او پانزده سال قبل از عام الفیل در شهر مکه دیده به جهان گشود.
حضرت به وسیله قرابت فامیلی با رسول خدا (ص) از یک طرف و ملاحظه اخلاق حمیده او در بازرگانی ازطرف دیگر ، وشنیدن اخبار رسالت از علمای یهود ونصاری شیفته مقام معنوی پیامبر بود . در عصر جاهلیت که وجود زن پاکدامن بسیار کم بود، وبسیاری اززنان به انحراف ها آلوده بودند، حضرت خدیجه به خاطر قداست و پاکی در همه ابعاد، به عنوان طاهره [پاک سرشت وپاک روش]خوانده می شد.شخصیت خدیجه در همان عصر آن چنان چشمگیر و مورد احترام خاص و عام بود که او را با عنوان «سیده نسوان» [سرور زنان ] می خواندند.خدیجه(س) زنی با فضیلت و دارای کمالات علمی و معنوی بود بامشورت با پسرعمویش که عالمی دانا و دانشمند بود ، به رسالت پیامبر خدا(ص) در آینده ایمان داشت. پس از مبعوث شدن به رسالت الهی نخستین شخصی که به وی ایمان آورد خدیجه بود.
در روایت اسلامی در شأن ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری (س) سخن فراوان با تعبیرات گوناگون به میان آمده است.
حضرت ازنظر ایمان و عقیده به جایی رسیده بودکه خدا و پیامبر و ملائکه او را دوست داشتند، وبر ایمان اومباهات می کردند، واو را افضل زنان پیامبر و جزء برترین زنان عالم و جهان معرفی می نمودند!
پیامبر خدا(ص) در حق او می گوید :ای خدیجه! خداوند متعال هر روز به وجود تو چندین بار به ملائکه اش مباهات می کند .
بانو خدیجه زنی بود که در اثر ایمان و فداکاری به جایی رسید که خداوند به او سلام رساند . اونه تنها این همه ناملایمات را تحمل کرد،بلکه تمام تلخی های سیاسی واجتماعی آن روز را که قلب نازنین پیامبر خدا (ص) را مجروح می ساخت ترمیم نمود.
حضرت خدیجه(س) قبل از ولادت، در کتاب آسمانی انجیل که بر حضرت عیسی نازل شد به عنوان بانوی مبارکه و همدم مریم در بهشت یاد شده است، در آنجا که در توصیف پیامبر اسلام (ص) خطاب به عیسی چنین آمده: نسل او از مبارکه (بانوی پربرکت) است که همدم مادرت مریم در بهشت می باشد.
حضرت خدیجه نخستین ام المؤمنین است که در قرآن مجید به عنوان یکی از زنان پیامبر مورد توجه است، و به طور شخصی نیز در سوره «ضحی» آیه هشتم بنام و اوصاف او اشاره گردیده است.
حضرت خدیجه که قبل از ازدواج با پیامبر ثروتمند ترین شخص جزیرة العرب بود ، پس از ازدواج با پیامبر(ص) همه اموالش را در اختیار پیامبر گذاشت، تا آن حضرت هرگونه که خواست آن اموال را در راه خدا به مصرف برساند، به گونه ای که پیامبر که فقیربود بی نیاز شد، وخداوند درمقام بیان نعمتهای خود به پیامبر اکرم از جمله می فرماید: «و وجدک عائلا فأغنی» ؛ خداوند تو را فقیر یافت و بی نیاز نمود.
در روایات اهل بیت آمده است، که مراد از بی نیاز ساختن پیامبر مال و بخشش خدیجه بود که همه هستی خود را در طبق اخلاص گذاشته و برای پیشرفت دین مبین اسلام در اختیار پیامبر قرار داد. و خداوند منان هم دربرابر این ایثار بزرگ، بهترین اهل بیت و نسل معصومین را برای او قرارداد.
از فضائل دیگر ایشان که معراج پیامبر(ص) از خانه بانو خدیجه(س) آغاز شد و بازگشت آن نیز در خانه وی روی داد.
رسول خدا (ص) دراین زمینه فرمود: وقتی که در شب معراج، جبرئیل مرا به سوی آسمانها برد و سیر داد،هنگام مراجعت به جبرئیل گفتم : «آیا حاجتی داری؟» جبرئیل گفت: « حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرابه خدیجه برسانی »پیامبر (ص) وقتی که به زمین رسید ، سلام خدا و جبرئیل را به خدیجه ابلاغ کرد. خدیجه گفت «ان الله هو السلام ، وفیه السلام ، الیه السلام ، وعلی جبرئیل السلام ؛همانا ذات پاک خدا سلام است، واز او است سلام ، وسلام به سوی او باز گردد و برجبرئیل سلام باد.» این مطلب بیانگر اوج مقام حضرت خدیجه در پیشگاه خداست.
گاهی پیامبر(ص) می فرمود: جبرئیل نزد من آمد و گفت : ای رسول خدا! این خدیجه است، هرگاه نزد تو آمد، براو از سوی پروردگارش واز طرف من، سلام برسان و او را به خانه ای از یک قطعه (از زبرجد) در بهشت که در آن رنج و نا آرامی نیست، مژده بده.
پیامبراکرم (ص) فرمود: بهشت مشتاق چهار زن است : مریم دختر عمران ، آسیه دختر مزاحم، همسر فرعون، که همسر پیامبر در بهشت است ، خدیجه دختر خویلد همسر رسول خدا در دنیا و آخرت ، فاطمه دختر محمد (ص) سرانجام در تاریخ دهم رمضان سال دهم بعثت و سه سال قبل ازهجرت رسول خدا درسن شصت و پنج سالگی به لقاءالله پیوست.
هنگام رحلت او، فرشتگان رحمت از جانب خداوند کفن مخصوصی برای خدیجه نزد رسول خدا آوردند واین علاوه بر اینکه مایه برکت برای او بود،مایه تسلی خاطررسول خدا(ص) گردید و به این عنوان تقدیر و تجلیل بزرگی از طرف خداوند برای حضرت خدیجه به عمل آمد.
پیامبر اکرم(ص) پیکر مطهرحضرت خدیجه(س) را با آن کفن پوشانید. سپس جنازه او را با همراهان به سوی قبرستان معلی بردند تا در کنار مادرخویش حضرت آمنه به خاک بسپارند. رسول خدا درمیان قبر رفت و خوابید، سپس بیرون آمد و آن گوهر پاک را به خاک سپرد. وحضرت رسول آن سال را عام الحزن اعلام کرد و یک سال عزادارحضرت خدیجه (س) بود.
بنابراین ما باید به رازهای عظمت مقام این بانوی ارجمند پی ببریم، و شایستگی های اورا بشناسیم و از او در مسیر تکامل به عنوان برترین الگو، پیروی کنیم.
