به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، همزمان با حلول ماه مبارک رمضان در لیبی، یک تیم 10 نفره در طرابلس، پایتخت لیبی بهصورت داوطلبانه کار ترمیم مصحفها را با حال و هوای معنوی مرتبط با ماه رمضان آغاز میکنند.
بنابر روایت ایکنا، اعضای این تیم هر روز به کارگاه ترمیم مصحف در طرابلس میروند و با ابزارهای اصلی که شامل قیچی، صمغ، مقوا و نخ است به کار مشغول میشوند. در این فضای روحانی چیزی جز تلاوت قرآن که از یک تلویزیون قدیمی در گوشه اتاق پخش میشود به گوش نمیرسد.
خالد الدریبی، مشهورترین تکنسین ترمیم قرآن در لیبی، میگوید: بالا رفتن بهای مصحفها بسیاری از مردم را مجبور کرده است که به ترمیم قرآنهای قدیمی روی آورند.
الدریبی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه گفت: خرید مصحفهای جدید در ماه رمضان رواج دارد اما این موضوع اخیراً در لیبی تغییر کرده زیرا خرید قرآن هزینهبر است لذا استقبال از ترمیم مصحفهای قدیمی رواج بیسابقهای پیدا کرده است.
وی توضیح داد: قیمت خرید نسخههای قرآن در لیبی به دلیل عدم چاپ آن از سوی دولت افزایش بسیار زیادی داشته و قیمت برخی از آنها از 20 دلار هم فراتر رفته که قیمت بسیار بالایی است؛ زیرا قیمتهای قبلی نمادین بوده یا قرآنها بهصورت رایگان در دسترس مردم قرار میگرفته است.
الدریبی میافزاید: این مسئله فقط به خرید قرآن محدود نمیشود، بلکه بین قرآنها و برخی از مشتریان ارتباط معنوی برقرار است. آنها میآیند و اصرار میکنند که قرآنهایشان را ترمیم کنیم، زیرا با آنها خاطره دارند یا اینکه قرآن یادگار عزیزانشان است؛ برخی نیز میگویند این قرآن بوی پدربزرگ، پدر یا مادرم را میدهد.
وی افزود که تمام کارهای ترمیم و نگهداری قرآنها بهصورت داوطلبانه و از طریق کمکهای مالی افراد خیّر و نیکوکار انجام میشود. کارکنان این مجموعه نیز هیچ حقوقی برای این کار دریافت نمیکنند.
مراحل ترمیم مصحفها
عبدالرزاق العروسی، کارشناس تعمیر و صحافی قرآن میگوید: نگهداری و جلد کردن قرآن بسته به وضعیت و میزان آسیبدیدگی آن متفاوت است.
العروسی میافزاید: ترمیم مصحفهایی که آسیب کمتری دیده باشند بیش از یک ساعت طول نمیکشد اما مصحفهایی که آسیب زیادی دیده باشند ترمیم آنها دو ساعت یا بیشتر زمان میبرد زیرا مستلزم گذراندن چند مرحله مانند چسباندن با صمغ، دوخت شیرازه و تعویض ستون فقرات کاغذی(محل تای صفحات) است. بعضی از مصحفها هم نیازمند جداسازی کامل و جمعآوری مجدد آن هستند که زمان زیادی برای آن صرف میشود و مستلزم تمرکز بالا برای تضمین بازگرداندن مصحف به شکل سابق آن است.
در داخل کارگاه ترمیم مصحف، هزاران قرآن آسیبدیده یا مرمت شده در انتظار تحویل به صاحبانشان وجود دارد.

مبروک الامین، ناظر کارگاه میگوید: کار مرمت به تعداد زیادی تکنسین نیاز دارد و یک فرآیند الکترونیکی نیز در تعمیر و نگهداری مصحفها با استفاده از تکنیکهای گرافیکی و فتوشاپ برای طراحی صفحات آسیبدیده یا مفقود شده برخی از نسخههای قرآن انجام میشود.
وی میافزاید: کار با کتاب خدا توفیق بزرگی است و ما با وجود سنگینی کار، احساس خستگی نمیکنیم بلکه این کار یک سعادت باورنکردنی است.
از ابتدای کارگاه ترمیم مصحف در طرابلس در سال 2008، تا کنون حدود نیم میلیون مصحف در این کارگاه ترمیم شده است. همچنین بیش از 1500 کارآموز زن و مرد در 150 دوره آموزشی ترمیم قرآن شرکت کرده و فارغ التحصیل شدهاند.
اما تعداد مصحفهایی که توسط بیش از 40 کارگاه فرعی ترمیم مصحف در سطح لیبی ترمیم شدهاند، حدود یک میلیون مصحف است.
بانوان کارآموز
آموزش حفظ و نگهداری مصحفها تنها مخصوص مردان نیست، بلکه این دورههای آموزشی بانوان را نیز شامل میشود و آنها نیز به میزان توان خود در کارگاههای تخصصی نگهداری مصحف فعالیت میکنند.
خالد الدریبی میگوید: برخی از بانوان جذب شده و آموزش دیدهاند تا در این کار خبره شوند، لذا این افراد، شمار زیادی از بانوان را برای حفظ و نگهداری مصحف شریف آموزش دادهاند؛ و امروز آنها کارگاه و بخش آموزش و بخشی ویژه حفظ و نگهداری مصحف را دارا هستند. بدین ترتیب با افزایش تعداد مصحفها تعداد کارآموزان زن هم بیشتر شده است.
وی توضیح داد که آموزش این حرفه به بانوان پیشرفت بسزایی داشته است به طوری که یکی از بانوان تکنسین در اقدامی استثنایی، برای نخستینبار کار پرورش بانوان نابینا را عهدهدار شده است.
الدریبی میگوید: اگر این بانوی گرانقدر نبود، ما هرگز به فکر چنین کاری نمیافتادیم و آن را انجام نمیدادیم.

خدیجه محمود، یکی از بانوان آموزش دیده در حرفه نگهداری از مصحفها در شهر زاویه، واقع در 40 کیلومتری غرب طرابلس، تصریح میکند که نگهداری قرآنها در کارگاه بانوان به او و همکارانش فرصت داده است که بدون فشار و تنشهای بزرگ به این کار مشغول باشند.
این معلم بازنشسته توضیح داد که ما بدون محدودیتهایی که ممکن است در اثر حضور مردان ایجاد شود، با هم کار میکنیم و این باعث شده که بتوانیم روزانه تعداد بسیار زیادی قرآن را ترمیم کنیم.
وی با تأکید بر اینکه این کار داوطلبانه اوقات فراغت ما را پر کرده است، گفت: بخش بزرگی از کارآموزان و تکنسینها بازنشسته هستند، لذا هیچ چیز بهتر از گذراندن اوقات فراغت با قرآن و خدمت به کلام وحی نیست.
ترجمه از فرشته صدیقی