دکتر رضا جاودانی - جراح مغز، نخاع و ستون فقرات
تحریریه زندگی آنلاین : از گذشته تابه‌حال جراحی ستون فقرات پیشرفت‌ها و نوآوری‌های بسیاری را تجربه کرده است. به همین خاطر راهکارهای درمانی نویدبخشی در بهبودی جراحی‌های ستون فقرات در راه است که نسبت به جراحی‌های با تکنیک‌های سنتی بسیار فرق کرده‌اند، هم‌چنین که دانش به روز جراحان ستون فقرات بسیار حائز اهمیت است. ستون فقرات به‌عنوان عضوی مؤثر در تعادل و ایستادن، نشستن در اندام انسان‌ها مهم و ارزشمند شمرده میشود. در ادامه می‌خواهیم درباره جراحی انحراف ستون فقرات بیشتر برایتان توضیح دهیم تا با این عمل آشنا شوید و بتوانید به خود یا اطرافیانتان که دچار عارضه‌های ستون فقراتی هستند کمک شایانی کنید.
بیشتربخوانید:
انحراف ستون فقرات چیست؟
کجی ستون فقرات که دلایلی بسیاری در شکل‌گیری آن دخیل است و در بسیاری از کودکان و بزرگسالان شایع است تحت عنوان اسکولیوز هم از آن یاد میشود. نوعی ناهنجاری است که ستون فقرات به شکل کمانی و قوسی در می‌آیند و ممکن است در صورت عدم درمان به شکل حادتری که شبیه به حرف s لاتین است درآید.
علائم کجی ستون فقرات کدام اند؟
عدم تعادل در راه رفتن
شانه‌های غیر متقارن
در فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات یک شانه از شانه دیگر برجسته‌تر نشان داده میشود.
کمر شکل پستی بلندی دارد.
تفاوت معناداری در بین ظاهر بافت پوستی در ناحیه ستون فقرات
برآمدگی دنده‌های در یک طرف سینه
بیرون بودن سر از ناحیه ستون فقرات، به‌طوری که سر می‌تواند از چپ یا راست انحرافی به بیرون داشته باشد.
شکل باسن هم نامتقارن و نامساوی است، به‌طوری که طرف دیگری از باسن بلندتر است.
علت بروز چنین عارضه‌ای چیست؟
یکی از علتی که می‌تواند در ابتلا به انحراف ستون فقرات نقش داشته باشد، عوامل ژنتیکی و مادرزادی است که در برخی از موارد مشاهده شده است نوزاد از بدو تولد با چنین عارضه چشم به جهان گشوده است.
افرادی که از مشکلات عصبی نیز می‌توانند به این عارضه دچار شوند.
ابتلا به بیماری مهره شکاف دار و فلج مغزی می‌تواند از دیگر عوامل تأثیرگذار در ایجاد انحراف ستون فقرات باشد.
بیشتربخوانید:
تشخیص انحراف ستون فقرات چگونه انجام میشود؟
برای تشخیص چنین عارضه‌ای باید به بهترین جراح ستون فقرات مراجعه کنید تا از بهترین خدمات درمانی برخوردار شوید.
با انجام معاینات دقیق و بالینی در ناحیه ستون فقرات به تشخیصی سطحی از این عارضه می‌رسند و برای بررسی دقیق‌تر نیاز به تصویربرداری است و در نهایت با مشاهده نتایج به دست آمده از رادیولوژی روند تشخیصی تکمیل می‌گردد.
حتی در این مرحله با کمک نتایج حاصله از رادیولوژی پزشک می‌تواند میزان کجی ستون فقرات را نیز اندازه‌گیری کند و بگوید چند درجه انحراف در ستون فقرات فرد بیمار مشاهده میشود.
راه روش‌های بسیاری برای درمان این عارضه وجود دارد، اما موثرترین و رایج‌ترین آن‌ها در اختیارتان قرار می‌دهیم.
روش‌های ساده‌تری از درمان وجود دارد که می‌توان با ورزش و اصلاح حرکات بدنی به بهبودی نزدیک شد.
اما برای کسانی که با شدت بیشتری از این عارضه دست‌وپنجه نرم می‌کنند باید به درمان از طریق عمل جراحی ستون فقرات اقدام کنند.
در این نوع عمل جراحی، جراح شکل ستون فقرات بیمار را در طی انجام، تکنیک‌های اصلاح می‌کند.
برای تکمیل پروسه درمانی بعد از عمل جراحی توصیه میشود، که از فیزیوتراپیست و یک مرکز توانبخشی معتبر استفاده کنید تا بتوانند شما را در انجام فعالیت‌های روزانه‌تان کمک کنند.
بیشتربخوانید:
جراحی ستون فقرات
از آنجایی‌که انحراف ستون فقرات یا همان اسکولیوز یک روند تدریجی را در رشد خود طی می‌کند و این عارضه بیشتر در دوران بلوغ خود را نمایان می‌کند. طبق آماری که در دست داریم این عارضه بیشتر در میان خانم‌ها شایع‌تر از آقایان بوده است. در موارد نادر این بیماری درهمان دوران نوزادی قابل تشخیص می‌باشد.
درمان خانگی این عارضه می‌تواند تمرین صحیح نشستن و برخواستن باشد، به شکلی که با یک صندلی پیش روی آینه با دستورالعمل دقیق پزشکی، بر روی صندلی می‌نشیند و بلند میشود تا کمی از شدت این عارضه کاسته شود و یا از بروز آن در آینده جلوگیری کند.
راه پیشگیری
برای جلوگیری از ابتلا به کجی ستون فقرات باید فعالیت داشته باشید و از برنامه تمرینی صحیحی در ورزش خود پیروی کنید تا هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی سالم بمانید. برای پیشگیری از بلند کردن اجسام سنگین وزن خودداری کنید و هم‌چنین نحوه راه رفتن خود را اصلاح کنید.
عوارض انحراف ستون فقرات
انحراف ستون فقرات در صورت عدم درمان می‌توان عوارض بسیاری را در پی داشته باشد به همین خاطر است بسیاری از متخصصین بر این نکته تاکید می‌کنند که با مشاهده اولین علائم از بیماری حتماً به پزشک مراجعه کرده و تشخیص زودهنگام داشته باشید تا بتوانید بیماری را مهار کرده و از آسیب‌های بعدی آن جلوگیری کنید در ادامه به برخی از عوارضی که انحراف ستون فقرات بر جای می‌گذارد اشاره خواهیم کرد تا بدانید نتیجه سهل‌انگاری در درمان بیماری چه می‌تواند باشد.
ابتلا به دردها شدید در ناحیه کمر
اختلال در تنفس
ابتلا به دیگر بیماری‌های نظیر دفورمیتی های اسکلتی
آسیب‌های که در نتیجه انحراف ستون فقرات به قلب و ریه وارد میشود، خطری جدی است.
درمان این عارضه به مراتب هر چه بیشتر شود سخت‌تر نیز خواهد بود.
آسیب ستون فقرات
هرگونه ضربه و آسیب به ستون فقرات و اعصاب انتهایی این ناحیه، آسیب ستون فقرات نامیده میشود. آناتومی ستون فقرات به‌گونه‌ای است که با بافت‌ها و اعصاب، از ستون فقرات محافظت می‌کنند. ستون فقرات از مهره‌هایی که به‌صورت کاملاً منظم بر روی یکدیگر سوار شده‌اند، تشکیل شده است. ستون فقرات شامل رشته‌های عصبی است که از مغز تا پشت بدن امتداد پیدا کرده‌اند، در مقابل نخاع هم هرگونه پیام ر ا از مغز به تمام قسمت‌های بدن منتقل می‌کند، همین امر سبب میشود که وارد شدن هرگونه درد و ضربه در پشت بدن و ستون فقرات، حس شود.
منظور از آسیب به ستون فقرات چیست؟
همان‌طور که گفته شد، ستون فقرات از 33 مهره (استخوان) که همراه با دیسک و ماهیچه‌ها به‌صورت منظم بر روی هم سوار شده‌اند، تشکیل شده است، در نتیجه هرگونه ضربه و آسیب به این اعضا، ستون فقرات را با اختلال مواجه می‌کنند. آسیب ستون فقرات سبب اختلال در پیام‌رسانی مغز به اندام‌ها میشود، پس بسیار مهم و جدی است و ممکن است سبب فلج شدن و یا افت قدرت عضلات در ناحیه شود.
اغلب اوقات آسیب و شکستگی ستون فقرات بر اساس افتادن از پله‌ها، تصادفات و یا فعالیت‌های ورزشی ایجاد میشود. اما اگر بخواهیم علل اصلی آسیب ستون فقرات را لیست کنیم، می‌توانیم موارد زیر را بیان کنیم:
افتادن به زمین
تصادفات
هرگونه آسیب و ضربه در زمان تولد
وارد شدن آسیب در زمان فعالیت‌های ورزشی
وجود بیماری‌های همچون پوکی استخوان شدید
همگی می‌توانند سبب آسیب به ستون فقرات شوند.
این آسیب‌ها در نواحی مختلف بدن ایجاد می‌شوند، بسته به محل درگیری ستون فقرات عوارض و علائم آن متفاوت است.
چه علائمی ناشی از آسیب به ستون فقرات است؟
بسته به‌شدت ضربه وارد شده و محل آن علائم متفاوت است. برخی از این علائم شامل:
فلج شدن فرد
از بین رفتن حس در نواحی پا
کاهش قدرت عضلانی
بروز مشکلات تنفسی
احساس درد در گردن و یا پشت می‌باشد.