جایگاه مصلحت در فقه سیاسی

نویسنده بر آن است از منظر فقه سیاسی شیعه به «مجمع تشخیص مصلحت نظام » نظر کند و این پرسش را پاسخ گوید که آیا این مجمع نهادی بشری است که در طول زمان و با تجربه و آزمون و خطا به دست آمده، یا نهادی است که در فقه سیاسی شیعه ریشه دارد و نظام جمهوری اسلامی بر اساس جایگاه مصلحت در اسلام، آن را ایجاد و نهادینه کرده است .

در فقه سیاسی، مصلحتی مفهومی است که در تمام احکام و دستورات اسلام، چه ثابت و چه متغیر، مطرح است و قواعدی نظیر تقدم اهم بر مهم، لزوم حفظ اصل و اساس اسلام، ضرورت حفظ حکومت اسلامی از نتایج این قاعده مهم فقه سیاسی می باشد .

مصلحت از دیدگاه فقه سیاسی به «حفظ دین، عقل، نفس، نسل و مال » بازمی گردد و هرجا پای یکی از این موارد در کار باشد، ولی فقیه می تواند برخی از احکام فرعی اسلام را موقتا تعطیل کند تا مصلحت کلی جامعه اسلامی تحقق یابد .

نویسنده در ادامه به جایگاه «مجمع تشخیص مصلحت نظام » در ارتباط با ولی فقیه می پردازد: ولی فقیه به عنوان رهبر عالی نظام جمهوری اسلامی، با اختیاراتی ویژه، سکان عرصه سیاست و حکومت دینی را در دست دارد و از ولایت مطلقه برخوردار می باشد . اما این اطلاق به معنای آزاد و رها بودن از هر قید و بندی نیست، بلکه مهم ترین قید ولایت مطلقه، رعایت مصلحت جامعه اسلامی است . ولی فقیه نمی تواند بدون در نظر گرفتن مصلحت، حکمی صادر کند یا دستوری بدهد .