خروپف یک عارضه جسمی است که هنگام خواب با دم و گاهی هم بازدم تولید می‌شود و باعث رنجش فرد و مخصوصاً اطرافیان می‌گردد. اکثر افرادی که در خواب خروپف می‌کنند از سروصدای آن چیزی نمی‌دانند؛ در اکثر موارد، وجود اشکال در بافت‌های مختلف ناحیه گلو و حلق و یا تنگی مجاری فوقانی تنفسی سبب بروز چنین حالتی در فرد می‌شود. ولی به طور کلی عامل ایجاد و شدت ان در افراد متفاوت است. امروزه موروثی بودن خروپف به اثبات رسیده است. هم چنین مطالعات نشان می‌دهد اضافه وزن بالا نیز موجب تجمع چربی در قسمت پوشش مخاطی و تنگ شدن مجرای تنفسی و نهایتاً خروپف می شود.
خروپف که یکی از اختلالات شایع خواب است؛ به خودی خود خطری برای فرد ندارد البته باعث بر هم خوردن آرامش اطرافیان در حین خواب می‌شود. ولی گاهی فرد مبتلا به خرخر شبانه، با مشکل قطع تنفس در خواب مواجه می شود که در این صورت مراجعه به پزشک ضروری است.
خروپف کردن افراد دلایل مختلفی دارد؛ تغییر در وضعیت بینی یکی از دلایل بروز آن است. به طور مثال فرد سرماخورده نمی‌تواند از راه بینی تنفس کند. لذا در خواب خرخر می‌کند. تیغه بینی در برخی افراد کج است (به دلایل مادرزادی) که این حالت باعث تنگی نفس و خرخر کردن فرد می شود. تجمع مخاط بینی در مجرای عبور هوا و پولیپ نیز از دیگر عوامل موثر در بروز خروپف است.
همان طور که گفته شد خرخر خطری برای سلامت فرد در برندارد ولی اگر فرد به صورت حاد خروپف می‌کند، در طول روز با مشکلات زیادی مواجه خواهد بود و باید به پزشک مراجعه کند؛ این افراد در طول روز معمولاً احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنند که خود زمینه ای برای مشکلات دیگر است. هم چنین قلب و گردش خون فرد نیز دچار اختلال می‌شود.
از نظر افکار عمومی، خروپف کردن یک ویژگی مردانه است. البته این مشکل در بین مردان بیش از زنان شیوع دارد ولی گاهی در خانم ها هم دیده می شود. شاید یکی از دلایل آن سنگینی بیش‌تر خواب مردان نسبت به زنان باشد. گفتنی است تحقیقات نشان می دهد برخی خانم ها در 65- 60 سالگی به بعد دچار خروپف شبانه می شوند.
خروپف کردن کودکان
گاهی دیده می شود برخی کودکان در خواب خروپف می‌کنند. البته معمولاً این حالت موقتی است؛ چه این کودکان هنگام ابتلا به سرماخوردگی و یا گاهی نامناسب قرار گرفتن سر هنگام خواب، به این مشکل دچار می شوند و بعد از بهبودی، مشکل خروپف برطرف می شود. البته از آن‌جا که خرخر کودکان صدای بلندی ندارد چندان باعث آزار اطرافیان نمی شود.
اگر کودکی به مدت طولانی خروپف نمود، باید فوراً او را نزد پزشک ببرید؛ چه ممکن است لوزه‌های کودک بزرگ شده باشد و این موضوع تنفس را برای کودک حتی در بیداری دچار مشکل می سازد. لذا درمان به موقع لازم است.
خروپف کردن در دوران بارداری
برخی خانم‌ها در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش تجمع آب در بافت و تورم پوشش مخاطی بینی و تنگی مجرای بینی خروپف می‌کنند. این حالت فشار زیادی بر ارگانیسم بدن خانم باردار وارد می‌سازد. هم چنین طبق تحقیقات انجام شده خروپف مادر در دوران بارداری به کاهش وزن نوزاد می‌انجامد. بنابراین ضروری است فرد در این شرایط حتماً با متخصص مشورت کند.
ذکر یک نکته ضروری است؛ مطالعات حاکی از آن است که استعمال سیگار و مصرف برخی داروها منجر به خرخر در خواب می‌شود. دود سیگار به پوشش مخاطی درون حنجره لطمه می زند. در این شرایط منوکسیدکربن تجمع یافته در بخش فوقانی مجرای تنفسی از جذب اکسیژن توسط شش ها جلوگیری می‌کند. عوامل فوق منجر به خرخر در حین خواب می شود. برخی داروها نیز باعث کاهش انقباض‌های عضلانی و خرخر در فرد می‌شود. در این شرایط لازم است به پزشک مراجعه شود تا در صورت لزوم داروی دیگری جای‌گزین گردد.
برخلاف تصور برخی افراد مبتلا، تاکنون دارویی مؤثر در رفع خروپف کشف نشده است. بنابراین از هیچ دارویی بدون مشورت پزشک استفاده نکنید.
منبع:نشریه تغذیه و سلامتی شماره - 78