«تخت گاز» Top Gear پربیننده‌ترین برنامه‌ی ماشین محور جهان

«تخت گاز» (Top Gear) یک سریال تلویزیونی بریتانیایی درباره‌ی وسایل نقلیه و به ویژه خودروهاست. این سریال نسخه‌ی بازراه‌اندازی شده‌ی برنامه‌ای با همین نام در سال 1977 است که از سال 2002 پخش می‌شود و به پربیننده‌ترین برنامه‌ی تلویزیونی واقعیت‌بنیاد در جهان تبدیل‌شده است. از زمان راه‌اندازی مجدد این سریال، در طول زمان، حالت متداول و معمولی آن جای خود را به شکلی عجیب و طنزآمیز و گاهی بحث‌برانگیز داده و در فرهنگ عامه‌ی بریتانیا برنامه‌ی شاخصی محسوب می‌شود. در طی 22 سری اول آن، ازلحاظ جلوه‌های بصری و شیوه‌ی ارائه، بسیار مورد تحسین واقع شد، هرچند انتقاداتی نیز به محتوا و اظهارنظرهای غالباً برخورنده‌ی مجریان سابق آن جرمی کلارکسون (Jeremy Clarkson)، ریچارد هموند (Richard Hammond) و جیمز مِی (James May) وارد شد.

ای. ای. گیل (A. A. Gill) و همکارش در ساندی تایمز (Sunday Times) این برنامه را “موفقیتی در هنر ساخت برنامه‌های تلویزیونی، در تدوین موجز، وسواس گونه و دل‌نشین، رنگ و لعاب دادن به داستان و پیشبرد تدریجی ماجرا ” توصیف کردند.

نسخه‌ی جدیدِ برنامه، به تهیه‌کنندگی اندی ویلمن (Andy Wilman) و میزبانی کلارکسون، هموند و جیسون داو (Jason Dawe) آغاز شد که در آن راننده‌ی آزمایشگر ناشناسی را بانام «استیگ» (The Stig) معرفی کردند؛ البته در طول سریال نقش استیگ، توسط چندین راننده‌ی مسابقات ماشین‌سواری ایفا می‌شد. در طی سری اول مِی، جای داو را گرفت و میزبانان تا 25 مارس 2015 که بی‌بی‌سی (BBC) به کلارکسون اطلاع داد که قراردادش در پی برخوردی میان او و یکی از تهیه‌کنندگان تمدید نخواهد شد، بی‌تغییر ماندند. پس از اخراج کلارکسون، دیگر میزبانان برنامه، ریچارد هموند و جیمز می و همچنین اندی ویلمن اعلام کردند که بدون او به برنامه بازنخواهند گشت و در عوض برنامه را ترک کردند تا به همراه کلارکسون سریال دیگری در رابطه با وسایل نقلیه تولید کنند که بعدها بانام «گرند تور» (The Grand Tour) شناخته شد. پس از رفتن آنان، کریس ایوانز (Chris Evans) و مت لوبلانک (Matt LeBlanc) به‌عنوان میزبانان سری بیست و سوم کار را در دست گرفتند و روی راید (Roy Reid)، سابین اشمیتز (Sabine Schmitz)، کریس هریس (Chris Harris) و ادی جوردن (Eddie Jordan) در مواقع نیاز به آنان می‌پیوستند. به دنبال بازخوردهای منفی در مورد سریال، ایوانز استعفا داد و بی‌بی‌سی تصمیم گرفت برنامه را با پنج مجری دیگر ادامه دهد و لوبلانک، هریس و راید را به‌عنوان مجریان اصلی سری بیست و چهارم در نظر گرفتند.قسمت‌های اولیه در بریتانیا از شبکه‌ی بی‌بی‌سی 2 (BBC Two) و بی‌بی‌سی 2 اچ‌دی پخش‌شده است. همچنین این سریال در شبکه‌ی تلویزیون خصوصی آمریکا از بی‌بی‌سی آمریکا، در آمریکای لاتین از بی‌بی‌سی انترتینمنت (BBC Entertainment) و در اروپا و آسیای جنوب شرقی از بی‌بی‌سی نالج (BBC Knowledge) به نمایش گذاشته‌شده است.
کمی درباره‌ی تاریخچه‌ی این برنامه بدانیم:
سال‌های اولیه (2002 – 2005)
پس از تصمیم بی‌بی‌سی مبنی بر لغو تخت گاز سال 2001، جرمی کلارکسون و تهیه‌کننده‌ی برنامه اندی ویلمن ایده‌ی ساخت برنامه‌ای با ساختاری متفاوت را ارائه دادند. این ایده‌ها شامل هدایت خودروهای برجسته و چشمگیر مانند ابر ماشین‌ها و ماشین‌های اسپرت پرقدرت، به نمایش گذاشتن برخی از قابلیت‌های معرفی‌شده‌ی خودرو در یک مکان ثابت و همچنین در مکان‌هایی در بریتانیا و خارج از آن، استفاده از استودیو برای بحث و گفتگو درباره‌ی خودروها و بخش‌های دیگر، استودیو به همراه مخاطبان حاضر درصحنه و شرکت افراد مشهور به‌عنوان مهمان در برنامه بود. زمان برنامه به یک ساعت افزایش یافت. شرکت لوتوس (Lotus) در طراحی یک مسیر مسابقه برای استفاده در برنامه به آنان کمک کرد.
در 20 سپتامبر، در حین تولید سری نهم، هموند هنگام رانندگی با یک ماشین مسابقه‌ی توربوجت ومپایر (Vampire)، در سرعت بیش از 505 کیلومتر در ساعت، به شدت مجروح شد که باعث شد پخش بهترین‌های تخت گاز به تعویق بیفتد. قسمت آغازین سری نهم با پخش فیلم‌هایی از تصادف هموند همراه بود که بااینکه مثل بقیه‌ی قسمت‌های برنامه زیاد تکرار نشد، استقبال از آن از پربیننده‌ترین برنامه‌های بی‌بی‌سی 2 هم فراتر رفت.در سال 2007 و در پی برنامه سفر به قطبشان بود که به کمک تویوتا و برنامه تخت گاز اولین برنامه با کیفیت بالا (high-definition) آن‌ها ساخته شد و پس از آن این رویه ادامه پیدا کرد. این قسمت برنامه‌ها شاید اولین بار و یا یکی از محدود دفعاتی بود که مجریان در ساخت آن و در هنگام رانندگی احتیاج به تمرکز بالا و جدی بودن داشتند؛ و در پی رانندگی به قطب مغناطیسی شمال، رکورد (رانندگی انسان‌ها با ماشین تویوتا هایلوکس تا قطب شمال) را هم زدند.
در 17 ژوئن 2008، هموند و می در مصاحبه‌ای فاش کردند که در سری یازدهم برنامه مجری جدیدی معرفی خواهد شد. کسی که در سری به نام بدل‌کار تخت گاز (Top Gear Stunt Man) معرفی شد و هرازگاهی در برنامه‌ها سروکله‌اش پیدا می‌شد. از سری دوازدهم به بعد، قسمت‌های ویژه‌ای برای برنامه تولید شدند که هر بار، گوشه‌ای از جهان را با ماشین دست‌دوم، زمینی سفر می‌کردند که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
محبوبیت برنامه به قدری زیاد شده بود که طرفداران برای حضور در استدیوسر و دست می‌شکستند. استدیویی که جایی برای بحث و بررسی کارهای انجام‌شده در خارج از استودیو بود و مهمانان هم علاوه بر انجام کارهایی چون دور زدن در میدان مسابقه و رکورد زدن در خارج از استودیو، برای ادامه کار و گفتگو با جرمی به آنجا می‌آمدند. زمان انتظار برای حضور در استودیو در اواخر پخش برنامه حدود 21 سال تخمین زده‌شده بود.
تعلیق کلارکسون و پایان یک دوره: (2015)
در پی پخش شدن ویدیویی از یکی از تکه‌های حذف‌شده در سری نوزدهم و شکایت‌هایی از اظهارات نژادپرستانه بعد از برنامه‌ی ویژه‌ی برمه و به دنبال حکم دفتر تنظیم مقررات پخش بریتانیا مبنی بر تخطی برنامه از قوانین پخش، بی‌بی‌سی «هشدار نهایی» را به دلیل رفتار سال‌های اخیر کلارکسون در برنامه به او ابلاغ کرد. پس از پخش برنامه‌ی ویژه‌ی جنجالی پاتاگونیا در برنامه‌ی ویژه‌ی کریسمس 2014 بی‌بی‌سی، سری بیست و دوم از 25 ژانویه 2015 آغاز شد؛ اما گرچه برای ده قسمت برنامه‌ریزی شده بود، پس از قسمت هفتم، به دلیل تعلیق کلارکسون توسط بی‌بی‌سی در 10 مارس، در جریان تحقیقاتی در رابطه با اتهام درگیری لفظی و فیزیکی وی با تهیه‌کننده‌ی تخت گاز، اویسین تایمن (Oisin Tymon)، برنامه فوراً متوقف شد. در اواخر همان ماه اعلام شد که قرارداد او درنتیجه‌ی مستقیم آن واقعه تمدید نخواهد شد.مجریان جدید، دوره‌ی جدید: (2016 – 2017)
پس از اخراج کلارکسون و رفتن هموند و می، بی‌بی‌سی در جستجوی میزبانان تازه، در 16 ژوئن 2015 انتخاب کریس ایوانز را به‌عنوان میزبان جدید برنامه تأیید کرد. در 2 فوریه 2016 آشکار شد که بازیگر آمریکایی، مت لوبلانک نیز به‌عنوان مجری به برنامه خواهد پیوست.
فیلم‌برداری سری جدید با تغییراتی در ساختار برنامه و حذف تعداد اندکی از بخش‌ها همراه بود. در آوریل 2017 اعلام شد که برنامه‌ی آنلاینی تحت عنوان دنده اضافه (Extra Gear)، شامل تصاویر، مصاحبه‌ها و فیلم‌های ویژه و پشت‌صحنه‌ی تخت گاز و با میزبانی راید و هریس در حال ساخت است که در انتهای هر قسمت از سری بیست و دوم پخش خواهد شد. هر دو میزبان برنامه (ایوانز و لوبلانک) بازخوردهای گوناگونی دریافت کردند؛ به‌طورکلی تمامی نقدها نسبت به ایوانز منفی بود که از آن جمله شیوه‌ی اجرای برنامه و عدم هماهنگی او با لوبلانک مورد نارضایتی قرار گرفت؛ و همچنین سرعت کسل‌کننده برنامه و نداشتن طنز کافی در بخش مخاطبان حاضر درصحنه و زمان طولانی بخش «در ماشین مسابقه بدرخش» Star in the Rallycross Car از دیگر بازخوردهای منفی بودند، اما به‌طورکلی از پیوستن لوبلانک، هریس و راید استقبال شد.
در 26 سپتامبر و پس از استعفای ایوانز اعلام شد که این سه مجری به‌عنوان میزبانان اصلی برنامه باقی می‌مانند، گرچه تجدید نظرهایی در استودیو، لوگو و عنوان آغازین برنامه صورت گرفت.اگر به ماشین و برنامه‌های مرتبط به آن علاقه‌مندید به تماشای این مجموعه بنشینید و لذت ببرید. برنامه‌ای که نه تنها درباره‌ی ماشین است بلکه شما را درگیر رابطه 3 مجری دوست‌داشتنی‌اش می‌کند و تماشای فیلم‌برداری فوق‌العاده از مناظر اطراف هم برای طبیعت دوستان حتماً جالب خواهد بود. خارج از مشکلات شخصی مجری‌های برنامه تا سال 2015، شاید یکی از بهترین گروه اجرا برای برنامه‌ها همین 3 نفر بوده‌اند. مجری‌های سری جدید هم شاید پس از گذشت زمان و چندین قسمت بتوانند همان حس را در بیننده ایجاد کنند، مطمئناً مت لوبلانک توانایی جذب تماشاچیان را خواهد داشت.