‌توانند سرگرم‌کننده‌ترین کتاب برای یک سالمند باشد. کتابی که می‌شود با آن خندید و یا حتی گریه کرد. رمان‌ها می‌توانند بخش مهمی از زندگی سالمندان را تشکیل دهند. به همین خاطر چند کتاب رمان جذاب را به شما معرفی خواهیم کرد:
کتاب چگونه پیر شویم
هرچه هست واقعیت این است که سالمندی یا پیری دوره‌ای از زندگی انسانی ست که البته نیازهای خودش را دارد اما می‌تواند سرشار از روح زندگی و تجربه‌های تازه باشد، فقط و فقط اگر بلد باشیم و یاد بگیریم آن را هم مثل کودکی و جوانی بخشی از مسیر زندگی ببینیم و الزاماً پایان آن. در این گزارش هشت کتاب مختلف درباره پیری و سالمندی به شما معرفی شده است. از مباحث تخصصی روان‌شناسی و سلامت و جامعه‌شناسی تا دو رمان که در قالب داستان زیبایی سالمندی را برای شما روایت می‌کنند.
کتاب رنگ زندگی کهن‌سالی
در این کتاب نویسنده به سراغ موضوعی به نام سالمندی و تعریف آن می‌رود، نشانه‌های پیری عنوان بحث دیگری در این متن است که در آن انواع عوارض فیزیکی و فیزیولوژیکی ناشی از پیری شرح داده می‌شود واژه بازنشستگی نیز در ادامه و در رویکردی مشابه مورد تعریف مؤلف قرارگرفته و پس از معرفی آن با رویکردهای مختلف اجتماعی به معرفی مراحل چندگانه رخداد آن نیز توجه نشان داده شده است. بهشتی همچنین با رویکردی مشابه، بازنشستگی را از منظر تاریخی و ادبی در ادامه این بخش از کتاب خود مورد بررسی قرار داده است.
شما سالمندان عزیز می‌توانید کتاب را همچون دوست صمیمی خود همیشه در کنار خود داشته باشید؛ و در نظر داشته باشید که سالمندی و دوران پیری پایان هیچ چیزی نیست جز پایان تمام افسردگی‌ها و بی‌انگیزگی‌ها. با خواندن کتاب روحی پر از طراوت و ماجراجویی را در جسم خود بیافرینید.
