عصر ایران - گردن از جمله مناطقی است که معمولا کمتر از سایر اندام های بدن به آن توجه می شود، مگر آن که مشکلی جدی پیش بیاید و فرد دچار گردن دردی آزاردهنده و شدید شود. این قسمت بدن که اغلب مورد کم توجهی قرار می گیرد، باید به اندازه ای قوی باشد که بتواند وزنه ای به سنگینی سر را تحمل کند و در عین حال امکان چرخاندن و تکان دادن راحت آن را فراهم کند.
اغلب اوقات گردن درد نشان دهنده مشکل جدی پزشکی نیست اما این درد از جمله ناخوشی هایی است که ارزش مطالعه و افزایش آگاهی پیرامون علل و ارتباط آن با سکته مغزی را دارد. پارگی در یکی از شریان های گردن که تحت عنوان دایسکشن شریان گردنی (CAD) شناخته می شود، یکی از دلایل سکته مغزی به شمار می رود. هرچند این اختلال خطرناک تنها در دو نفر از هر 100000 نفر در سال رخ می دهد، اما یکی از شایع ترین علل سکته مغزی در افراد زیر 50 سال است.
نکاتی که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند با استناد به مقالات منتشر شده توسط انتشارات سلامت هاروارد جمع آوری شده اند.
دکتر ناتالیا روست، استادیار عصب شناسی بیمارستان عمومی ماساچوست وابسته به هاروارد می گوید: «طی دو دهه گذشته، آگاهی از اختلال دایسکشن شریان گردنی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. چنین پیشرفتی ممکن است تا حد زیادی ناشی از درک این موضوع باشد که آمار ابتلا به سکته مغزی میان جوانان در حال افزایش است و این در حالی است که به طور کلی شاهد روندی نزولی در مرگ و میرهای ناشی از سکته مغزی هستیم»
دایسکشن شریان گردنی چیست؟
دو جفت رگ خونی در گردن؛ شریان های کاروتید و مهره ای که در مجموع به نام شریان گردنی شناخته می شوند، خون را به مغز می برند. پارگی در پوشش یکی از این عروق را دایسکشن شریان گردنی می نامند.
در صورت بروز این اختلال خون شروع به نشت به دیواره رگ خونی پاره شده می کند؛ در واقع بین لایه های نازکی که دیواره رگ خونی را شکل می دهند. به دنبال نشت خون فضای داخل رگ خونی که خون به طور معمول از طریق آن جریان می یابد باریک یا حتی به طور کامل مسدود می شود.
در نهایت نشت خون از شریان پاره شده می تواند منجر به ایجاد لخته شود. این لخته شریان را مسدود و جریان خون را در ناحیه ای از مغز کاهش یا به طور کلی قطع می کند. در نتیجه مناطقی از مغز که به طور معمول توسط رگ خونی آسیب دیده تغذیه می شدند، متحمل افت خون رسانی خواهند شد که منجر به سکته مغزی می شود.
با توجه به نکات فوق نباید به سادگی از کنار هر گردن دردی گذر کرد، چرا که در صورت وقوع CAD بیمار در معرض ریسک بالای مرگ قرار دارد و باید هرچه سریعتر به وضعیت وی رسیدگی شود.
شیوع بالاتر پیش از 50 سالگی
دایسکشن شریان گردنی به دو دلیل اصلی در بزرگسالان جوان بیشتر دیده می شود. اول این که درصد کمی از افراد دارای اختلالات بافت همبند ارثی هستند که احتمال پارگی شریان های آنها را افزایش می دهد. دکتر روست توضیح می دهد: «برای این افراد خطر پارگی در سنین پایین تر بالاتر است. متقابلا در افراد مسن تر، انواع دیگر سکته های مغزی (مانند سکته های مغزی مرتبط با مسدود شدن نسبی شریان های مغزی توسط پلاک های چربی) شایع تر است. اما CAD هنوز هم می تواند در افراد مسن رخ دهد» مطالعه ای که از طریق مجله نورولوژی قابل دسترسی است نشان داده که از هر 14 فرد مبتلا به دایسکشن شریان گردنی، یک نفر 60 سال یا بیشتر سن دارد.
اما دومین و شاید مهم ترین علت دایسکشن شریان گردنی قبل از 50 سالگی مربوط به یک سری حرکات فیزیکی است. در واقع معمولا بزرگسالان جوان بیش از سایر رده های سنی درگیر ورزش هایی می شوند که باعث فشار به گردن شده و می توانند منجر به پارگی شوند. تاکنون تعداد زیادی پارگی شریان در افرادی که برنامه های تناسب اندام با شدت بالا انجام می دهند (به خصوص برنامه های ورزشی ترکیبی) دیده شده است. این وضعیت به دنبال وزنه برداری شدید، حرکات رقص با پرتاب سر و حتی یوگا نیز گزارش شده است. به نظر می رسد که مرگ ناگهانی جو لیندنر (Jo Lindner) از یوتیوبرهای معروف عرصه بدنسازی به دنبال درد گردن نیز به همین علت باشد.
گردن درد غیرمعمول و مداوم
دکتر روست توضیح می دهد: دایسکشن شریان گردنی اغلب با علائمی نظیر گردن درد غیرعادی، مداوم و سردرد شدید همراه است. گردن درد ناشی از پارگی شریان کاروتید اغلب از کنار گردن و به سمت گوشه بیرونی چشم گسترش می یابد. در صورت پارگی شریان مهره ای نیز بیمار ممکن است احساس کند چیزی تیز در قاعده جمجمه وی گیر کرده است. در صورتی که چنین دردی را تجربه می کنید، به خصوص اگر علائم سکته مغزی مانند سرگیجه، دوبینی، حرکات تند چشم، بی ثباتی هنگام راه رفتن یا تکلم را هم نشان داده اید، سریعا به مرکز درمانی مراجعه کنید.
