بخش نخست
عضو کالج بین المللی جراحان
کلم برگ، سیر، لوبیا، پرتقال و نوع مرکبات، شیر و ماست، سبزیها و میوه ها، مواد غذایی بسیار مفیدی هستند که خاصیت دارویی طبیعی دارند .
داروهائی که طبیعت، به حکم خالق خلقت، در داخل مواد غذائی در دسترس ما قرار داده است، پربها هستند و در عین حال لذیذ و مانند برخی داروها تلخ و ناخوشایند نیستند . اینها در جلوگیری از سرطان، بیماریهای قلبی، شکنندگی استخوان و برخی عوارض دیگر موثر هستند .
کلم برگ و کلم بروکولی (1)
این سبزیهای خوب از تیره چلیپائیان بوده و تقریبا در تمام دنیا، هم به صورت خام خورده می شوند و هم به صورت پخته . این سبزیها دارای ترکیباتی هستند که می توانند از سرطان جلوگیری نمایند . در پیش گیری از بیماریهای قلبی نیز، به سبب داشتن ویتامین C مؤثر هستند . چه; این ویتامین ضد اکسیدان است و باعث نگاهداری حالت ارتجاعی رگها می شود و می تواند از لخته شدن خون نیز جلوگیری نماید، و همچنین دارای نوعی آسید آمینه به نام «گلوتاتیون » (2) است که از خطر تورم مفاصل، بیماری قند و بیماریهای قلب می کاهد و نیز دستگاه ایمنی بدن را توانا می کند . مقدار کلسترل خون را کم می نماید و وزن بدن را متعادل می سازد . استحاله (دژنرسانس) مرکز واقعی بینائی چشم (ماکول) را که از علل مهم نابینایی است و نیز شروع آب مروارید را به تاخیر می اندازد . این سبزیها افزون بر گلوتاتیون که ذکر شد، محتوی مقداری «بتاکارتن » (3) و «لوتئین » (4) که در جلوگیری از عوارض یاد شده، بسیار مؤثر می باشند .
سیر:
سیر بدون این که مدالی بر سینه داشته باشد، واقعا قهرمان سبزیهاست . خوردن آن بسیاری از ناراحتیها را رفع می نماید . خوردن این سبزی به هر نحوی که ممکن باشد، سودمند است . گرچه بسیاری از مواد غذائی دیگر نیز بهداشتی تر و طبی تر از سیر هستند، ولی مانند سیر دارای خواص جامع نیستند . یکی از اثبات شده ترین خواص سیر توان آن در پائین آوردن میزان کلسترل خون است و نیز مانند آسپیرین از لخته شدن خون و گرفتکی رگها جلوگیری می کند . سیر، مانند پینی سیلین، خاصیت ضد میکربی دارد به طوری که در برخی از نقاط جهان، تا کشف پینی سیلین، به عنوان داروی ضد میکرب مورد استفاده بود . خوردن این سبزی تند ممکن است در بهبود گلو درد «استرپتوکوکسی » مؤثر باشد مشروط بر این که آن را به جای آنتی بیوتیک مصرف نکنند . چه; در این گونه گلودردها بکار بردن آنتی بیوتیک ضروری است .
سیر یک ضد اکسید کننده نیز هست . تجزیه در لوله آزمایش و نیز روی حیوانات نشان می دهد که در پیش گیری از سرطان روده بزرگ (کولون) و پستان مؤثر است . «آلی سین » (5) یکی از مواد موجود در سیر است که مقداری از بوی تند سیر مربوط به آن است و مؤثرترین ماده سیر نیز می باشد .
سده هاست که سیر مورد توجه بشر قرار گرفته است و از فواید آن مطالبی یاد کرده اند با وجود این، هنوز به بسیاری از خواص آن پی نبرده ایم .
چه مقدار سیر باید خورد؟
برای حفظ سلامت قلب، روزانه یک قاچ پیاز سیر، خواه به شکل سیر ترشی یا پخته و خام و خواه به صورت گرد کافی است . برای دیگر ناراحتیها نیز همین مقدار بس است .
لوبیا:
لوبیا یکی از بهترین سبزیهاست که علاوه بر داشتن فیبر، در سلامت قلب به علت دارا بودن «فولات » (6) اثر نیکو دارد . لوبیا دارای مقدار زیادی فیبر است به طوری که در نصف فنجان لوبیا مقدار هفت گرم فیبر وجود دارد که از آن 8/2 گرم فیبر به صورت محلول است و در کاهش کلسترل بسیار مؤثر می باشد .
این گونه مواد غذائی برای بیماران قندی نیز توصیه می شود چون مواد قندی آنها به آرامی و به تدریج جذب می شوند و میزان قند را در خون در حد تعادل نگاه می دارند و «انسولین » بدن نیز برای جذب آنها به طور طبیعی عمل می کند . فولات در پیش گیری از نقص مادرزادی نیز دارای اهمیت است، نصف فنجان لوبیا دارای 114 میلی گرم فولات است که بیش از 14 مورد نیاز بدن می باشد .
لوبیا از راه دیگر نیز حافظ قلب است چه حاوی ضد اکسید کننده قوی به نام «پولی فنولیکز» (7) است . در بررسی های آزمایشگاهی، این ماده در جلوگیری از اکسیده شدن چربی خون بهتر از ویتامین C عمل می کند و می دانیم که این اکسیده شدن نخستین گام در ایجاد گرفتگی سرخ رگهاست . در این باره آزمایش هائی روی انسان نیز در حال انجام است .
چه مقدار لوبیا خوبست؟
روزانه 5/1 فنجان لوبیای پخته برای کم کردن کلسترل و نیز برای دیگر فواید آن کافی است .
شیر کم چربی:
شیر یکی از بهترین منابع تامین کلسیم بدن است که در نتیجه از پوکی و شکنندگی استخوانها جلوگیری می کند . شکنندگی و پوکی استخوانها در بانوان بیش از 50 ساله زیادتر دیده می شود درحالی که کلسیم سازنده استخوان و ویتامین D باعث جذب و تثبیت آن در استخوانها می گردد . افزون بر آن، خوردن شیر کم چربی توام با رژیم غذائی کم چربی و همراه با مصرف میوه و سبزی، می تواند در پائین آوردن فشار خون به اندازه هر داروی دیگر مؤثر باشد . و آنگهی علاوه بر کلسیم، پتاسیم و «منیزیم » (8) شیر نیز بی اثر نیست .
مصرف شیر همچنین از خطر سنگ کلیه می کاهد چه در روده بزرگ، کلسیم با «اگزالات » ترکیب می شود و در نتیجه این ماده کمتر جذب می گردد . اگزالات ماده ای است که در تشکیل سنگ کلیه پیشرو و پیش قراول است .
چه مقدار شیر کافی است؟ هر لیوان شیر کم چربی محتوی 300 میلی گرم کلسیم است . بانوان زیر 50 سال و آقایان زیر 65 سال روزانه به 1000 میلی گرم (یک گرم) کلسیم نیاز دارند اما افراد مسن تر به 1500 میلی گرم احتیاج دارند . تامین این مقدار کلسیم مورد نیاز بدن فقط با خوردن شیر دشوار است ولی می توان نصف آن را از این راه تامین کرد .
شایان ذکر است که ماست نیز دارای همان خواص شیر است . کسانی که از شیر خوششان نمی آید، می توانند از ماست استفاده نمایند .
پرتقال:
در روزهای کوتاه، با نور کم آفتاب، مرکبات بهترین موادی هستند که می توانند کمبود نور خورشید را جبران نمایند و بیشتر آنها شیرین ترین داروئی هستند که می توان تصور کرد . پرتقال یکی از بهترین میوه های عالم است . این میوه آبدار شیرین پر از ویتامین و مواد مغذی و فیبرکلول است که در پیش گیری از سرماخوردگی مؤثر می باشد . کلسترل خون را کم و استخوانها را قوی می نماید . از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند . از خطر سرطان کولون (روده بزرگ) می کاهد . بهبودی از حمله قلبی را سرعت می بخشد . محتوی مواد شیمیایی مخصوص گیاهی (9) است که این مواد حتی با سرطان پستان مبارزه می کند .
ویتامین C موجود در پرتقال، نقش برجسته ای در سودمندی این میوه دارد . یک پرتقال متوسط دارای 70میلی گرم ویتامین C است که این مقدار برای یک روز کافی است . افزون بر این، مرکبات دارای مقداری فولات، گلوتاتیون، پتاسیم و سیترات (10) است که به نظر می رسد در حل کردن سنگ کلیه مؤثر باشند .
خوردن این میوه برای ورزشکاران نیز بسیار سودمند است . چه; موقع ورزش انسان عرق می کند و پرتقال یا دیگر مرکبات، مواد معدنی «والکترولیت » های (11) بدن را متعادل نگاه می دارند .
چه مقدار پرتقال یا دیگر مرکبات؟
روزانه دست کم یک پرتقال کافی است . بهتر است کل پرتقال را خورد یعنی پوست آن را هم میل نمود . چون به این عادت نکرده ایم . لازم است اقلا الیاف داخل آن و ماده سفید زیر پوست را بخوریم چه همان ماده سفید زیر پوست و الیاف وسط پرتقال (ونیز دیگر مرکبات) پر از موادی هستند به نام «فلاونوئید» (12) که در پیش گیری از لخته شدن خون بسیار خوب عمل می کنند در حالی که شیره پرتقال فواید کمتر از الیاف آن دارد .
درباره فلاونوئیدها در شماره آینده به تفصیل بحث خواهد شد .
در صورت انجام دادن کارهای سخت به ویژه در هوای گرم و مرطوب، که باعث عرق کردن زیاد می شود، نوشیدن شیره این میوه با مقداری آب بسیار سودمند است .
چگونه پرتقال باید خرید؟
توجه کنید که پرتقال سفت و سنگین و پوست آن روشن و یا براق باشد . پرتقال سبک وزن نخرید . چه; احتمالا شیره آن کم است و نیز پرتقال مات و پوست خشک و یا اسفنجی نخرید که اینها نشانه های کهنه بودن پرتقال است .
(دیگر مرکبات مانند نارنگی، گریپ فروت و غیره همان خاصیت پرتقال دارند) .
ادامه دارد
پی نوشتها:
1. Brocoli.
2. Glutathion.
3. Beta Carotene.
4. Lutein.
5. Allicin.
6. Folate.
7. Pol Yphenolics.
8. Maqnesium.
9. Ph Ytochemicals.
10. Citrate.
11. Electrol Ytes.
12. Flavonoids.
