لامارتین، شاعر و نویسندهی فرانسوی میگوید: «منشاء هر کار بزرگی زن است، زن کتابی است که جز به مهر و محبت خوانده نمیشود». زنان همواره در جهان در عرصههای مختلف فعال بودهاند و خصوصا در ترویج و پیشرفت فرهنگ، هنر، ادبیات و علم، نقش بهسزایی داشتهاند. زنان، بخش جداییناپذیر ادبیات هستند و نمیتوان نقش آنها را در ادبیات نادیده گرفت. مصطفی مستور در اینباره در کتاب «استخوان خوک و دستهای جذامی» مینویسد: «اگه زنی در کار نباشه، عشقی هم در کار نیست. شکسپیر و حافظ و رومئو وژولیت و شیرین و فرهاد ول معطلاند. اگه روزی زنها بخواند از این جا برند، تقریبا همهی ادبیات و سینما و هنر دنیا رو با خودشون باید ببرند».
بنیتا هر هفته به بررسی زندگینامه و معرفی آثار زنان شاعر و نویسنده میپردازد. در این قسمت، به بهانهی سالروز درگذشت مایا آنجلو، نویسنده و شاعر مشهور آمریکایی، نگاهی به زندگی و آثار این بانوی نویسنده و شاعر خواهیم داشت.
مایا آنجلو (نام کامل: مارگاریت آنی جانسون) در 4 آوریل 1928 در خانوادهای سیاه پوست متولد شد. پدرش، متخصص تغذیهی ارتش و مادرش، پرستار بود. مایا فرزند دوم خانوادهی جانسون بود زمانی که آنجلو سه ساله و برادرش چهار ساله بود، پدر و مادرشان از هم جدا شدند و بچهها را به ایالت آرکانزاس، نزد مادربزرگ پدریشان فرستادند. مایا بسیار با استعداد بود و علیرغم سن کمی که داشت، مهارت زیادی در شعر، حرکات موزون و نمایشنامهنویسی پیدا کرده بود. به دلیل شرایط سخت سیاسی و اجتماعی در آن دوره، او در همان کودکی پی به مفهوم تبعیض نژادی و تعصب برد. مایای هفت ساله، در یکی از ملاقاتها با مادرش، توسط شوهر دوم مادرش، مورد آزار و اذیت قرار گرفت.
در طول جنگ جهانی دوم، آنجلو در رشتهی حرکات موزون و بازیگری بورسیه شد و به سان فرانسیسکو رفت و در دههی 1950 در زمینهی رشتهی تحصیلیاش شروع به فعالیت عملی کرد. او در نمایشنامههای بسیاری روی سن رفت. مایا در سنین جوانی، به فعالیت در گروههای حقوق شهروندی پرداخت.
پس از موفقیتهای بیشمار در تئاتر، دوستان آنجلو او را تشویق به نوشتن دربارهی زندگی خودش کردند. نتیجهی این تلاش، کتاب خاطرات مایا بود که در سال 1969 خوش درخشید. پس از مدتی، کتاب «آواز پرندهی زندانی»، جزو پرفروشترینها شد و او را تبدیل به نویسندهای جهانی کرد. او پس از دو موفقیت پی در پی، درام «جورجیا» را نوشت و به عنوان اولین نمایشنامهنویس زن آمریکایی-آفریقایی شناخته شد. آنجلو در آسمان شعر نیز چون ستارهای فروزان درخشید و جایزهی گرمی را در بخش دکلمه، برنده شد.
البته آنجلو در شعر، به اندازهی سایر آثارش موفق نبود و آنطور که باید و شاید مورد استقبال قرار نگرفت. در واقع دکلمههای اشعار او، بیشتر از آثار مکتوبش مورد استقبال قرار گرفتند. مایا در نمایشنامهنویسی و اتوبیوگرافی، از سبک فیکشن استفاده میکرد.
مایا سرانجام در 28 می 2014 بر اثر ضعف جسمانی و کهولت سن، در منزلش درگذشت.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید، میتوانید «زنانی که با قلمشان جاودانه شدند؛ شیوا مقانلو» را نیز بخوانید.
دوستان و همراهان همیشگی بنیتا، شما میتوانید سری مقالات زنانی که با قلمشان جاودانه شدند را هر هفته سهشنبه دنبال کنید. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش نظرات به اشتراک بگذارید؛ همچنین میتوانید به کانال تلگرامی بنیتا بپیوندید.
منابع:
1. biography
2. poets
3. poetryfoundation
4. fembio
5. famouspoetsandpoems