سنگ کلیه بر اثر غلظت برخی مواد مانند کلسیم، اسید اوریک و اُگزالات در ادرار تشکیل می شود. سنگ کلیه معمولا یک علت واحد و مشخص ندارد و انواع مختلفی دارد اما بیشتر سنگ های کلیه از جنس اُگزالات کلسیم هستند، ماده ای طبیعی که هم در برخی غذاها وجود دارد و هم در کبد تولید می شود، به همین دلیل مصرف برخی از مواد غذایی باعث ایجاد سنگهای کلیه می شوند.
مواد غذایی تولید کننده سنگ کلیه اگزالات کلسیم
به گزارش نمناک، کلیه ها مواد زائد بدن را از طریق ادرار دفع می کنند و اگر ضایعات زیاد و ادرار کمتری وجود داشته باشد، بلورهای اگزالات تشکیل می شوند. اگزالات اضافی می تواند با کلسیم متصل و در ادرار کریستال ایجاد کند و در نتیجه منجر به ایجاد سنگ کلیه اگزالات کلسیم شود. غذاهایی که باعث ایجاد سنگهای کلیه می شوند عبارتند از:
اسفناج
اسفناج حاوی مقادیری اگزالات محلول و نامحلول است. طبق مطالعات 100 گرم اسفناج منجمد حدود 90 میلی گرم کلسیم دارد با این حال، مصرف غذاهای غنی از کلسیم با اسفناج به میزان قابل توجهی جذب اگزالات محلول را کاهش می دهد.
چغندر
چغندر و پودر چغندر اگزالات زیادی دارند و ممکن است خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند بنابراین، افرادی که مستعد ایجاد سنگ کلیه یا سنگ صفرا هستند باید مصرف چغندر را به حداقل برسانند. چغندر پخته را به ½ فنجان محدود و از مصرف آب آن خودداری کنید.
ریواس
ریواس یکی دیگر از سبزیجات حاوی مقادیر زیادی ماده مضر برای کلیه هاست. جوشاندن و بخارپز کردن ریواس در آب یا پختن آن در شیر می تواند محتوای اگزالات محلول در ریواس را کاهش دهد.
کلم پیچ
یکی از سبزیجات برگ سبز و غنی از اگزالات کلم پیچ است که مصرف بیش از حد آن باعث سنگ کلیه می شود بنابراین، افرادی که مستعد سنگ کلیه هستند باید از مصرف آن به مقدار زیاد خودداری کنند.
سیب زمینی شیرین
سیب زمینی شیرین حاوی مقادیری اگزالات است، بنابراین افرادی که مشکلات کلیوی دارند، باید از خوردن سیب زمینی شیرین خودداری یا مصرف آن را محدود کنند.
بادام زمینی
بادام زمینی به عنوان میان وعده ای مغذی مصرف آن در میان افراد رایج است. 100 گرم بادام زمینی بو داده حدود 187.0 میلی گرم اگزالات دارد و مطالعات نشان می دهد بادام زمینی می تواند باعث نفروپاتی اگزالات شود. این حالت هنگامی ایجاد که رسوبات کریستال اگزالات در کلیه ها شکل می گیرد و منجر به التهاب و آسیب سلول اپیتلیال کلیه می شود.
میوه ستاره
مطالعات نشان داده است که مصرف زیاد میوه ستاره منجر به ایجاد نفروپاتی اگزالات در بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی می شود.
پودر کاکائو
پودر کاکائو حاصل از دانه های کاکائو که به صورت ارگانیک رشد کرده اند، دارای اگزالات کمتری نسبت به پودر کاکائو حاصل از دانه های کاکائویی است که به طور رایج رشد می کند. مصرف محصولات فرآوری شده کاکائو باید در افراد مبتلا به سنگ کلیه را محدود شود.
بادام
افراد مبتلا به مشکلات کلیوی باید از مصرف زیاد بادام خودداری کنند زیرا این آجیل سرشار از اگزالات محلول و نامحلول است.
بادام هندی
مصرف بیش از حد بادام هندی به دلیل داشتن مقدار زیادی اگزالات توصیه نمی شود زیرا سطح آن به واسطه ی مصرف این نوع بادام در بدن بالا رفته و مشکل ساز می شود.
تمشک
تمشک سرشار از اگزالات و ویتامین ث است و می تواند منجر به ایجاد سنگ کلیه یا بدتر شدن آن شود.
لوبیای سیاه
لوبیای سیاه اگزالات بالایی دارد اما با جوشاندن آن می توان سطح این ماده را کاهش داد زیرا هنگام جوشیدن در آب شسته می شود.
مواد غذایی تولید کننده سنگ کلیه کلسیم فسفات
هنگامی که کلسیم موجود در ادرار با فسفر متصل می شود، سنگ کلیه فسفات کلسیم را تشکیل می دهد. غذاهایی که باعث ایجاد سنگهای فسفات کلسیم می شوند عبارتند از:
فرآورده های لبنی
شیر، پنیر و سایر محصولات لبنی می تواند باعث ایجاد سنگ کلیه کلسیم فسفات شود که در صورت ترکیب کلسیم در ادرار با فسفر معدنی شکل می گیرد.
تخم مرغ
تخم مرغ منبع پروتئین حیوانی است که می تواند در ایجاد سنگ کلیه فسفات کلسیم نقش داشته باشد بنابراین، مصرف تخم مرغ را محدود کنید.
غذاهای دریایی
غذاهای دریایی یکی دیگر از منابع پروتئینی غنی است که می تواند باعث سنگ کلیه فسفات کلسیم شود بنابراین، اگر از مشکلات کلیوی رنج می برید، مصرف غذاهای دریایی را محدود کنید.
مواد غذایی تولید کننده سنگ کلیه اسید اوریک پورین
یک ماده شیمیایی طبیعی است که در برخی غذاها وجود دارد و می تواند باعث سنگ کلیه اسید اوریک شود. مصرف بیشتر مواد غذایی غنی از پورین منجر به افزایش تولید اسید اوریک شده و ادرار را اسیدی می کند و باعث سنگ کلیه می شود. غذاهایی که باعث ایجاد سنگ های اسید اوریک می شوند عبارتند از :
گوشت قرمز
مصرف بیش از حد گوشت قرمز به دلیل مقدار زیادی پورین سطح اسید اوریک را افزایش می دهد و منجر به بدتر شدن سنگ کلیه می شود.
شیرین کننده های مصنوعی
از شیرین کننده های مصنوعی برای شیرین کردن دسرها، چای ها، نوشیدنی های رژیمی و در بسیاری از غذاهای کم کالری استفاده می شود اگرچه ممکن است فکر کنید بهتر از قند هستند، اما عوارض جانبی جدی بر سلامتی دارند مثل اینکه عملکرد کلیه ها را کاهش می دهد و می تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود.
کافئین زیاد
مصرف بیش از حد قهوه، چای و نوشابه می تواند باعث ایجاد یک سری بیماری ها از جمله سنگ کلیه و افزایش کلسیم در ادرار شود.
در صورت ابتلا به سنگ کلیه ، بهترین ماده غذایی برای خوردن چیست؟
لیمو، میوه، غذاهای غنی از کلسیم، غذاهای بدون چربی بخورید و آب زیادی بنوشید و از مصرف نمک زیاد اجتناب کنید.
آیا مصرف موز برای سنگ کلیه مفید است؟
موز دارای مقدار زیادی منیزیم و پتاسیم است که می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند.
آیا شیر بادام برای سنگ کلیه مضر است؟
شیر بادام حاوی مقادیر زیادی اگزالات کلسیم است، بنابراین افرادی که مستعد سنگ کلیه هستند باید از مصرف آن خودداری کنند.
چه نوع چای باعث ایجاد سنگ کلیه می شود؟
نوشیدن چای سیاه و چای سرد می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
