این روزها بستنی‌ها روز به روز متنوع‌تر می‌شوند و در انواع و اقسام به بازار می‌آیند. بیشتر مردم هم این خوراکی یخ‌زده را دوست دارند و تقریبا هر جا که بروی بستنی‌فروش‌ها بیش از هر مغازه‌ای مشتری دارند. حرف زدن از طعم و طراوت بستنی، دیگر تازگی ندارد اما شاید برایتان جالب باشد اگر بشنوید که برخی محققان می‌گویند بستنی خوردن شادی‌آور است یا اگر بدانید که دانشمندان دانشگاه ماساچوست در حال بررسی طرحی هستندد که به موجب آن، به بستنی‌ها امگا3 اضافه می‌شود و... اگر این قبیل مطالب درباره بستنی برایتان جالب است، با ما همراه شوید.
تاریخچه بستنی
هرچند تاریخ دقیقی برای تهیه و ساخت بستنی وجود ندارد و نظریه‌های متعددی درباره تهیه بستنی و زمان پیدایش اولین بستنی وجود دارد اما به نظر می‌رسد قدمت آن به قرن 12 برگردد.
چند صد سال پیش چارلز اول، میهمانی ویژه‌ای را ترتیب داده بود که در آن انواع و اقسام غذاهای خوش‌مزه وجود داشت. پس از صرف غذا برای میهمانان، سینی بزرگی آوردند که در آن دسری خنک و تقریبا یخ‌زده وجود داشت؛ چیزی شبیه برف اما کمی نرم‌تر و شیرین‌تر. میهمانان از این دسر خوردند و از خوردن آن ابراز لذت و خوشحالی کردند. پادشاه وقتی علاقه میهمانان به این دسر را دید، از سازنده آن خواست تا دستور تهیه آن را فاش نکند و این دسر تنها در دربار شاه و سر میز غذای پادشاه صرف می‌شد. اما چند سال بعد دستور ساخت این نوشیدنی خوش‌مزه آشکار شد.
در روم باستان امپراتور نرون به سربازان دستور می‌داد تا به کوه بروند و برایش برف بیاورند، سپس آن را با آب‌میوه‌ها مخلوط می‌کردند و می‌خوردند.
در قرن چهارم پیش از میلاد، اسکندر به نوشیدنی‌های یخ‌زده علاقه فراوانی داشت. بازرگانان و ماجراجویانی مانند مارکوپولو، روش تهیه این دسر را که بعدها بستنی نام گرفت، از خاور دور به اروپا بردند. در سال 1660، فردی ایتالیایی کافه‌ای افتتاح کرد که در آن انواع یخ‌های طعم‌دار و خامه یخ‌زده تولید و عرضه می‌کردند.
در زمان رنسانس، بستنی مخصوص اشراف‌زادگان بود.
بستنی با مخلوط شیر اولین بار در اروپا و ایتالیا ساخته شد. در آمریکا و انگلستان بستنی درون لیوان‌هایی درست می‌شد که همه با آن می‌خوردند تا اینکه در سال 1926 به دلیل رعایت‌نکردن بهداشت عمومی این کار ممنوع و بستنی‌ها در ظروف یک بار مصرف فروخته شدند. در سال 1843 میلادی، اولین فریزر دستی چرخشی به وسیله نانسی جانسون اختراع و ثبت شد. در سال 1851 اولین واحد صنعتی تولید بستنی به وسیله جاکوب فیوزل در بالتیمور راه‌اندازی شد. با ساخت دستگاه‌های سرد‌کننده مکانیکی، اولین فریزر افقی یک‌پارچه اچ‌میلر ساخته شد که با آن قطعات کوچک بستنی جداگانه فریز شد. آگوست گالین دستگاه همگن‌ساز را اختراع کرد که به ایجاد بافت نرم و خاص بستنی کمک می‌کرد. به تدریج و با گذشت زمان، تعداد بستنی‌فروش‌ها و به دنبال آن مشتریان بستنی زیاد شد. دستگاه بستنی‌ساز کار بستنی‌فروشی‌ها را راحت‌تر کرد و دیگر نیازی به صرف ساعات طولانی برای ساخت بستنی نبود.
در قرن 19، فیلادلفیا به عنوان پایتخت بستنی در آمریکا شناخته شد و توماس جفرسون اولین کسی بود که بستنی را به کاخ سفید برد.
خواندنی‌های بستنی
• همان‌طور که گفتیم، بستنی را همه دوست دارند اما کودکان 2 تا 12 ساله و افراد 45 سال به بالا بیشترین مشتریان بستنی هستند.
• برای خوردن یک بستنی قیفی تقریبا 50 بار باید آن را لیس زد.
• بیشترین روزهایی که در آن بستنی خورده می‌شود، یکشنبه و جمعه است.
• خوردن بستنی در شهر نیوجرسی آمریکا پس از ساعت شش بعدازظهر بدون اجازه پزشک ممنوع است.
• محبوب‌ترین بستنی‌ها نزد مردم، بستنی وانیلی و شکلاتی هستند.
• آمریکایی‌ها بیشترین مصرف‌کنندگان بستنی در جهان هستند و آمریکا با ساخت 5/1 میلیارد گالن بستنی در رده اول تولید بستنی در دنیا است.
• 50 درصد از مردم بستنی را حتی به سگ و گربه خود هم می‌دهند.
• مردان بیشتر از زنان به بستنی علاقه دارند.
• شکلات پرطرف‌دارترین ماده به کار رفته روی بستنی است.
• تقریبا 13 درصد مردان و 8 درصد از زنان پس از اتمام بستنی، ظرف آن را لیس می‌زنند.
• سس سویا که یکی از اجزای تهیه غذای ژاپنی‌هاست حتی روی بستنی هم به کار می‌رود. این سس مزه کارامل دارد.
• یک ماده پروتئینی به دست آمده از خون یک ماهی اقیانوسی می‌تواند برای ساخت بستنی به کار رود، طوری که خامه کمتری در تهیه بستنی استفاده شود. در این صورت مردم می‌توانند با ترس و نگرانی کمتری از چاق‌شدن بستنی بخورند.
• بزرگ‌ترین بستنی در دنیا 12 فوت بلندی دارد و با 4666 گالن بستنی در کالیفرنیا ساخته شده است.
• بزرگ‌ترین کیک بستنی را یک چینی در سال 2006، 16 ژانویه در پکن تهیه کرد. این کیک بستنی 8/4 متر طول و سه متر عرض و یک متر ارتفاع داشت. وزن این کیک بستنی هشت تن بود. این کیک‌بستنی، به‌عنوان بزرگ‌ترین کیک بستنی در کتاب رکورد گینس ثبت شد.
• یک دانشجوی آشپزی، اهل شیکاگو رکورد جدیدی برای خوردن بستنی را به نام خود ثبت کرد. وی در مسابقه بستنی‌خوری هشت لیتر معادل 75/1 گالن بستنی را به یک باره خورد.
اکبر مشتی
می‌گویند اکبر مشدی یا همان اکبر مشهدی اولین فرد ایرانی بود که بستنی درست کرد. بستنی او حتی در لس‌آنجلس و پاریس هم معروف است. او که اهل روستایی در ملایر بود، برای یافتن کار به تهران آمد و شغل‌های زیادی را امتحان کرد تا اینکه با فردی به نام محمد ریش آشنا شد. محمد ریش از نزدیکان مظفرالدین شاه بود و از طریق او اکبر مشدی بستنی را شناخت. با به قدرت رسیدن رضاخان، محمد ریش و اکبر مشدی از او خواستند تا اجازه دهد اولین مغازه تولید بستنی را در ایران راه‌اندازی کنند. مغازه اکبر مشدی نزدیک راه‌آهن بود. او ادعا کرد که بستنی او با همه بستنی‌های دیگر تفاوت دارد. اکبر مشدی با اضافه‌کردن خامه، گلاب و زعفران، بهترین بستنی را درست کرد.پس از آن، درباریان به بستنی اکبر مشدی علاقه فراوان پیدا کردند. فخرالدوله، مادر نخست‌وزیر دکتر امینی از او می‌خواست تا در مراسم و میهمانی‌ها، بستنی ویژه درست کند. اکبر مشدی در 92 سالگی در اثر نارسایی کلیه فوت کرد و هرگز ازدواج نکرد. در آن زمان، بستنی‌هایش به قیمت کیلویی سه ریال فروخته می‌شد.
ورود بستنی به ایران
زمان تولید بستنی در ایران در حدود تقریبا 60 سال پیش است. تا جنگ جهانی دوم، ایرانیان بستنی را نمی‌شناختند. در ابتدای ورود بستنی به ایران فقط طبقه اشراف و ثروتمند از آن استفاده می‌کردند. دسر سنتی و تابستانی تهران و شهرهای شیراز و کرمان، فالوده بود. ایرانیان بستنی را زمانی شناختند که ناصرالدین شاه برای اولین بار در پاریس بستنی خورد و از آن پس دستور داد تا روش تهیه آن را بیاموزند. در زمان مظفرالدین‌شاه دستور ساختن بستنی در ایران صادر شد.
چهره‌های دوستدار بستنی
در سراسر جهان کمتر کسی را پیدا می‌کنید که بستنی دوست نداشته باشد. بیشتر مردم این نوشیدنی خنک و خوش‌مزه را دوست دارند اما از میان چهره‌های معروف، می‌توان به این افراد اشاره کرد: فرانک بنژامین، جورج واشنگتن، توماس جفرسون آمریکایی، مارلون براندو بازیگر سینما که آن‌قدر بستنی دوست داشت که گفته شده قادر بود به یک باره پنج گالن بستنی بخورد. جکی جان که عاشق بستنی شکلاتی است و لورل و هاردی. همچنین افرادی مانند اسکندر مقدونی، چارلز دوم، امپراتورهای روم، مارکوپولو، ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و رضاخان که علاقه وافری به بستنی داشتند. ریگان ماه جولای را به عنوان ماه بستنی معرفی کرده است.
بستنی‌ها و سلامت
1 شیر یکی از اجزای تشکیل‌دهنده بستنی است و همان‌طور که می‌دانید، شیر سرشار از کلسیم است. کلسیم نیز ماده‌ای ضروری برای تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها است. بدن ما روزانه به کلسیم احتیاج دارد و کودکان و افراد بالای 40 سال بیشتر باید کلسیم دریافت کنند. زنان یائسه به این ماده معدنی نیاز دارند و کودکان برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها باید حتما کلسیم به بدن‌شان برسد. بنابراین بستنی به دلیل اینکه سرشار از کلسیم است می‌تواند منبع تامین‌کننده خوبی باشد، به خصوص برای کسانی که شیر دوست ندارند.
2 در صورتی که میزان چربی شیر موجود در بستنی کم باشد یعنی بستنی از شیر کم‌چرب تهیه شود می‌تواند حتی در رژیم غذایی برای کاهش وزن گنجانده شود.
3 اگر دریافت روزانه کالری کم باشد، طوری که کل کالری دریافتی کمتر از 1200 باشد، بستنی شکلاتی به همراه یک تکه گوشت مرغ و یا ماهی می‌تواند بهترین رژیم غذایی در کاهش وزن باشد.
4 کلسیم موجود در بستنی از فشارخون جلوگیری کرده، مانع از سرطان کولون می‌شود و حتی علایم پیش از قاعدگی مانند تغییرات خلق و خو، افسردگی و درد را کاهش می‌دهد.
5 خوردن بستنی موجب افزایش حالت شادمانی و خوشحالی در افراد می‌شود.
6 بیماران دیابتی یا کسانی که قندشان بالا است، نگران نباشند. امروزه بستنی‌هایی هم برای این افراد تهیه می‌شود. دیابتی‌ها می‌توانند با خواندن برچسب روی بستنی‌ها از میزان کالری و قند و چربی بستنی اطلاع پیدا کنند و با خیال راحت بستنی بخورند. بستنی‌های میوه‌ای یا با طعم لیمو که قند آن کنترل شده است می‌تواند بهترین بستنی برای این افراد باشد.
امروزه بستنی‌ها با انواع شکل‌ها و رنگ‌ها در بازار یافت می‌شود. در بعضی از بستنی‌ها از اسانس‌‌ها و رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌شود تا جذاب‌تر و فریبنده‌تر شده و مشتری‌پسند شوند. توجه کنید بستنی‌ای که برای کودکان دلبندتان تهیه می‌کنید، بدون رنگ مصنوعی و اسانس باشد و نوعی را انتخاب کنید که در آن میوه و رنگ‌های طبیعی میوه‌ها به کار رفته باشد. محتوی بستنی مهم‌تر از ظاهر رنگی و گول‌زننده آن است.
انواع بستنی
در قدیم تنها یک نوع بستنی وجود داشت؛ آن هم به صورت کیلویی که در ظرف‌های مخصوص ریخته می‌شد اما امروزه انواع متعددی در اشکال گوناگون به بازار آمده است. بستنی‌ها به صورت پاکتی، بسته‌ای، قیفی و لیوانی به همراه بیسکوییت و کیک ساخته می‌شود. شکلاتی، وانیلی، میوه‌ای و مخلوط هم محتوای بستنی را تشکیل می‌دهد.
اما انواع میوه‌ای آن مانند لیمویی، موزی، توت‌فرنگی، آلبالویی و پرتقالی به همراه افزودنی‌هایی مانند انواع کرم‌ها، شکلات‌ها و مغزهای بادام، پسته و گردو و آب‌نبات‌ها طعم‌های بهتری به بستنی می‌دهد. اما از میان همه بستنی‌ها شاید بستنی قیفی جذابیتی دیگر داشته باشد. اولین بستنی قیفی به وسیله فردی ایتالیایی به نام مارچیونی در نیویورک ساخته شد.
بستنی‌های بدمزه اما سالم
به تازگی دانشمندان دانشگاه ماساچوست در حال بررسی اضافه کردن اسید چرب امگا 3 به بستنی‌ها هستند. امگا3 سبب کاهش کلسترول خون می‌شود و بیماری‌های قلبی عروقی را کم می‌کند. اگرچه اضافه کردن امگا3 که از ماهی تهیه می‌شود ممکن است مزه نامناسبی به بستنی بدهد اما دانشمندان درصدد هستند با اضافه کردن مواد طعم‌دهنده، هم بستنی را خوش‌مزه‌تر کنند که دیگر بوی نامطبوع ماهی را ندهد و هم افراد چاق بتوانند با اطمینان خاطر بستنی بخورند.
همچنین دانشمندان درصددند، باکتری‌هایی به بستنی اضافه کنند که در هضم بستنی کمک کند و سبب تقویت سیستم ایمنی شود و حتی بتواند با باکتری‌های مضر مانند ای‌کولای مبارزه کند. دانشمندان می‌گویند: «باید روی غذاهایی بیشتر کارکرد و آنها را از نظر مواد مغذی تقویت کرد که مردم خیلی دوست‌شان دارند.» آنها نمی‌خواهند مردم بستنی نخورند بلکه چون بیشترشان بستنی را خیلی دوست دارند، می‌شود کاری کرد که بدون دغدغه هر چه قدر می‌خواهند بستنی بخورند.
طرز انتخاب یک بستنی سالم
وقتی دارید یک بستنی را انتخاب می‌کنید، توجه کنید که هر چقدر ظرف بستنی سنگین‌تر باشد، هوای کمتری درون بستنی وجود دارد. برای درست کردن بستنی، هوا جزء اصلی آن است که موجب نرمی آن می‌شود و برداشتن آن را با قاشق آسان‌تر می‌کند. اما مقدار مناسب هوای درون بستنی باید بین 10 تا 25 درصد باشد. افرادی که دچار اضافه وزن هستند و یا دیابت دارند می‌توانند بستنی‌هایی را انتخاب کنند که بدون شکر و بدون چربی هستند. شیر بستنی و بستنی‌های کم‌چربی هم انتخاب خوبی برای این افراد است. درست کردن بستنی در خانه نه تنها خیلی جالب و دوست داشتنی است بلکه موجب می‌شود ما مقدار شکر و چربی آن را هم کنترل کنیم. یعنی از شکر و شیرکم‌چرب برای درست کردن بستنی استفاده کنیم. همچنین می‌توانیم طعم‌های مورد علاقه‌مان را به بستنی اضافه کنیم. می‌توانیم از میوه‌هایی استفاده کنیم که چربی ندارند و شیرینی طبیعی آنها را جایگزین شکر کنیم. مصرف منظم و روزانه نیم فنجان بستنی بدون شکلات، مغز و یا شیرینی‌های دیگر اشکالی ندارد و وقتی رژیم غذایی دارید می‌تواند جزو برنامه‌غذایی‌تان باشد. بستنی وانیلی بهترین انتخاب یک بستنی سالم برای شماست. اضافه کردن مقدار کمی مغز دلخواه، یک قاشق چای‌خوری کره گیاهی به بستنی همراه با میوه‌های تابستانی می‌تواند به بستنی طعم بهتری بدهد. وقتی مبتلا به دیابت هستید، مجبورید که دریافت کالری و چربی‌تان را کنترل کند. مطمئن باشید خوردن متعادل بستنی‌های تهیه شده از شیر کم و خامه کم‌چرب همراه با یک برنامه غذای سالم هیچ خطری برای شما ندارد.
چه طعمی از بستنی را دوست دارید؟ بستنی مورد علاقه‌تان می‌تواند ویژگی‌های شخصیتی شما را مشخص کند. یک شرکت آمریکایی تولیدکننده بستنی به نام «اویس گراند» براساس تحقیقات خود، شخصیت افراد را براساس علاقه‌شان به نوع بستنی مشخص کرده است. دکتر آلن هیوش، سرپرست بخش عصب‌شناسی موسسه تحقیقات بویایی و چشایی شیکاگو موفق شده است که به ارتباط شخصیت افراد و طعم بستنی دلخواه افراد پی ببرد.
روانشناسی بستنی ها
بستنی وانیلی: اگر بستنی مورد علاقه شما بستنی وانیلی است، فردی شاد، پرهیجان، تنوع‌طلب و رویایی هستید و از روی انگیزه آنی و بدون تفکر قبلی عمل می‌کنید و از خطرکردن نمی‌ترسید. اهداف بزرگی دارید و انتظارتان از خودتان بسیار زیاد است. شما از بودن با خانواده لذت می‌برید و به طور کلی خون‌گرم، پرتلاش و بااحساس و در مواردی درون‌گرا هستید. سازگاری شما با کسانی است که آنها هم بستنی وانیلی را دوست دارند.
بستنی شکلاتی یا کاکائویی: اگر بستنی دلخواه‌تان بستنی شکلاتی است، شما فردی سرزنده و خلاق هستید. بسیار شیک‌پوش، بانشاط، برون‌گرا هستید و به ندرت احساسات‌تان را مخفی می‌کنید. در میهمانی‌ها مورد توجه همه هستید و شرایط یکنواخت برایتان کسل‌کننده است. سازگاری شما بیشتر با دوستداران بستنی گردویی است.
بستنی گردویی: در صورتی که دوستدار بستنی گردویی هستید، احتمالا فرد مرتب و منظم و محتاطی هستید. بسیار آرمان‌گرا بوده و به جزئیات کار اهمیت زیادی می‌دهید. وظیفه‌شناسی، برنامه‌ریزی اقتصادی و وجدان‌کاری از خصوصیات شماست. از رقابت با دیگران، به خصوص در ورزش لذت می‌برید و دوست دارید همیشه رییس باشید. شما بیشتر با دوستداران بستنی شکلاتی و گردویی سازگاری دارید.
بستنی موزی: اگر بستنی موزی را به سایر بستنی‌ها ترجیح می‌دهید، مسایل را بسیار ساده گرفته، سخاوتمند هستید و متعادل عمل می‌کنید. به راحتی با دیگران کنار می‌آیید و صداقت و همدلی شما زبانزد همه است. شما قدرت سازگاری با همه نوع ذایقه را دارند.
بستنی توت‌فرنگی: اگر بستنی توت‌فرنگی را می‌پسندید، فردی خجالتی هستید اما احساسات قوی دارید. شکاک، مستبد، خودرای و درون‌گرا هستید و به‌دلیل ضعف‌هایتان، خودتان را سرزنش می‌کنید. گاهی بداخلاق و بدبین می‌شوید و اعتماد به نفس کمتری نسبت به دیگران دارید. دوستداران بستنی توت‌فرنگی با شکلات دوستان بیشتر کنار می‌آیند.
بستنی قهوه: علاقه‌مندان به بستنی قهوه، حافظه خوبی دارند و خاطرات گذشته را به خوبی به ذهن می‌سپارند و از مرور کردن خاطرات لذت می‌برند. آنها احساسات خود را به راحتی بروز می‌دهند و با افرادی که بستنی شکلاتی دوست دارند، سازگارترند.
بستنی پسته‌ای: اگر دوستدار بستنی پسته‌ای هستید، صبر و تحمل زیادی دارید و مشکلات را با شکیبایی پشت‌سر می‌گذارید. کمتر خشمگین می‌شوید، فردی احساساتی هستید، با دیگران روابط خوبی دارید و مشکلات دوستان و اطرافیانتان را درک می‌کنید. شما با افرادی که بستنی موزی را می‌پسندند، هماهنگی بیشتری دارید.
منبع: www.salamat.com
/ک
