عواملی همچون روند قیمت‌ها در بازارهای موازی، برخی اخبار نادرست از وقایع پیرامونی و البته تکرار رفت‌وبرگشت شاخص سهام در کانال 2.2میلیون واحد طی یک سال گذشته می‌تواند وضعیت بازار سهام را غیر‌قابل‌پیش‌بینی جلوه دهد و شرایطی را سبب شود تا روند اصلاحی قیمت‌ها سرعت بگیرد. آنچه روز گذشته در بازار سهام رخ داد نشان از عطش تقاضا در میان معاملهگران بود، به‌ویژه اینکه بازارهای موازی سیگنال‌های کاهشی مخابره کردند. از سوی دیگر با توجه به بازدهی ضعیف بورس در مقایسه با رقبایش می‌توان انتظار داشت که بازار به سمت جبران جاماندگی حرکت کند. بررسی‌های آماری از فروردین متفاوت بازارها حکایت میکند. در یک ماه پرتلاطم بازارهای مختلف متاثر از ریسک‌های ژئوپلیتیک بازدهی متفاوتی را کسب کردند.
طلای 18عیار 17.7درصد و دلار آزاد در حدود 10درصد بازدهی کسب کردند، این در حالی است که حتی میزان بازدهی بورس به یک‌درصد هم نرسید؛ بنابراین می‌توان گفت یکی از بدترین عملکردهای این بازار در فروردین‌ماه محسوب می‌شود. حال با چنین عملکردی بازارها وارد دومین ماه 1403 شدند، ماهی که ابهامات فراوانی را با خود به یدک می‌کشد. کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که رشد حجم نقدینگی نیز یکی از عوامل افزایش ورود پول به بازار سهام بوده است. با‌این‌حال، توقف روند صعودی شاخص دلار تا حدودی می‌تواند از فشار فروش در بازار سهام بکاهد. از این‌رو باید دید هم‌زمان با نوسان قیمت بازارها، شاهد تغییر زمین بورس‌بازان خواهیم بود یا در ادامه اتفاقات دیگری رخ خواهد داد. به این ترتیب طی یک روز معاملاتی گذشته، خالص تغییر مالکیت به نفع بازیگران خرد بازار رقم خورده است. در مجموع معاملات دیروز 763میلیارد تومان از سبد سهامداران حقوقی به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد.
حرکت به سمت تعادل
بورس تهران روز گذشته سرمایه‌گذاران را شگفت‌زده کرد. به این ترتیب دیروز شاخص سهام با جهش بی‌سابقه بیش از 77هزار واحدی، بیشترین میزان رشد شاخص از 17خرداد 1402 را تجربه کرد. حالا نماگر اصلی سهام با قرار گرفتن در سطح 2میلیون و 285هزار واحدی، تنها 15هزار واحد تا کانال 2.3میلیون واحد فاصله دارد. این جهش در حالی رقم خورد که ارزش معاملات خرد سهام نیز با هجوم سهامداران حقیقی به بیشترین مقدار از 27 تیر‌ماه 1402 رسید. همان‌طور که در گزارش‌های روزهای قبل اشاره شد، بالا ماندن سطح انتظارات تورمی ناشی از افزایش قیمت فلزات در بازارهای جهانی، افزایش قیمت فروش محصولات در بورس کالا، رشد نرخ دلار نیما و عقب‌نشینی سیاستگذار از اقدامات ناصحیح و دستوری در سودآوری آینده شرکت‌ها و روانه شدن نقدینگی به بازار سهام از جمله مهم‌ترین محرک‌های بورس تهران به حساب می‌آیند.
رشد خیره‌کننده قیمت سهام طی معاملات روز گذشته در کنار افزایش قابل‌ملاحظه ارزش معاملات (148درصد) نیز نشان از پتانسیل رشد جدی بورس تهران دارد. در عین حال 481میلیارد تومان نیز از صندوق‌های قابل‌معامله خارج شد. در مورد آینده بازار سهام اظهار‌نظرهای متفاوتی مطرح می‌شود. در شرایط کنونی با توجه به نقش پایدار برخی عوامل پیرامون سهام به نظر می‌رسد سایه ریسک‌های غیراقتصادی، همچون ریسک مداخله سیاستگذار در قیمت‌گذاری‌ها، می‌تواند مانعی جدی در برابر نوسانات رشد بازار باشد. در عین حال تشدید فشار سیاسی از ریسک‌های مهم پیش‌روی بازار سهام است که ادامه روند صعودی را با تردید همراه ساخته است.
در همین رابطه علیرضا فرشید، کارشناس بازار سرمایه، در مورد وضعیت بورس در شرایط کنونی اظهار کرد: در روزهای اخیر بازار سهام واکنش‌های نسبتا زیادی به ریسک‌های سیاسی نشان داد. با افزایش احتمال گسترش درگیری‌های نظامی در منطقه، عملا رشد بورس متوقف شد اما محدودیت دامنه نوسان در راستای کاهش التهابات منطقه‌ای توانست تا حدود زیادی از نوسانات منفی بیشتر قیمت سهام جلوگیری کند. اکنون با کمرنگ شدن ریسک‌های سیاسی روزهای قبل و باز شدن دامنه نوسان، بورس نخستین روز اردیبهشت را با هیجانی مضاعف آغاز کرد.
بنابراین به نظر می‌رسد در روزهای آینده از هیجانات حاکم بر معاملات سهام کاسته شود و به‌مرور بورس وارد مسیر تعادلی شود. به گفته این کارشناس، فضای جدید بازار متاثر از چند متغیر مهم است. روز گذشته مباحث مرتبط با مصوبه عوارض صادراتی نیز یکی از موضوعات مهم و امیدوارکننده بود که به نظر می‌رسد شاهد گشایش‌های جدی در این زمینه باشیم. از سوی دیگر کاهش فاصله قیمت نرخ دلار نیما و آزاد نیز سیگنال مثبت به اهالی بازار سهام مخابره میکند. البته در حال حاضر نرخ بهره بانکی همچنان بالاست و ریسک مهمی برای ورود پول به بازارسهام محسوب می‌شود. افزون بر آن، بند «س» تبصره 6 قانون بودجه اگر اجرایی شود، منجر به افزایش مالیات صنایع بزرگ و شاخص‌ساز خواهد شد.
به این ترتیب بازار در شرایطی به سر می‌برد که با تداوم اماواگرها دست به گریبان است. با‌این‌حال جلسه روز گذشته سازمان بورس اگر خروجی مثبتی در پی داشته باشد و وعده‌های بورسی محقق شود، شاهد ورود پول سهامداران خرد و حقیقی خواهیم بود، اگرچه در یک سال گذشته شاهد جلسات غیرعملیاتی بسیاری بوده‌ایم. او با بیان اینکه بازار بعد از فروکش کردن التهابات اخیر، به سمت صنایع دلار و کامودیتی‌محور در حرکت است، گفت: این سناریو در صورتی محقق خواهد شد که وعده‌های رئیس سازمان رنگ واقعیت به خود بگیرد. بهبود آمارهای اقتصادی چین و آمریکا نیز از سویی می‌تواند منجر به بهبود روند بازار سهام شود، به‌خصوص اینکه لیدر بازار سهام ما کامودیتی‌ها هستند.
در عین حال، ادامه تمرکز معاملهگران بر عملکرد مجید عشقی در دوران جدید می‌تواند مهم باشد. در 30 ماه قبل بی‌عملی‌های پی‌درپی در برابر برخی از سیاستگذاری‌های ناصحیح، از جمله تغییر نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها و نامه جنجالی پیرامون آن، عملا باعث پیش‌روی بی‌اعتمادی سهامداران به بازار مذکور شد. با این اوصاف باید دید در دوره جدید، مجید عشقی قرار است با چه رویکردی بازار را مدیریت کند. علیرضا فرشید در پایان با اشاره به نقش مهم قیمت دلار در روند بازار سهام، تاکید کرد: همان‌طور که در هفته قبل ملاحظه کردیم، قیمت دلار متاثر از ریسک‌های بیرونی به صورت شبانه حتی 70هزار تومان را رد کرد.
بنابراین وضعیت نوسانات نرخ دلار رابطه معنادارای با وضعیت سیاسی کشور دارد. اما به طور کلی بعید به نظر می‌رسد دلار عقبگرد جدی به سطوح زیر 60هزار تومان نشان دهد. با‌این‌حال هم‌زمان با آرام گرفتن گردو‌غبار بیرونی انتظار کاهش قیمت وجود دارد. اما اگر دلار نیمایی به دلار آزاد نزدیک شود بخشی از تقاضای دلار آزاد در بازار نیما پاسخ داده خواهد شد. بخشی از قیمت دلار آزاد ناشی از عدم تامین تقاضای دلاری وارد‌کنندگان در بازار نیماست. هرچه عرضه دلار نیمایی بیشتر شود، نرخ دلار آزاد به سمت سطوح پایین‌تر حرکت میکند. البته این موضوع را باید در نظر گرفت که بانک مرکزی در دو هفته گذشته به بازار در حدود 6همت تزریق کرده است. این موضوع به‌‌خودی‌خود می‌تواند نرخ دلار را در سطوح بالا نگه دارد.
