نفروپاتی دیابتی به بیماری کلیوی ثانوی به بیماری دیابت گفته می شود در اثر بیماری دیابت ، کلیه ها دچار اختلال در عملکرد شده و پروتئین دفع می کنند . همچنین کلیه ها دچار تغییرات ساختمانی و اختلال عملکردی می شوند .
علل و عوامل خطرساز :
دیابت کنترل نشده برای مدت طولانی باعث آسیب به بسیاری از بافت های بدن می شود . یکی از جاهایی که در اثر دیابت آسیب جدی می بیند ، کلیه است . کلیه ها از واحدهایی به نام نفرون درست شده اند . سر هر نفرون را گلومرول می گویند که حاوی عروق ریز کلیه است .
در اثر دیابت جدار گلومرول ها ضخیم می شوند و آسیب می بینند .
گلومرول جایی است که خون فیلتر شده تا ادرار را تشکیل دهد . گلومرول مانند یک صافی عمل می کند و به همه مواد اجازه عبور از خون و ورود به نفرون را نمی دهد . ازجمله این مواد پروتئین است .
در اثر دیابت و آسیب به گلومرول ها هم سرعت تشکیل ادرار ، کاهش می یابد و هم پروتئین ها در ادرار دفع می شوند .
دفع پروتئین در ادرار بیماران دیابتی معمولاً 10-5 سال قبل از علائم کلیوی بیماری دیابت رخ می دهد .
نفروپاتی دیابتی معمولاً همراه با پرفشاری خون است .
نفروپاتی دیابتی به تدریج باعث ایجاد اختلالی به نام سندرم نفروتیک می شود .
سندرم نفروتیک با دفع مقادیر زیاد پروتئین در ادرار و نیز نارسایی مزمن کلیه مشخص می شود .
در نهایت نفروپاتی دیابتی باعث بیماری پیشرفته و غیرقابل برگشت کلیه می شود .
بیماری کلیوی ناشی از دیابت شایعترین دلیل نارسایی مزمن کلیه و بیماری کلیوی پیشرفته غیرقابل برگشت در ایالت متحده محسوب می شود .
در حدود 30-20 درصد بیماران دیابتی نوع 1 یا 2 در نهایت مبتلا به نفروپاتی دیابتی خواهند شد . مبتلایان به دیابت نوع 2 نسبت به نوع یک کمتر به بیماری پیشرفته کلیوی مرحله آخر ( غیرقابل برگشت ) دچار می شوند .
20 درصد مبتلایان به دیابت نوع 2 بعد از 20 سال دچار بیماری کلیوی مرحله آخر می شوند در حالیکه این مقدار در دیابت نوع 1 ، 75 درصد است .
در آغاز بیماری دیابت ، کلیه ها زیاد آب دفع می کنند و فرد دچار پرنوشی و ادرار زیاد می شود اما بعد از آنکه بیماری دیابت باعث آسیب کلیه ها شد میزان ادرار کم می شود و دفع پروتئین در ادرار به تدریج زیاد می شود .
پیشگیری :
در مراحل اولیه گرفتاری کلیوی در بیماران دیابتی و زمانیکه دفع پروتئین هنوز کم است ، کنترل دقیق قند خون وکنترل فشار خون میتواند از پیشرفت بیماری به سمت نارسایی کلیوی پیشرفته جلوگیری کند حتی سبب بازگشت آن ( بهبود آن ) میشود .
در مراحل پیشرفته تر که دفع پروتئین زیاد شد معمولاً کنترل دقیق قند خون ، محدودیت مصرف پروتئین ، کنترل فشار خون در کند شدن روند بیماری مؤثر است اما روند بیماری را متوقف نخواهد کرد .
علائم و نشانه ها :
• باد کردن ( ورم کردن ) صورت ، اندام ها ( پاها )
• اضافه وزن غیرارادی
• کاهش اشتها
• از دست دادن وزن غیرارادی ( بخاطر از دست دادن پروتئین بدن و مصرف پروتئین عضلات و ... )
• تهوع ، استفراغ
• خستگی ، حال عمومی بد ، سردرد ، سکسکه های مکرر ، خارش بدن
• فشار خون بالا
• تشنگی ، پرنوشی ، زیاد ادرار کردن ( در مراحل ابتدایی بیماری )
تشخیص :
• آزمایش نمونه ادرار و بررسی پروتئین در آن می باید صورت بگیرد .
• وجود پروتئین در ادرار نشانه آسیب کلیوی در اثر دیابت می باشد .
• پروتئین دفع شده ، بیشتر اوقات آلبومین است .
• گاه برای اندازه گیری مقدار پروتئین دفع شده ، نیاز به جمع آوری ادرار 24 ساعته است .
• در آزمایش تجزیه ادرار علاوه بر پروتئین ، ممکن است قند نیز یافت شود که نشانه کنترل ضعیف قندخون توسط بیمار است .
• اندازه گیری مقدار کراتینین سرم و نیتروژن اوره خون برای فهمیدن میزان آسیب کلیوی و نارسایی کلیوی صورت می گیرد . با پیشرفت نارسایی کلیوی مقدار کراتینین سرم و نیتروژن اوره خون بالا می رود .
منبع:www2.irib.ir
/ج
