ترس از تاریکی متداول‌ترین ترس در میان کودکان و بزرگسالان، به طور یکسان است. این ترس را تاریکی هراسی (achluophobia) گویند. این مقاله به بررسی جنبه‌های مختلف این ترس می‌پردازد.
همه‌ی ما اندکی ترسی طبیعی از تاریکی و ناشناخته‌ها داریم. این ترس هنگامی تشدید می‌شود که فرد در تماشای فیلم‌های ژانر وحشت و خواندن کتابهای همین نوع زیاده‌روی کند. با این حال، چنین ترسی کاملا طبیعی و قابل درک است، به این دلیل که بدن انسان فاقد توانایی دید در شب بوده، و همینطور، فاقد تجهیزات لازم جهت مسیریابی و راه رفتن در مناطق تاریک است. در چنین وضعیتی، ترس از تاریکی خود باعث احتیاط و هوشیاری شده، که این امر به پیدا کردن راه خود در محیطی تاریک کمک می‌کند. این واقعیت دلیلی است بر اینکه چرا این ترس در تمام انسان‌ها در درجات مختلف وجود دارد. اکثر مردم این ترس را در اشکال خفیف آن تجربه کرده، و به راحتی می‌توانند با پرت کردن آگاهنه‌ی حواس خود، بر آن غلبه کنند. با این حال، گاهی اوقات، ترس در افراد شدت یافته و صرف نظر از سن، موجب می‌گردد شخص هنگامی که در یک محیط تاریک قرار داده می‌شود، دچار اضطراب فلج کننده و غیر منطقی شود.
شدیدتر شدن ترس طبیعی منجر به بوجود آمدن نوعی فوبیا (ترس بیمارگونه) بنام تاریکی هراسی می‌شود. که به معنی ترسی غیر منطقی، مداوم و شدید از تاریکی است، و ناشی از درک و دریافت ضعیف مغز از سناریو یا طرح احتمالی در یک محیط تاریک می‌باشد. تحقیقات مرتبط با این وضعیت نشان می‌دهند که این فوبیا از سن حدوداً دو سالگی شروع شده و سپس همانطور که شخص بزرگ می‌شود این ترس نیز شروع به پیشروی کرده و به یک فوبیای تمام و کمال تبدیل می‌شود. در محیطی تاریک، فرد شروع می‌کند به تصور و درک تصاویر و موجودات ترسناک، که تنها موجب افزایش سطوح اضطراب می‌شوند. در چنین حالتی، هر صدایی تهدید آمیز و ترسناک به نظر می‌رسد. همچنین، اغلب مغز موجب بوجود آمدن حرکات غیر ارادی ماهیچه در بدن مانند (تکان غیر عادی، احساس خارش، یا سیخ شدن مو) می‌شود، که بیشتر به ترس غیر منطقی کمک کرده و باعث می‌شود شخص به این باور برسد که این موجودات واقعی بوده و در واقع او را لمس می‌کنند. یکی از اقدامات احتیاطی معمول که می‌توان برای چنین اشخاصی که دچار این فوبیا هستند، اتخاذ کرد، روشن گذاشتن یک چراغ خواب در اتاقشان است بدین جهت که تاریکی مطلق را از بین ببرد. با این حال، گاهی اوقات، همین کار نتیجه‌ی معکوسی داده به این دلیل که این وسیله موجب تشکیل سایه‌های عجیبی از اشیاء درون اتاق می‌شود.
علل
________________________________________
متداول‌ترین علت این هراس، می‌تواند وقوع یک رویداد آسیب‌زا در گذشته‌ی فرد باشد. این رویداد معمولا تنها بودن در تاریکی را شامل می‌شود. این رویداد می‌تواند هر چیزی باشد، اعم از محبوس شدن در تاریکی به عنوان مجازات، مورد حمله‌ی سارقی مسلح در کوچه و خیابان تاریک قرار گرفتن. همچنین می‌تواند در نتیجه تماشای فیلم‌های ترسناک، خواندن داستان و رمان‌های وحشتناک و بازی کردن بازی‌های به ظاهر ماوراء الطبیعه مانند بازی احضار ارواح، یا بازی اویجا (Ouija) (تخته حروف احضار روح) و غیره باشد. همچنین می‌تواند به علت دیدن کابوس‌های تکرار شونده‌ی سخت باشد. دیگر حالاتی که می‌تواند موجب القای این فوبیا شود، رخ دادن وقایع آسیب‌زایی مانند مورد سوء استفاده جنسی و یا خشونت خانگی قرار گرفتن، تصادفات اتومبیل، و غیره، در شب می‌باشد. داشتن تجربه‌ی بختک یا فلج خواب (sleep paralysis) نیز می‌تواند موجب آغاز تاریکی هراسی شود.
علائم
________________________________________
◄ بی‌تابی و درد
◄ تنفس سریع و ضعیف
◄ تپش قلب
◄ ترس و لرز
◄ درد در ناحیه‌ی قفسه سینه
◄ تنگی نفس
◄ تهوع و استفراغ
◄ کاهش اشتها
◄ دچار حملات هراس شدن
◄ احساس ترس
◄ فکر کردن به مرگ
◄ ترس از مورد حمله قرار گرفتن
◄ امتناع از خواب
◄ بی‌خوابی اجباری
درمان
________________________________________
این اختلال در اصل یک اختلال روانی است، اما تظاهرات فیزیکی را نیز از خود نشان می‌دهد. از این رو، درمان آن بایستی شامل درمان روانی و همچنین بالینی باشد. به لحاظ بالینی، به فرد می‌توان داروهایی تجویز کرد که به تحت کنترل در آوردن پاسخ یا واکنش بیوشیمی و بیوفیزیکی به این ترس در بدن کمک می‌کنند. این داروها می‌توانند به اداره کردن مسائلی مانند حملات وحشت، تهوع، استفراغ، تپش قلب، تنگی نفس، و غیره کمک کنند.
علاوه بر این، درمان‌های روانپزشکی نیز بایستی اتخاذ شوند. این امر طی کردن جلسات مشاوره به منظور شناسایی علت مهم پشت این ترس را شامل می‌شود. شناسایی علت این هراس، جهت کمک به غلبه بر خود ترس یا فوبیا حیاتی است. این کار با بکار بردن هیپنوتیزم، رفتار درمانی، هنر و آروماتراپی، و غیره میسر می‌شود. حساسیت زدایی نیز ممکن است بکار برده شود.
بیشتر ترس‌ها لزوماً موجب از کار انداختن فعالیت‌های روزانه‌ی فرد نمی‌شوند، اما در صورتی که این وضعیت مانع از انجام کارهای روزانه شود، فرد بایستی بلافاصله به دنبال کمک‌های پزشکی باشد.
تاریکی هراسی متداول‌ترین ترسی است که اغلب در کودکان دیده می‌شود. افرادی مانند استفن کینگ و کیانو ریوز نیز دچار چنین هراسی شده بودند. درست مانند هر گونه اختلال، چه فیزیولوژیکی و چه غیر از آن، مهمترین اقدام درمانی این ترس، ابتدا شناسایی و تشخیص آن است. به محض آن که این ترس مورد شناسایی قرار گرفت، اقدامات متقابل با این ترس را می‌توان بکار بست. این یک بیماری روانی شناخته شده است که چیزی جز یک واکنش ناخواسته و یا حساسیت بیش از حد از جانب فرد مبتلا نیست. از این رو، بایستی رویکردی آرام و با ملاحظه نسبت به افرادی که از این هراس رنج می‌برند، در پیش گیریم.
