نهاد خانواده؛ پایه‌گذار سبک زندگی اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، «سیاست‌های کلی خانواده» از سوی مقام معظم رهبری به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شد. در بند پنجم این سیاست‌ها بر ارتقاء سرمایه اجتماعی خانواده تأکید شده و آمده است که ظرفیت‌های آموزشی، تربیتی و رسانه‌ای کشور در جهت تحکیم بنیان خانواده و روابط خانوادگی به‌طور یکپارچه به‌کار گرفته شوند و در بند ششم به ترویج سبک زندگی اسلامی تأکید شده است. با توجه به این مقدمه، سؤالاتی مطرح است از قبیل: تعریف سبک زندگی اسلامی چیست؟ در سبک زندگی اسلامی چه عواملی در تبدیل شدن ارزش‌های اسلامی به الگو مؤثرند؟

ابوالفضل ساجدی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره) در این‌باره به ایکنا گفت: به هندسه حاکم بر رفتارهای فردی و اجتماعی که بر ارزش‌ها و هنجارهای اسلامی مبتنی باشد، سبک زندگی اسلامی گفته می‌شود. بنابر این، سبک زندگی اسلامی ناظر به رفتارهای فردی و اجتماعی انسان‌ها است. رفتارهای فردی و اجتماعی به رفتارهای ثابت و عادات و آداب حاکم بر جامعه تبدیل می‌شوند. سبک زندگی اسلامی آن است که بایدها و نبایدهای حاکم بر جامعه، بایدها و نبایدهای اسلامی باشند. به بیان دیگر، محور و مبنای رفتارها الهی است و خداباوری و خداگرایی در رفتارها وجود دارد.

ساجدی در ادامه درباره خاستگاه آداب حاکم بر زندگی اظهار کرد: این آداب و عادت حاکم بر زندگی گاهی زاده فرهنگ جامعه اسلامی است و گاه برخاسته از عادات آداب و رسوم گذشتگان است؛ صرف نظر از اینکه با اسلام دارای ارتباطی باشند یا اینکه ارتباطی نداشته باشند.

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره) در پاسخ به این سؤال که چگونه ارزش‌های اسلامی را می‌توان به الگو تبدیل کرد؟ اظهار کرد: برای اینکه ارزش‌های اسلامی به الگو تبدیل شوند لازم است که نهادهای مؤثر در فرهنگ‌سازی با هم همکاری کنند که یکی از مهم‌ترین این نهادها، نهاد خانواده است. نهاد خانواده پایه‌گذار سبک زندگی اسلامی و غیر اسلامی است. اگر این نهاد وظیفه خودش را به درستی انجام دهد و قبل و بعد ازدواج به ملاک‌های اسلامی در زندگی توجه کنند به تدریج شاهد حاکمیت سبک زندگی اسلامی خواهیم بود.

ساجدی با اشاره به بحث ارزش‌های اسلامی در خانواده‌ها امروزی گفت: غربی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بهترین راه مبارزه با فرهنگ دینی آن است که به درون خانواده‌ها نفوذ شود. همین که آنان بر روی خانواده کار می‌کنند بیانگر اهمیت نقش خانواده در فرهنگ‌سازی است.

وی در ادامه تصریح کرد: علاوه بر نهاد خانواده، نهاد تعلیم و تربیت اعم از رسمی و غیر رسمی مانند فرهنگسراها، صدا و سیما، نهاد حکومت و سیاست و نهاد روابط بین‌الملل در الگوسازی مؤثرند که در بین آنها نهادهای خانواده و آموزش و پرورش بسیار مهم هستند و چنانچه مدیریت شایسته‌ای بر فعالیت‌های این دو نهاد، حاکم باشد می‌توان به تدریج به سبک زندگی اسلامی نزدیک شد.

ساجدی در پایان با اشاره اینکه اعتماد و امنیت جزء سرمایه‌های اجتماعی به‌شمار می‌آیند درباره آسیب عدم شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی در جامعه اظهار کرد: اگر سبک زندگی، سبک زندگی اسلامی نباشد اعتماد در جامعه کاهش پیدا می‌کند و کاهش و تضعیف اعتماد مانع سطح رشد فرهنگی جامعه می‌شود.