«باب دیلن» هم متهم به کپی برداری شد؟!

خبرگزاری ایسنا: «رولینگ استونز» نوشت: «باب دیلن» بعد از ماه‌ها حاشیه و جنجال بالاخره هفته گذشته فایل صوتی سخنرانی جایزه نوبل ادبیات خود را به آکادمی سوئدی تحویل و ظاهرا به این داستان پایان داد. اما اخیرا اعلام شده با بررسی نقل‌قول‌های او از «موبی دیک» نوشته «هرمن ملویل» ـ یکی از سه کتابی که او از آن‌ها در سخنرانی‌اش یاد کرده ـ می‌توان نتیجه گرفت که این خواننده و ترانه‌سرای پیشکسوت اطلاعات خود را از سایت «SparkNotes» کپی کرده است.

«SparkNotes» یکی از سایت‌های مرجع ابتدایی برای علاقه‌مندان به ادبیات است که اطلاعات کلی از جمله پی‌رنگ، شخصیت‌ها، نقل‌قول‌هایی از متن کتاب و تم‌های اثر را ارائه می‌کند.

«آندره پیتزر» از مجله «اسلیت» فردی است که به شباهت توصیف‌های «دیلن» درباره «موبی دیک» و مطالب موجود در «SparkNotes» پرداخته است. «موبی دیک» رمانی از «هرمن ملویل» است که درباره سفر دریایی کاپیتان «احب» برای شکار یک نهنگ سفید روایت شده است. «دیلن» در سخنرانی ضبط‌شده خود از «اودیسه» شاهکار حماسی «هومر» و «در جبهه غرب خبری نیست» اثری از «اریک ماریا رمارک» نیز به عنوان آثاری که بر ترانه‌های او تاثیرگذار بوده‌اند، یاد کرده است.

داستان مچ‌گیری «دیلن» از جایی شروع شد که «بن گرینمن» نویسنده در وب‌سایت خود اعلام کرد احتمالا برنده نوبل ادبیات 2016 نقل قولی ساختگی از «موبی دیک» را در سخنرانی‌اش آورده است. او متوجه شد که در هیچ جای کتاب «ملویل» جمله‌ «بعضی‌ها بعد از جراحت، به سمت خدا هدایت می‌شوند و برخی به سوی تلخی» را پیدا نمی‌کند. «گرینمن» بعد از بررسی، دریافت که شبیه همین جمله را سایت «SparkNotes» آورد است.

پس از آن بود که «پیتزر» دست به کار شد و حداقل 20 جمله در سخنرانی «باب دیلن» پیدا کرد که شبیه آن را می‌شود در این سایت ادبی دید. بسیاری از جملات کلیدی که «دیلن» در سخنرانی خود آورده،‌ در کتاب «ملویل» دیده نمی‌شود اما در سایت «SparkNotes» چرا! یکی از این نمونه‌ها می‌تواند این باشد که خواننده «هله‌لویا» گفت: کاپیتان احب «موبی» را تجسم شیطان می‌دید. این در حالی است که چنین عبارتی هرگز در کتاب «ملویل» نیامده است. اما در سایت «SparkNotes»،‌ در توصیف «احب» آمده: «او نهنگ را به عنوان تجسمی از شیطان می‌دید.»

برنده نوبل ادبیات 2016 و آکادمی نوبل ادبیات هنوز اظهارنظری درباره این ادعا ارائه نداده‌اند.

البته این اولین‌بار نیست که «دیلن» به کپی‌برداری غیرقانونی متهم شده؛ گفته می‌شود او پیش‌تر متن برخی ترانه‌هایش را نیز از منابع دیگر قرض گرفته بود. در این زمینه به آلبوم سال 2001 او با نام «عشق و دزدی» اشاره می‌شود که ادعا شد متن ترانه‌های آن از کتاب «اعترافات یک یاکوزا» نوشته «جونیچی ساگا» و «شعر دوره جنگ‌های داخلی» به قلم «هنری تیمراد» برداشته شده است.

حتی نقاشی‌های او در نمایشگاه سال 2011 هم به خاطر شباهت به عکس‌های مشهور «هانری ـ کارتیه ـ برسون» و «لئون بیزی» به کپی‌برداری متهم شدند.

«باب دیلن» از نگاه بسیاری تاثیرگذارترین چهره در تاریخ موسیقی آمریکاست. برخی از ترانه‌های او توسط بسیاری از خوانندگان مشهور دوباره‌خوانی شده‌ که از جمله آن‌ها می‌توان به «از فراز برج دیدبانی» که توسط «جیمی هندریکس» اجرا شد، اشاره کرد. او در پدیدارشدن سبکی در موسیقی به نام «راک بومی» در اواسط دهه 60 بسیار تاثیرگذار بود و به «شکسپیر» هم‌نسلان خود شهرت یافت. «دیلن» در پنج دهه‌ اخیر در موسیقی آمریکا یک پدیده محسوب می‌شده است.

آکادمی نوبل در نوامبر 2016 نام «باب دیلن» را به عنوان برنده نوبل ادبیات اعلام و «خلق تعابیر جدید شاعرانه در سنت شعر آمریکایی» را علت برگزیدن او عنوان کرد. انتخاب یک ترانه‌سرا و خواننده به عنوان برنده نوبل ادبیات، واکنش‌های مثبت و منفی بسیاری را به همراه داشت و نوع عملکرد او در مقابل کسب این جایزه مهم ادبی به این حواشی دامن زد. او با تحویل دادن نسخه صوتی سخنرانی خود به آکادمی نوبل چند روز پیش از مهلت پایانی، جایزه 924 هزار دلاری نوبل را از آن خود کرد.