خواص تربچه چیست؟ یک سبزی کم‌کالری با خاصیت‌های فراوان!

خواص تربچه (Radish) به‌طور خاص مربوط به تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد گوارش و کاهش وزن می‌شود. این سبزی کم‌کالری را می‌توانید در انواع قرمز، سفید و سیاه تهیه کنید. هر نوع آن ویژگی خاص خود را دارد. برای مثال تربچه قرمز به دلیل داشتن فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها برای سلامت قلب و کاهش التهاب مفید است، در حالی که تربچه سیاه به‌عنوان یک سم‌زدا شناخته می‌شود و می‌تواند به پاکسازی کبد و دفع سموم کمک کند. تربچه سفید نیز به‌طور ویژه برای بهبود عملکرد گوارش و تقویت معده توصیه می‌شود.

خواص انواع تربچه چیست؟

به گزارش درمانکده، در طب سنتی ایران تربچه طبع گرم و خشک دارد. البته میزان گرمی و خشکی آن به نوع و شرایط رشد آن مربوط می‌شود. برای مثال تربچه‌ای که در هوای سرد رشد کرده باشد، طبع متعادل‌تری دارد. در مقابل آن تربچه‌ای که در هوای گرم پرورش یابد، گرمی بیشتری خواهد داشت. فواید تربچه با توجه به نوع آن نیز با یکدیگر متفاوت است.

تربچه قرمز کالری کم و فیبر بالایی دارد. این سبزی همچنین سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند آنتوسیانین‌ها (Anthocyanins) است که از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند. علاوه‌ بر این، تربچه قرمز مقدار قابل توجهی ماده معدنی پتاسیم دارد که می‌تواند در تنظیم فشار خون موثر باشد.

تربچه سفید به‌طور خاص دارای فولات و کلسیم است. این ترکیبات برای سلامت سیستم گوارش و استخوان‌ها ضروری هستند. فولات موجود در آن می‌تواند برای سلامت سلول‌ها، تولید خون و جلوگیری از نقص‌های عصبی در بارداری مفید باشد.

تربچه سیاه از نظر فواید دارویی قوی‌تر از دو نوع دیگر است. این سبزی نیز دارای ویتامین C است و علاو‌بر آن مواد معدنی مانند آهن و روی (زینک) نیز دارد. آهن به پیشگیری از کم‌خونی کمک می‌کند و روی برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود بهتر زخم‌ها موثر است.

خواص تربچه سفید	خواص تربچه قرمز	خواص تربچه سیاه
تقویت معده	تقویت سیستم ایمنی	سم‌زدایی بدن
کمک به هضم غذا	کمک به هضم غذا	تقویت کبد و صفرا
تقویت سیستم ایمنی	ضد‌التهاب	کاهش قند خون
کاهش فشار خون	سلامت پوست	کمک به درمان سرفه و مشکلات تنفسی مانند برونشیت
پاکسازی کبد و کلیه	کمک به کاهش وزن	حفاظت از بدن در برابر بیماری‌های مزمن

خواص تربچه برای کلیه

تربچه به دلیل خاصیت دیورتیک (ادرارآور) و سم‌زدایی خود، می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند. این سبزی ادرار را افزایش می‌دهد و در دفع سموم و مواد زائد از کلیه‌ها موثر است. همچنین دارای خواص ضد‌التهابی و ضد‌عفونی‌کننده نیز است و به همین دلیل می‌تواند عفونت‌های کلیوی را کاهش دهد. اگر با بیماری‌های کلیوی زیر درگیر هستید، شاید بهتر باشد این سبزی را در رژیم غذایی خود قرار دهید، البته قبل از آن مشورت با پزشک را فراموش نکنید:

• سنگ کلیه
• عفونت‌های ادراری و کلیوی
• احتباس آب در بدن
• پاکسازی کلیه‌ها

بهترین روش برای بهره‌مندی از فواید تربچه مصرف آن به صورت خام است. شما می‌توانید تربچه را در انواع سالاد استفاده کنید. همچنین خوب است بدانید نوشیدن یک لیوان آب تربچه تازه نیز در پاکسازی کلیه‌ها موثر است.

چنانچه از مشکلات شدید کلیوی (مانند نارسایی کلیه) رنج می‌برید، مصرف این سبزی به شما پیشنهاد نمی‌شود. زیرا خاصیت ادرارآوری آن ممکن است تعادل الکترولیت بدن را به هم بزند. همچنین تربچه می‌تواند عملکرد تیروئید را مختل کند؛ بنابراین اگر دچار بیماری‌های تیروئیدی هستید، این سبزی نمی‌تواند برای شما مفید باشد.

خواص تربچه برای معده

این سبزی سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و آنزیم‌های طبیعی است که فرآیند هضم را تسهیل می‌کنند و منجر به حفظ سلامت معده می‌شوند. به نظر می‌رسد مصرف تربچه باعث کاهش نفخ، بهبود هضم غذا و تقویت فلور روده می‌شود. علاوه‌بر این به دلیل فیبری که دارد از بروز یبوست پیشگیری خواهد کرد.

اگر به زخم معده یا ورم معده مبتلا هستید، این سبزی می‌تواند وضعیت شما را بدتر کند چراکه باعث تحریک دیواره معده می‌شود. همچنین اگر با ریفلاکس شدید معده درگیر هستید، بهتر است این سبزی را در سبد غذایی خود نداشته باشید یا حداقل در مصرف آن خیلی محتاط باشید، زیرا اسیدیته معده را افزایش می‌دهد.

خواص تربچه برای پوست

تربچه به دلیل داشتن ترکیبات مغذی مانند ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی و آب فراوان یک تقویت‌کننده طبیعی برای سلامت پوست به‌شمار می‌رود. این سبزی با خاصیت ضدالتهابی و سم‌زدایی خود می‌تواند در درمان و کنترل بیماری‌های پوستی زیر موثر باشد:

• آکنه و جوش:‌ ترکیبات ضد‌باکتریایی و ضد‌التهابی تربچه به پاکسازی پوست از چربی‌ها و باکتری‌های مضر کمک می‌کند و جوش و آکنه را کاهش می‌دهد.
• لک‌ و تیرگی‌های پوست: ویتامین C موجود در تربچه در روشن شدن پوست و کاهش لک‌های تیره موثر است.
• چین و چروک و پیری پوست: آنتی‌اکسیدان‌های تربچه از تخریب سلول‌های پوستی جلوگیری می‌کنند و علائم پیری پوست را کاهش می‌دهند.
• خشکی و کم‌آبی پوست: میزان آبی که در تربچه وجود دارد باعث آبرسانی عمیق به پوست می‌شود و از پوسته‌پوسته شدن آن جلوگیری می‌کند.

برای اینکه بتوانید از فواید تربچه برای شادابی پوست‌تان استفاده کنید، می‌توانید روزانه مقداری تربچه خام را در سالاد یا همراه غذا میل کنید. همچنین برای از بین بردن لک‌های پوستی و کاهش التهاب، می‌توانید تربچه را رنده و با مقداری ماست یا عسل ترکیب کنید. این ترکیب یک ماسک صورت خانگی است که به حفظ شادابی پوست کمک می‌کند.

 شما می‌توانید با ترکیب آب تربچه و شکر قهوه‌ای یک ماسک صورت خانگی تهیه کنید که خاصیت لایه‌برداری دارد.

خواص تربچه برای چشم

وقتی صحبت از فواید تربچه برای چشم می‌شود، بیشتر منظور آب برگ تربچه است. برگ‌های تربچه سرشار از ویتامین A و ویتامین C هستند که به بهبود بینایی و محافظت از چشم‌ها کمک می‌کنند. از مهم‌ترین فواید آب برگ تربچه برای چشم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش خشکی و التهاب چشم
• پیشگیری از آب مروارید
• بهبود گردش خون در مویرگ‌های چشمی

برای این منظور چند برگ تربچه را بشویید و در مخلوط‌کن با کمی آب ترکیب کنید. سپس آن را صاف کرده و بنوشید. همچنین می‌توانید برگ‌های تربچه را در سوپ، اسموتی یا به‌عنوان سبزی تازه در کنار غذا مصرف کنید.

خواص تربچه برای مردان

تربچه به دلایل زیر می‌تواند پای ثابت رژیم غذایی مردان باشد:

• تقویت قوای جنسی: این سبزی دارای ترکیباتی است که گردش خون را بهبود می‌بخشند و به افزایش انرژی و عملکرد جنسی کمک می‌کنند.
• سلامت پروستات: مصرف تربچه، به‌ویژه تربچه سیاه، در کاهش التهاب و جلوگیری از مشکلاتی مانند بزرگ شدن پروستات (BPH) موثر است.
• افزایش تستوسترون: ترکیبات مغذی تربچه باعث تعادل هورمون‌های مردانه می‌‌شود و سطح تستوسترون را افزایش می‌دهد.
• تقویت قدرت باروری: ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در تربچه باعث بهبود کیفیت اسپرم و افزایش قدرت باروری در مردان می‌شوند.
• افزایش انرژی و استقامت بدنی: این سبزی یک خوراکی کم‌کالری و انرژی‌زا است که برای ورزشکاران و مردانی که فعالیت بدنی بالایی دارند، می‌تواند مفید باشد.

خواص تربچه برای زنان

زنانی که به دنبال کاهش وزن هستند، باید تربچه (به ویژه نوع قرمز آن) را در لیست غذاهای خود قرار دهند. یکی از مهم‌ترین خواص تربچه قرمز برای زنان افزایش متابولیسم بدن است که می‌تواند چربی‌سوزی را افزایش دهد. این در حالی است که برای حل مشکلات گوارش ترب سفید توصیه می‌شود. تربچه سیاه نیز در سم‌زدایی کبد و بهبود عملکرد کلیه‌ها تاثیر بیشتری دارد.

خواص تربچه در بارداری

تربچه سرشار از ویتامین C و فولات است که برای رشد جنین ضروری بوده و به جلوگیری از نقص‌های مادرزادی کمک می‌کند. این سبزی همچنین عملکرد دستگاه گوارش زنان باردار را بهبود می‌دهد و از یبوست دوران بارداری جلوگیری می‌کند.

علاوه بر تربچه، خواص برگ تربچه در بارداری نیز قابل توجه است. برگ تربچه سرشار از آهن و کلسیم است که منجر به تقویت استخوان‌های مادر و جنین می‌شود و از کم‌خونی دوران بارداری جلوگیری می‌کند.

برخی زنان در دوران بارداری با مصرف تربچه خام با مشکلات گوارشی مانند نفخ، تهوع و سوزش سر دل مواجه می‌شوند. همچنین زنان باردار باید از مصرف زیاد برگ تربچه که ممکن است طعم تلخ داشته باشد، اجتناب کنند.

خواص تربچه برای کودکان

تربچه می‌تواند یک خوراکی مغذی و مفید برای کودکان باشد اما بهتر است در مقدار کم و همراه با سایر غذاها آن را به کودک بدهید تا به سیستم گوارشی آن‌ها آسیبی نرسد. این سبزی به دلایل زیر می‌تواند برای کودکان مفید باشد:

• تقویت سیستم ایمنی به دلیل سرشار بودن از ویتامین C
• کمک به رشد استخوان‌ها با تامین کلسیم و فسفر مورد نیاز بدن
• بهبود عملکرد گوارش و جلوگیری از یبوست
• افزایش انرژی و تقویت متابولیسم بدن

توجه داشته باشید تربچه به دلیل طعم تندی که دارد، می‌تواند برای کودکان ناخوشایند باشد. همچنین بهتر است از دادن آن به کودکان زیر سه سال خودداری کنید.

خواص تربچه با برگ چیست؟

برگ تربچه در مقایسه با خود تربچه از نظر مواد مغذی متفاوت است. از برجسته‌ترین فواید برگ تربچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی: برگ تربچه سرشار از ویتامین A ،C ،K و فولات است و آهن، کلسیم و منیزیم دارد. این ترکیبات استخوان‌ها و سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند و مانع از کم‌خونی می‌شوند.
• خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی: برگ تربچه به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند و به آن شادابی می‌بخشد.
• کمک به گوارش: برگ این گیاه باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش می‌شود و می‌تواند در پیشگیری و درمان یبوست موثر باشد.
• کاهش قند خون: برگ تربچه با تنظیم سطح قند خون می‌تواند به پیشگیری از دیابت نوع 2 کمک کند.

چرا بذر تربچه را با عناب ترکیب می‌کنند؟

بذر تربچه به خاطر خاصیت ضدعفونی‌کنندگی و بهبود گوارش و عناب به دلیل خاصیت تقویت‌کننده و آرام‌بخش بودن، در کنار هم اثرات مثبتی دارند. به نظر می‌رسد این ترکیب می‌تواند در دفع سنگ کیسه صفرا موثر باشد. برای تهیه آن می‌توانید بذر تربچه و عناب را به نسبت مساوی با یکدیگر ترکیب و آسیاب کنید. سپس قبل از وعده‌های اصلی غذا یک قاشق از آن را همراه آب بخورید.

توجه داشته باشید این دستور‌العمل با توجه به تجربه کاربران درباره خواص بذر تربچه با عناب بیان شده است. اگر در این زمینه سوالی دارید حتما از پزشک کمک بگیرید.

ترکیب تربچه با عسل چه خاصیتی دارد؟

ترکیب تربچه سیاه با عسل یک درمان سنتی است که می‌تواند در درمان مشکلات گوارشی، تنفسی و پوستی مفید باشد. با این حال باید در مصرف آن محتاط باشید، به‌ویژه اگر به یکی از این دو خوراکی حساسیت دارید. مهم‌ترین خواص تربچه با عسل عبارت‌اند از :

• تقویت سیستم ایمنی
• درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست و نفخ
• پاکسازی کبد و سم‌زدایی بدن
• کمک به کاهش وزن
• کاهش سرفه و گلودرد
• بهبود وضعیت پوست
• جلوگیری از بروز جوش و آکنه

عوارض تربچه چیست؟

به‌طور کلی همه می‌توانند این سبزی را در سبد غذایی خود داشته باشند. با این حال زیاده‌وری در آن می‌‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی شود. همچنین برخی افراد به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای خاص باید با احتیاط بیشتری این سبزی را مصرف کنند:

• نفخ و گاز معده: تربچه به دلیل فیبر بالا می‌تواند باعث نفخ یا گاز معده شود، به‌ویژه اگر معده حساسی هم داشته باشید.
• یبوست یا اسهال: زیاده‌روی در مصرف تربچه باعث تحریک روده‌ها می‌شود و ریسک بروز یبوست یا اسهال را افزایش می‌دهد.
• تاثیر بر تیروئید: تربچه می‌تواند عملکرد تیروئید را مختل کند. اگر به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستید، باید در مصرف این سبزی احتیاط کنید.
• آلرژی به تربچه: ممکن است جزو آن دسته افرادی باشید که به تربچه حساسیت نشان دهند. این حساسیت با علائمی مانند خارش یا التهاب پوست، مشکلات تنفسی یا تورم در ناحیه صورت همراه است.
• تاثیر بر دندان‌ها: مصرف مداوم تربچه‌های خام به‌ویژه تربچه‌های تند، ریسک آسیب به دندان‌ها را افزایش می‌دهد، زیرا اسیدیته آن می‌تواند مینای دندان را تحت تاثیر قرار دهد.

خواص تربچه در چند خط

تربچه علاوه‌بر تاثیرات مثبت بر سیستم ایمنی، گوارش و پوست به کاهش وزن، سم‌زدایی بدن و درمان مشکلات تنفسی نیز کمک می‌کند. برای بهره‌مندی از خواص تربچه می‌توانید آن را به صورت خام در وعده‌های اصلی غذا مصرف کنید یا از آب تربچه و برگ آن استفاده کنید. اگر دچار مشکلات گوارشی، تیروئیدی یا فشار خون هستید، قبل از اضافه کردن تربچه به رژیم غذایی خود از یک متخصص تغذیه مشورت بگیرید. 

سوالات متداول

منبع: webmd ؛ health ؛ bbcgoodfood