دندانهای پوسیده ،سوغات مدرسه

از الماس تا پنیر!
 

مینای دندان،یکی از سخت ترین مواد جهان است. گفته می شود این ماده بعد از الماس از نظر استحکام در رده دوم قرار دارد و می تواند فشارهای شدید فیزیکی را تحمل کند . کسانی که به خوبی از دندان های خود مراقبت کنند،می توانند سال ها از این اعضای بی ادعای بدنشان کار بکشند و زحمت خرد کردن مداوم مواد جویدنی را بر دوش آنها بیندازند اما فرایندی که در گویش عام به پوسیدگی یا فساد معروف است می تواند به راحتی دندان ها را تخریب کرده و آنها را از سختی الماس در آورده و به ماده ای نرم مانند پنیر تبدیل کند. این فرایند،فساد دندان ها حاصل همکاری 3عضو است که 3ضلع مثلثی به نام پوسیدگی دندان را تشکیل می دهند؛اولین ضلع مثلث،باکتری های پوسیدگی زا هستند،ضلع دوم مواد غذایی و ضلع سوم زمان

مواد غذایی،کلنگ بر دندان بچه ها
 

باکتری ها در دهان وجود دارند و اگر به کمک عوامل فیزیکی مثل مسواک و نخ دندان،از روی دندان ها پاک نشوند،در دهان باقی می مانند و باعث ایجاد پوسیدگی می شوند . مواد غذایی،ضلع دوم مثلث پوسیدگی دندان هستند . باکتری ها می توانند بعضی از مواد غذایی را تمیز کنند و آنها را به قندهای ساده تبدیل کنند. این قندهای ساده مثل گلوگز،غذای بسیار خوبی برای باکتری ها هستند . آنها این قندها را تخمیر می کنند و از تخمیر آنها،اسیدی تولید می شود که این اسید،می تواند مینای دندان را حل کند و فرایند پوسیدگی شروع شود. البته برای ایجاد پوسیدگی ،احتیاج است ضلع سوم مثلث،یعنی زمان به اندازه کافی وجود داشته باشد. هر گاه مواد غذایی قابل تخمیر مثل شیرینی ها ،قند ها و کربوهیدرات ها ،به مدت طولانی و مناسب روی دندان ها قرار بگیرد و باکتری ها ی پوسیدگی زا به آن بچسبند ،روند پوسیدگی شروع می شود

مدرسه،جایی برای پوسیدگی دندان ها
 

متاسفانه این عنوان،تا حد زیادی صحت دارد. مدرسه،محل دور هم جمع شدن بچه ها،دور بودن از خانواده به مدت چند ساعت و محل خوردن هله هوله هاست. بچه های قد و نیم قد مدرسه ای،با ذهن هایی پر شده از انواع تبلیغ های تلویزیونی و جیب هایی که از پول تو جیبی های کم یا زیاد پرشده،به مدرسه می آیند . در مدرسه ،بسته به کلاس و رده سنی،دو یا سه زنگ تفریح وجود دارد و صد البته بچه های فعال،باهوش و بازیگوش که در اغلب زنگ تفریح ها گرسنه اند و دلشان می خواهد چیزی بخورند ،سر راه رفتن مدرسه،از بقال کوچه ،یک کیک پرتقالی لایه ای خریده اند،همان که تلویزیون مرتب تبلیغ اش را می کند،این می شود تغذیه زنگ تفریح اول،مقداری خوراکی شیرین چسبناک تقدیم می شود به میکروب های محترم دندان که با یک پیغام و یژه برای میکروب ها همراه است. :«هیچ نگران نباشید،لا اقل 3-2ساعت دیگر خبری از مسواک نیست،شما با خیال راحت با غذایتان خوش باشید!!...»هنوز آثار کیک لایه ای خوشمزه ،از روی دندان پاک نشده که زنگ تفریح دوم از راه می رسد،بوفه مدرسه که متاسفانه،با نظارت بسیار کمی از لحاظ بهداشت و تغذیه مواد خوراکی اداره می شود،چیپس می فروشد و بچه ها چیپس را با یک آبمیوه خوشمزه ،میل می کنند چیپس کم کم به دندان ها می چسبد و در شیارهای آن فرو می رود و آبمیوه هم که خود ش به اندازه کافی قند دارد. «مهمانی،برای باکتری های دهان بچه ها همچنان ادامه دارد» و دندان های نازنین بچه ها که اغلب شان دائمی اند و یکی دو سالی بیشتر از رویش آنها نمی گذرد ،در معرض خطری جدی قرار دارند:پوسیدگی

خستگی ناپذیر باشید و تلاش کنید
 

اگر شما به سلامت دندان های فرزندتان علاقه مندید و این مطلب را می خوانید،باید بدانید کاری سخت و دشوار برعهده دارید!اما خستگی ناپذیر باشید و تلاش کنید چون شما باید در چند جبهه فعال باشید
جبهه اول:باید به کودکان مدرسه ای تان که اغلب همدر این سن و سال تنبل و کم توجه به خود هستند،اهمیت مسواک زدن ،نخ دندان کشیدن و در درجه اول داشتن دندان های سالم را بیاموزید. تجربه نشان می دهد اشاره مستقیم و نصیحت کردن بچه ها،کمترین تاثیر را دارد پس با استفاده از روش های غیر مستقیم ،بیان خاطره ها،داستان ها،دیدن فیلم ها،CDها و بازی های علمی و استفاده از وب سایت های اینترنتی آموزشی که بهداشت دهان و دندان را به بچه ها یاد می دهند ،آنها را به رعایت بهداشت تشویق کنید. خودتان الگوی خوبی برای بچجه ها باشید تا آنها از شما بیاموزند و مسواک ز دن را به صورت خانوادگی تجربه کنند
جبهه دوم :شما باید با تبلیغ های رسانه ای مبارزه منفی داشته باشید؛در بسیاری از کشورهای پیشرفته،پخش تبلیغ های تلویزیونی مواد غذایی بی ارزش،از تلویزیون ممنوع شده است امام متاسفانه در کشور ما پخش این تبلیغ ها همچنان ادامه دارد. این مواد غذایی در اغلب فروشگاه ها و سوپرهای شهر،بابسته بندی های رنگارنگ و فریبنده پیدا می شوند و بچه ها را به خود جذب می کنند و شما باید به طور غیر مستقیم با این مواد بجنگید
جبهه سوم :روی خودتان کار کنید فعال باشید و تنبلی را کنار بگذارید . واضح است خریدن یک کیک یا پفک 150یا 300تومانی و بچه را با آن روانه مدرسه کردن ،خیلی راحت تر از آن است که برای زنگ تفریح های او لقمه های سالم غذا یا میوه های متنوع تهیه کنید. یک برنامه غذایی تهیه کنید و برای هر روز مدرسه فرزندتان،خوراکی های سالم و متنوع خانگی تهیه کنید. دقت کنید این خوراکی ها باید آن قدر خوشمزه و جذاب باشند که در رقابت با خوراکی های بسته بندی شده کارخانه ای برنده شوند

این روش ها را امتحان کنید
 

ساندویچ های مثلثی شکل خانگی در دستگاه ساندویچ ساز را اغلب بچه ها دوست دارند
یک تکه پیتزای فرانسوی که با گوشت،پنیر پیتزا،سس و روی یک برش نان تست تهیه می شود ،برای بچه ها دلچسب و مغذی است
میوه های خشک ،میان وعده های خوبی هستند،بهتر است آنها را در خانه تهیه کنید و شکر به آن اضافه نکنید
انواع پنیرها را امتحان کنید . بچه ها پنیر دوست دارند و این ماده باعث پوسیدگی دندان نمی شود
انواع آجیل ها را در ظرف های گوناگون و با مزه بسته بندی کنید و به عنوان خوراکی با بچه ها به مدرسه بفرستید
هر از گاهی در ظرف خوراکی کودک تان یا دداشتی بگذارید و او را برای خوردن خوراکی های سالم و حفظ سلامت دندان هایش تشویق کنید

فرزندتان را عادت بدهید
 

صبح ها قبل از صبحانه و شب ها قبل از خواب،هر بار به مدت 4-3دقیقه مسواک بزند و هر شب نخ دندان بکشد . اگر مسواکی به مدرسه برد و یک نوبت هم در مدرسه مسواک زد او را تشویق کنید
در انجمن اولیا و مربیان مدرسه فعال باشید . تلاش کنید قوانین ضد پوسیدگی دندان در مدرسه وضع شود،؛به این ترتیب که بچه ها درآوردن خوراکی های پوسیدگی زا به مدرسه محدود باشند و بوفه مدرسه هم اجازه فروش آنها را نداشته باشد. انواع بیسکوئیت ها ،شیرینی ها،شکلات ها،کیک ها،چیپس ها ،پفک ها واسنک های چسبنده به دندان و آبمیوه و نوشابه های شیرین،برای دندان ها مضر هستند
اگر فرزندتان به جویدن آدامس علاقه مند است. برای او آدامس های بدون شکرتهیه کنید
اگر کودک تان اصرار به مصرف خوراکی های شیرین دارد ،هفته ای یک روز را روز آزاد هله هوله در منزل اعلام کنید. در این روز به کودک تان پیشنهاد کنید خوراکی را که دوست دارد بخرد و بلافاصله بعد از صرف یکی از وعده های غذا آن را میل کند. با این روش،احتمال ایجاد پوسیدگی دندان ها کمتر می شود
فرزندتان را به طور مرتب برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید و از روش های پیشگیری دندانی مثل «فلوراید تراپی »یا «فیشور سیلانت »برای حفظ سلامت دندان هایش استفاده کنید
منبع:زندگی ایده ال 51
/ن