تحریریه زندگی آنلاین : هیچ کس با شنیدن واژه «اعتیاد» احساس خوبی پیدا نمی‌کند و صحنه‌‌های خوشایند و زیبائی در ذهنش شکل نمی‌گیرند. در حالت کلی همه ما اعتیاد را با مواد مخدر می‌شناسیم و این پدیده را یک ناهنجاری اجتماعی می‌دانیم. ولی در اینجا درباره اعتیاد به «شکلات» و اینکه واقعا وجود دارد و آیا می‌توان آن را در ردیف اعتیاد‌های معمول جای داد یا خیر خواهید خواند.
تقریبا همه شکلات خوردن را خیلی دوست دارند و یکی از تنقلات دوست‌داشتنی است که انواع بسیار زیادی از آن در بسته‌های زیبا و وسوسه کننده در بازار عرضه می‌شوند. مقاومت در برابر وسوسه شکلات خوردن برای هیچ‌کس راحت نیست و آنهائی که به هر دلیلی از خوردن آن منع شده‌اند هم سعی می‌کنند کمتر جلوی ویترین مغازه‌های شکلات فروشی رد شوند و هیچ وقت شکلات در خانه نگه ندارند!
اگر بخواهیم خیلی کلی صحبت کنیم باید گفت که علت غذا خوردن خیلی‌ها محرک‌های محیطی است و آنها احساسی غذا می‌خورند و این طور نیست که واقعا گرسنه باشند و پیام گرسنگی مغز باعث شود غذا بخورند. اگر خوب به حالات‌مان پیش از شکلات و شیرینی خوردن دقت کنیم درمی‌یابیم که تقریبا در همه موارد افسرده، مضطرب یا کسل و بی‌حوصله بوده‌ایم. ما بی‌آنکه خود خبر داشته باشیم فهمیده‌ایم که شکلات خوردن یک «درمان خانگی» برای بالا بردن خلق و سرحال شدن است.
بیشتربخوانید:
زنان بیش از مردان عاشق شکلات هستند...
آمار نشان داده که تعداد زنانی که به شکلات حرص و ولع دارند بیش از مردانی است که دچار این حالت هستند. آنها معمولاً وقتی از شیرینی فروشی یا سوپرمارکت بیرون می‌آیند در بسته خرید‌شان یک بسته شکلات هم پیدا می‌شود. گاهی اوقات چنین زنانی به قدری به خوردن این خوراکی خوشمزه عادت می‌کنند که وقتی به هر دلیلی مجبور می‌شوند کمتر شکلات بخورند یا به کلی آن را کنار بگذارند مانند کسی که به مواد مخدر و روان‌گردان معتاد باشند دچار نشانه‌های ترک می‌شوند!
چرا دوست داریم شکلات بخوریم؟
وقتی ما پس از یک روز کاری شلوغ، خسته و کوفته به خانه برمی‌گردیم ترجیح می‌دهیم پیش از غذا خوردن یک خوراکی چرب یا شیرین به خصوص آنهائی که قند‌های ساده دارند بخوریم. شکلات یکی از خوراکی‌هائیست که در این اوقات بیش از هر زمان دیگری خواهان آن هستیم. در این حالت مغز خسته ما به سرعت ماده‌ای به نام «سروتونین» ترشح می‌کند که سرحال و خوشحال‌مان خواهد کرد. این پدیده تا حدی می‌تواند توضیح دهد که چرا زنان در روز‌های پیش از قاعدگی بیش از قبل ولع دارند که شکلات بخورند. در واقع پایه و اساس تشدید میل به شکلات خوردن در سیکل‌های ماهانه یا قبل از شروع آن تغییرات هورمونی است.
دکتر جان هوبل، یکی از محققان برجسته علوم تغذیه در دانشگاه پرینستون درباره‌ی اثرات غذاهای شیرین و چرب و پیامد‌های محرومیت از آنها روی موش‌ها پژوهشی انجام داد. او دریافت موش‌هائی که مدتی غذاها و مایعات شیرین خورده بودند پس از محروم شدن از این غذاها مضطرب و بی‌قرار شدند، دندان قروچه داشتند و اندام‌هایشان می‌لرزید. این حالات به حالات کسی که در فاز ترک سیگار یا هر ماده مخدر دیگری است بسیار شباهت دارد.
بیشتر بخوانید:
چه می‌شود که به شکلات معتاد می‌شویم؟
شکلات ترکیبات بسیاری دارد که از لحاظ بیولوژیک فعال هستند و می‌توانند باعث بروز رفتار‌های غیر‌عادی و واکنش‌های ناهنجار روانی شوند که مصرف خیلی از مواد اعتیادآور دیگر هم چنین پیامد‌هائی دارد. عده‌ای از محققان فنلاندی که درباره پدیده‌ی اعتیاد به شکلات تحقیق و بررسی می‌کردند، دریافتند کسانی که به اعتراف خودشان عاشق شکلات هستند و با ولع و حرص عجیبی هرجا شکلات ببینند نمی‌توانند از آن چشم‌پوشی کنند با «دیدن» شکلات ترشح بزاق دهانشان بیشتر می‌شود و خلقشان تغییر می‌کند. متخصصان عقیده دارند که رفتار‌های معتادان به شکلات بسیار شبیه به رفتار کسانی است که با اعتیاد‌های معمولی درگیر هستند. آنها حرص و ولع عجیبی به شکلات خوردن دارند، عادت غذائی‌شان نادرست است و خلقشان غیر‌طبیعی است.
آیا اعتیاد به شکلات واقعا «اعتیاد» است؟
با وجود اینکه اعتیاد به مواد مخدر رایج و اعتیاد به این خوراکی خوشمزه شباهت‌های زیادی با هم دارند ولی اعتیاد به شکلات به معنای واقعی «اعتیاد» نیست. درست است که شکلات موادی در خود دارد که ما را سرحال می‌آورد و خلق‌مان را بالا می‌برد ولی همین مواد به میزان بیشتر در غذاهائی که جذابیت کمتری دارند هم وجود دارد. کلم بروکلی یکی از این خوراکی‌هاست. مجموعه‌ای از عوامل مانند؛ زرق و برق و زیبائی بسته‌های رنگارنگ شکلات‌ها، عطر دوست داشتنی‌‌شان، وجود موادی در آن که باعث می‌شود فرد سرحال شود و از افسردگی در‌آید و نوسانات خلقی و تغییر در میزان هورمون‌ها همگی می‌توانند علت اینکه بعضی‌ها به خصوص زنان با حرص و ولع نمی‌توانند از هیچ شکلاتی بگذرند را توضیح دهند.
بیشتربخوانید:
اعتیاد به شکلات ...قابل پیشگیری یا اجتناب ناپذیر؟
شکلات یک خوراکی دوست داشتنی است که خوردن زیاد از حد آن جدا از مضراتی که برای سلامتی دارد می‌تواند ما را از لحاظ روانی به آن معتاد کند. به طور کلی مقاومت در برابر وسوسه خریدن شکلات‌هائی که بسته‌بندی‌های زیبا و جذاب دارند کار آسانی نیست ولی ممکن است. شما اگر بخواهید و اراده کنید می‌توانید از معتاد شدن‌تان به شکلات پیشگیری کنید. به گفته دکتر کن گودریک، محققی در دانشکده پزشکی بایرون می‌گوید: «این میل و ولع به شکلات خوردن بیشتر یک پدیده اجتماعی است تا یک نیاز فیزیکی. ما در دنیائی زندگی می‌کنیم که سرمایه‌داران صنعت شکلات‌سازی به شدت با هم رقابت می‌کنند تا با تولید شکلات‌های بسیار متنوعی با جذاب‌ترین عطر و طعم‌ها برنده اصلی میدان این رقابت باشند. صاحبان این صنعت با آگهی‌های بسیار جذاب که به بهترین وجه طراحی شده‌اند تا به بیننده القا کنند که شکلات خوردن یکی از بهترین راه‌های سرحال شدن و در نتیجه موفقیت در کار و زندگی است مقاومت در برابر این حرص و اعتیاد به این خوراکی پر‌فروش را واقعا سخت می‌کند.
تناقضی که ما را به دردسر می‌اندازد...
در این بین مشکل بزرگ دیگری هم هست. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که متاسفانه لاغر بودن به خصوص برای زنان یک ارزش است و تب کاهش وزن و لاغر شدن فراگیر شده به طوری که تعداد زنانی که به خاطر لاغر بودن به اختلالات خوردن مبتلایند روز به روز بیشتر می‌شود. این دو پدیده به شدت با هم تناقض دارند و اینجا ما هستیم که باید سعی کنیم در این شرایط گیج کننده درباره غذا خوردن‌مان به بهترین وجه تصمیم بگیریم.
واضح است که چاقی و به دنبال آن افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های گوناگونی که با چاقی ارتباط دارند ما را وادار می‌کند که رژیم بگیرم و با سختی فراوان لاغر شویم. اکثر‌مان وقتی موفق می‌شویم با تحمل سختی‌های بسیار و محرومیت از خیلی از خوراکی‌های دوست داشتنی لاغر شویم بسته‌ای شکلات می‌خریم تا به خودمان جایزه دهیم! به این ترتیب ممکن است سیکل معیوبی شکل گیرد که در آن گیر می‌افتیم.
بیشتربخوانید:
چه کسی برنده این میدان است؟
بدانید تنها کسانی که در این معرکه سود می‌برند صاحبان صنعت قدرتمند و پول‌ساز شکلات سازی و گردانندگان صنعت بسیار سودآور‌تر لاغری و وابستگان به آنها هستند که با استفاده زیرکانه از این شرایط متناقض ارقام حساب‌های بانکی‌شان را بیشتر می‌کنند.
پس سعی کنید به شکلات معتاد نشوید و در این معرکه پر‌هیاهو مانند عروسک‌های خیمه شب بازی نباشید که نخ‌های‌شان در دستان سرمایه‌دارانی است که به هر ترفندی سعی می‌کنند شما را بین فروشگاه‌های شکلات فروشی و سالن‌های ورزشی و متخصصان لاغری تاب دهند تا شماره نام‌شان در لیست ثروتمند‌ترین آدم‌های جهان به عدد یک نزدیک‌تر شود.
