لابد شنیده‌اید که می‌گویند مرغ را هم در عروسی هم در عزا می‌خورند؛ شیربرنج هم از آن غذاهایی است که هم در صبحانه می‌خورند، هم در شام و ناهار؛ غذایی که نیم ساعته آماده می‌شود و کوچک و بزرگ خانواده دوستش دارند. پایه اصلی این غذا، غلات و لبنیات است و ارزش تغذیه‌ای مناسب آن در حد یک غذای کامل است. شما کدام نوعش را دوست دارید؟ سرد یا داغ؟
برنج، از مهم‌ترین محصولات غذایی دنیا و از خانواده کربوهیدرات‌ها است که به دلیل داشتن ترکیب نشاسته‌ای، در تامین انرژی روزانه مورد نیاز بدن، نقش مهمی دارد. برای تهیه برنج، پوست یا شلتوک آن را که سبوس نامیده می‌شود، از برنج جدا می‌کنند. سبوس منبع غنی ویتامین است و حذف آن از برنج ارزش غذایی آن را کم می‌کند. به‌طور معمول توصیه می‌شود که هنگام پخت برنج، به جای آب، از آب سبوس پخته شده استفاده شود که این کار علاوه بر افزایش مواد مغذی برنج موجب کاهش چاقی در افراد می‌شود. برنج دارای مقادیر کمی پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین 1B، 2B، 3B است و باید بدانیم که هرچه برنج در میزان آب کمتر و زمان کوتاه‌تری پخته شود، ویتامین‌ها و مواد مغذی درون آن کمتر از بین خواهد رفت. خوردن برنج به‌طور معمول سبب کاهش تحریکات معده و روده می‌شود.
شیر نیز یکی دیگر از اجزای شیربرنج است که دارای مقادیر قابل توجهی از کلسیم، پروتئین، فسفر، ویتامین A و برخی ویتامین‌های گروه B بوده که به دلیل هضم آسان، طعم مناسب و قیمت ارزان خود مورد توجه عموم افراد است. مصرف مداوم و روزانه شیر سبب استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها و نیز رشد مناسب و سلامت پوست می‌شود. به طور معمول شیر در بازار به صورت پاستوریزه، استریلیزه و هموژنیزه عرضه می‌شود. بهتر آن است که افراد، به خصوص افراد میانسال، از شیرهای با درصد چربی 5/2 یا کمتر استفاده کنند زیرا هرچه چربی شیر کمتر شود، کلسیم جانشین بهتری برای آن است و شیرهای کم‌چربی از نظر میزان کلسیم بر شیرهای پرچرب ارجحیت دارند.
عسل، شیرین‌کننده طبیعی غذا و حاوی آب، گلوکز، فروکتوز، مواد معدنی، اسیدهای آبی و برخی ویتامین‌ها به مقدار کم است. نقش اصلی عسل، تامین انرژی است.
هل موجود در شیربرنج، ادویه‌ای است که برای طعم بهتر غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طور معمول در از میان بردن نفخ شکم و آرام‌کردن معده نقش موثری دارد. بهتر است که پیش از استفاده، دانه هل را خوب ساییده و پودر کنید.
زعفران محرک اشتها و در هضم غذا موثر است.
گلاب، در آرام کردن دردهای معده و نیز آرام‌بخشی اعصاب موثر است.
عسل به جای شکر
مضرات شدید شکر از جمله ایجاد و گسترش بیماری قند و نیز افزایش چاقی در افراد، سبب شده که این روزها استفاده از شکر در غذا بسیار کمتر از گذشته متداول باشد. بهتر آن است که هنگام پختن شیربرنج، از افزودن شکر صرف‌نظر کرده و به جای آن، هنگام صرف غذا از عسل برای شیرین کردن آن استفاده کنید. با اینکه عسل سبب تغییر رنگ و نیز کمی تغییر طعم شیربرنج می‌شود اما با توجه به مزایای آن نسبت به شکر، بهتر است که این تغییرات کوچک را به جان بخریم! در عین حال، شاید بد نباشد که یک بار هم که شده، طعم شیربرنج را بدون مواد شیرین‌کننده امتحان کنید. شاید برایتان دلپذیر باشد!
ارزش غذایی یک کاسه شیربرنج یا فرنی (حدود 052 گرم)
انرژی، 061 کیلوکالری
چربی، 1 گرم
پروتئین، 6 گرم
قند، 03 گرم
نگهداری
بهتر است پس از پختن غذا، بلافاصله آن را مصرف کنیم. در غیر این صورت باید آن را پس از کمی خنک شدن، در یخچال قرار دهیم. اگر غذا را در ظرف در بسته در یخچال بگذاریم، طعم و بوی غذاهای دیگر را به خود نمی‌گیرد. ماندگاری مناسب شیر برنج در یخچال اغلب یک تا دو روز است. هزینه تهیه شیربرنج برای یک خانواده شش نفره حدود 1000 تومان است.
هرچه برنج در آب کمتر و زمان کوتاه‌تری پخته شود، مواد مغذی درون آن کمتر از بین می‌رود.
فرنی
مواد لازم:
آرد برنج، نصف پیمانه
شیر، 5/1 تا 2 پیمانه
گلاب، 1 قاشق غذاخوری
هل، یک‌چهارم قاشق چای‌خوری
شکر، عسل، مربا یا شیره، یک چهارم پیمانه
طرز تهیه
مانند شیربرنج است، با این تفاوت که به جای برنج، آرد برنج را در یک یا دو لیوان آب جوش حرارت می‌دهیم تا کم‌کم پخته شود و قوام بیاید و سپس بقیه مواد را مانند شیربرنج به آن اضافه می‌کنیم.
می‌توان به جای خرید آرد برنج، آن را در منزل تهیه کرد. برای این کار، ابتدا برنج را خوب پاک کرده و می‌شوییم. سپس آن را کف سینی ریخته و خشک می‌کنیم. برنج خشک شده را در دستگاه آسیاب ریخته و آن را خرد می‌کنیم. اندازه ذرات آرد برنج خانگی به طور معمول کمی درشت‌تر از آرد صنعتی است.
فرنی از شیربرنج رقیق‌تر است و هضم راحت‌تری دارد. اما به دلیل آبکی بودن این غذا، مقدار مصرف آن در هر وعده غذایی باید کمتر از شیربرنج باشد. اما به دلیل شباهت ترکیب و ارزش غذایی شیربرنج و فرنی، انتخاب هرکدام از آنها به سلیقه و عادت غذایی شما بستگی دارد.
منبع:www.salamat.com
/ک
