شاید این تصور رایج وجود داشته باشد که با گرفتن رژیم های سرسخت غذایی و ورزش های سنگین به وزن ایده آل دست پیدا خواهید کرد اما بهتر است بدانید که در روند کاهش وزن، نحوه تفکر و کارکرد مغز نیز تاثیر فراوانی را به همراه دارد. آنچه احساس می کنید مستقیما بر نحوه و میزان غذا خوردن تاثیر گذاشته و به افزایش یا کاهش وزن تان خواهد انجامید.
گاه شاید لازم باشد به جای مراجعه به چندین و چند متخصص تغذیه، صرف هزینه های گزاف و دشواری های فراوان برای رعایت تمامی راهکارهای پیشنهاد شده اندکی با ذهن خود آشتی کرده و به مغزمان اجازه تنفس و عملکرد صحیح را بدهیم. در ادامه شما را با 10 مورد آشنا خواهیم کرد که تاثیر نحوه تفکرمان بر وضعیت تغذیه و در نتیجه افزایش وزن را به ما یاد آور می شوند. این موارد را با هم مرور می کنیم:
به قوانین منفی در مسیر لاغری اجازه ورود می دهید
یکی از متخصان خوب تغذیه به نام دکتر «کالای مک مردی»، در مورد عادات بد غذایی افراد قوانینی را بر می شمارد و می گوید: “صنعت رژیم درمانی در کل، به گونه ای تنظیم شده که افراد در مورد خود و بدن شان، احساس بدی داشته باشند و این اندیشه را به وجود می آورد که باید تمام وقت، انرژی و پول خود را صرف برنامه ریزی هایی در این زمینه کرده و در انتها نیز موفق به دستیابی به منظور خود نباشند.”
وی ادامه می دهد: “زمانیکه افراد در رسیدن به هدف خود ناکام می مانند، این روند را به نادرست بودن نحوه آن گرفتن آن رژیم نسبت نداده، بلکه برعکس احساس بدی نسبت به خود پیدا می کنند و این سیکل معیوب دائم ادامه پیدا می کند. همین امر سبب می شود که هیچ وقت از وضعیت اندام خود رضایت کافی را نداشته باشند.”
اضطراب نیازهای شما را افزایش می دهد
احتمالا برای تان پیش آمده که با یکی از افراد نزدیک که علاقه فراوانی نیز به او دارید تلفنی صحبت کرده و پس از برانگیخته شدن احساسات تان، روند خوردن نیز در شما تغییر کند. دکتر «مک مردی»، در این باره می گوید: “اضطراب صد در صد در وضعیت تغذیه تاثیرگذار است و در افراد گوناگون به طرق مختلفی نمود پیدا می کند. برخی در چنین زمان هایی حساب کوچک ترین مقدار غذایی را که می خورند را نگه می دارند و برخی دیگر نیز شروع به پرخوری می کنند.”
افسردگی نیز تغییراتی را در اشتها به وجود می آورد
الگوهای مختلفی برای تغییر اشتها وجود دارد که قطعا افسردگی می تواند یکی از آنها به شمار آید. بررسی ها و مطالعات انجام شده بر رابطه میان افسردگی و چاقی که در نشریه Archives of General Psychiatry به انتشار رسید، نشان می دهد که اختلالات خلقی به افزایش وزن منجر می شود.
«کیت ایوب» استادیار دانشگاه پزشکی «آلبرت انشتین» نیز بر این نظر صحه گذاشته و پرخوری و بی اشتهایی شدید را از دلایل افسردگی می داند. وی می گوید: “بهتر است واقعا بدانید که چه اتفاقی در حال وقوع است. با این کار مانع از تاثیرات منفی افسردگی بر سلامت جسمی خود خواهید شد.”
استرس اهداف کاهش وزن شما را با اختلال همراه خواهد کرد
اینکه دائم بخواهید میزان کالری که دریافت می کنید را محاسبه کنید، برای رفتن به باشگاه و سوزاندن کالری، برنامه ریزی کنید و گاهی هم گرسنگی را تحمل کنید، در شما ایجاد استرس بیشتری خواهد کرد و عملکرد مغزتان را با اختلال مواجه می کند. «مک مردی» در این باره می گوید:
“زمانیکه افراد بیش از اندازه در مورد اندام خود نگران هستند، شیوه های غذا خوردن شان را محدود می کنند و بدن برای بقا ناگزیر به هماهنگ ساختن خود با این شرایط است و نمی داند که فرد عامدانه چنین روشی را پیش گرفته است و فقط در می یابد که میزان انرژی دریافتی کافی نیست. بنابراین بدن میزان سوخت و ساز طبیعی را کاهش می دهد. همین امر سبب خواهد شد که فرد برای بازیابی انرژی بیشتر، میزان بیشتری کالری دریافت کند که خود به پرخوری و افزایش وزن و چاقی می انجامد.”
مغز به رژیم نگهداری از چربی روی می آورد
بی شک مغز از رژیم گرفتن خوشش نمی آید. پژوهش اخیری که بر روی موش ها انجام شد و نتیجه آن در مجله eLife به انتشار رسید، نشان می دهد، زمانیکه بدن با کمبود مواد غذایی روبرو می شود، سلول های اصلی مغز، فعالانه از سوزاندن چربی ممانعت به عمل می آورند. این فرضیه وجود دارد که پیشینیان ما برای بقا در هنگام قحطی از این روش استفاده می کردند اما اکنون گرفتن رژیم های غذایی که با گرسنگی فراوان همراه است، به نگهداری چربی ها می انجامد.
دکتر «کلمنس بلوئت» از مرکز آزمایشگاهی و تحقیقات متابولیک دانشگاه کمبریج انگلستان می گوید: “مطالعات ما نشان می دهند که گروهی از نورون های مغز میان انرژی و اشتها هماهنگی هایی را به وجود می آورند و با توجه به در دسترس بودن آنچه در محیط وجود دارد خاموش و روشن می شوند. اگر ماده غذایی در دسترس باشد، ما را وادار به خوردن می کنند و اگر غذا کافی نباشد، بدن در وضعیت ذخیره قرار می گیرد و از سوزاندن چربی جلوگیری به عمل می آورد.”
در مورد خوراکی ها قضاوت می کنید
زمانیکه به یک چیزبرگر فکر می کنید، آیا مفهومی که در ذهن تان بوجود می آید مثبت است یا منفی؟ در مورد یک ظرف سالاد چطور؟ زمانیکه سن مان بالا تر می رود سهوا بر روی برخی از مواد غذایی برچسب هایی می زنیم. دکتر «مک مردی» در این باره می گوید: “برچسب های خوب و بد را از روی خوراکی ها بردارید . این کار کمک بزرگی به شما می کند. غذاها مفاهیم سیاه و سفیدی ندارند. بنابراین بر خلاف امور اخلاقی نمی توانند بر شما احاطه ای داشته باشند.”
مانع از لذت بردن خودتان می شوید
بهتر است از چیزی که می خورید لذت نیز ببرید. «مک مردی» در این باره می گوید، به جای آنکه چیزی را که واجب است بخورید میل کنید، تجربه های جدیدی را کسب کنید. در واقع او بر این باور است که چیزی را که واقعا دوست دارید میل کنید و گزینه های جدیدی را نیز امتحان کنید و از وعده های غذایی که احساس شادی بیشتری به شما می دهند، لذت ببرید.
از چرایی خوردن پرسش نمی کنید
زمانیکه یه عدد کلوچه یا بیسکویت را در داخل دهان خود می گذارید، نمی پرسید که برای چه این کار را انجام می دهید. آیا واقعا به خوردن آن علاقه دارید یا اینکه هوس خوردن چیزی را بدون احساس گرسنگی کرده اید. «مک کردی» بر این باور است که بد نیست گاهی از روی احساسات چیزی میل کنید. به عنوان مثال یک تکه از کیک تولد را میل می کنید اما باید قادر به تشخیص این موضوع نیز باشید که آیا آن ماده خوراکی برای تان خوب و لازم است و واقعا به خوردن آن در آن لحظه احتیاج دارید یا خیر.
قدرشناس نیستید
قدرشناسی می تواند به طرق مختلفی به وضعیت سلامت تان کمک کند. دکتر «آنیدا پیرسون» از متخصصین تغذیه در این باره می گوید، زمانیکه که پرخوری و احساس عذاب وجدان می کنید، چندان قادر به شکرگزاری کردن نخواهید بود. اما در چنین مواقعی بهتر است به خود بگویید که چقدر جالب است که مغز و بدن تان برای زنده نگه داشتن شما تلاش می کند. وقتی چیزی می خورید، بدن شما به صورت بیولوژیکی انرژی و کالری بدست آمده از آن را مصرف می کند.
بهتر است به جای جنگیدن با این روند، به بدن مان توجه بیشتری کرده و بر اشتهای خود نیز بیشتر کار کنیم. وی بر این باور است که با اندام و وزن خود کنار بیاییم و راه سلامت و ثبات را در پیش بگیریم چرا که عمدتا افرادی که از وضع جسمانی خود رضایت بیشتری دارند، در وضعیت سلامت عمومی بهتری نیز قرار دارند.
غرور به شما اجازه نمی دهد از دیگران کمک بگیرید
اگر خودتان قادر به انتخاب بهترین راهکار برای تغذیه نیستید، از اینکه از دیگران یا متخصصین کمک بگیرید، واهمه نداشته باشید. دکتر «مک مردی» در این باره می گوید: “تفکرات اشتباه و نادرست در ارتباط با تغذیه را کنار گذاشته و بدون ترس و با اختصاص زمان روند اصولی را دنبال کنید. در قدم های نخست از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید و یک رویکرد غیر از رژیم غذایی را نیز برای کمک کردن به خود در پیش بگیرید.”