اگر می خواهید یک سرگرمی متفاوت داشته باشید و از طرفی به تماشای دنیای زیر آب علاقه مندید، به خرید یک آکواریم خانگی فکر کنید
در گذشته ای نه چندان دور مردم به ماهی ها فقط به چشم یک غذا نگاه می کردند . در صورت امکان ماهی ها را در خانه هایشان پرورش می دادند و بعد سر فرصت در چند وعده غذایی همه را نوش جان می کردند. به تدریج مردمان مناطق ساحلی به نگهداری از ماهیان تزئینی علاقه مند شدند . به این ترتیب پرورش ماهی به عنوان حیوان خانگی در بین مردم این مناطق باب شد و کم کم به عنوان یک سرگرمی جذاب و زیبا در بین دیگر آدم ها جا باز کرد؛ طوری که امروز در خیلی از منازل ، مراکز تجاری ، محیط های کاری، بیمارستان ها و ... ماهی های رنگارنگ و بی آزار در داخل محفظه های شیشه ای بزرگ و کوچک از این سو به آن سو شنا می کنند و چشم های زیادی در تعقیب آنها از دیدن چنین مناظری لذت می برند . با این تفاسیر شاید شما هم از همین امروز به جمع ماهی دوستان بپیوندید . شرط لازم این است که همت کنید البته حدود 200 هزار تومان پول داشته باشید .
یک دریاچه کوچک در اتاق نشیمن
اگر جزو افرادی هستید که برای اولین بار می خواهید یک آکواریوم پر از ماهی بخرید بهتر است با تجهیزات اولیه مورد نیاز و نکاتی درباره شرایط نگهداری و پرورش این حیوانات آبزی آشنا شوید تا ماهی های شما سالم و سرزنده باشند و از مشاهده دنیایی پویا و شگفت انگیز ، بیشتر لذت ببرید .داشتن این اکوسیستم خانگی کوچک در ابتدا کمی پرخرج است اما اگر در انتخاب وسایل مورد نیاز خوب دقت کنید تا مدت ها نیازی به تعویض شان نیست .هنگام خرید، فروشنده ها شما را در خرید کالای مناسب راهنمایی می کنند اما خوبست که خودتان هم اطلاعاتی داشته باشید و قبل از خرید بدانید که برای چه تجهیزاتی باید پول بپردازید .
یک دنیا آرامش
حلقه گم شده زندگی های ماشینی امروزی ، آرامش است . این آرامش از راه های مختلف به دست می آید . یکی از آنها این است که برای گشت و گذار در طبیعت برنامه منظمی داشته باشید. اگر وقت ندارید و فردی پر مشغله هستید چاره ای نیست جز اینکه طبیعت را به خانه تان راه دهید . یکی از بهترین پیشنهاد ها ، خرید ماهیان آکواریومی است . هزینه داشتن آکواریوم نسبت به پرندگان ، همستر و حیواناتی مانند اینها به مراتب کمتر است و از بابت مراجعه به دامپزشک ، واکسیناسیون ، تمیز کردن محل زندگی حیوان و .... نگرانی ندارید . قسمت آرامش بخش این کار زمانی به اوج می رسد که روی کاناپه مقابل آکواریوم لم می دهید و در دنیای رنگارنگ ماهی ها غرق می شوید . تماشای آکواریوم و غذا دادن به ماهی ها به آرام شدن شما کمک می کند و می توانید ذهن تان را از موضوعات آزار دهنده منحرف سازید . علاوه بر این ، از استرس و دغدغه های بی اهمیت زندگی دور می شوید . در نتیجه اثرات درمانی آکواریوم آرام آرام به سراغتان می آید .
زیبایی خانه
گذشته از اینکه خرید یک آکواریوم کوچک مزایای خوبی برای آرامش و سرگرمی خانواده دارد، به زیبایی فضای خانه شما کمک می کند . اتاق نشیمن و سالن پذیرایی یکی از بهترین بخش های خانه برای قرار دادن آکواریوم ها به شمار می روند و ماهی های رنگی پر جنب وجوش به سرعت به مرکز توجه محیط زندگی شما تبدیل می شوند تا نسبت به دیگران ، خانه متفاوتی داشته باشید .اگر نور پردازی داخل آکواریوم را با دقت و با به کار بردن جزئیات بیشتر انجام دهید، جذابیت آکواریوم بیشتر می شود . در صورتی که بودجه شما اجازه می دهد ، هر ماه شیء تزئینی تازه ای را به آکواریوم تان اضافه کنید تا محیط زندگی ماهی ها از یکنواختی بیرون بیاید و منظره زیباتری خلق شود .
چهار چوبی از طلق و شیشه
اولین بخش از خرید شما انتخاب محفظه شیشه ای است که چهارچوب خانه ماهی ها را تشکیل می دهد . این محفظه ها، یا طلقی هستند و از کشورهایی مانند چین و ژاپن به ایران می آیند یا به صورت شیشه هایی در اندازه های مختلف در داخل کشور تولید می شوند .البته بیشتر فروشندگان به شما توصیه می کنندکه آکواریوم شیشه ای بخرید . درست که سنگین تر است اما از جمله مزایای شیشه این است که جرم نمی گیرد و شفافیت بیشتری دارد . قبل از خرید باید بدانید که چه فضایی را برای قرار دادن آکواریوم در نظر گرفته اید و وسعت این فضا چقدر است . آکواریوم های شیشه ای در ابعاد کوچک ، متوسط و بزرگ قابل تهیه هستند اما یادتان باشد که حتی اگر تازه کار هستید ، به سراغ خرید آکواریوم های کوچک نروید و انواع متوسط را برگزینید چون در محیط های کوچک ، تغییرات محیطی زودتر ماهی را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است به دلیل کم توجهی، این موجودات کوچک را خیلی زود از دست بدهید. البته اندازه ماهی ها و میزان حساسیت آنها به تغییرات دمای آب از عوامل دیگری هستند که در انتخاب اندازه آکواریوم تاثیر دارند. هر چقدر ماهی ها بزرگ تر باشند، طبیعی است که به فضای وسیع تری نیاز دارند . از طرفی گرم و سرد شدن آب در محیط های کوچک ، سریع تر اتفاق می افتد و اگر ماهی نسبت به این تغییرات محیطی حساس باشد، نمی تواند چنین شرایطی را تحمل کند .
بخاری برای ماهی ها
بیشتر ماهی های خوشرنگ و لعابی که در داخل فروشگاه های آکواریوم فروشی می بینید، بومی آب های گرم مناطق استوایی هستند که دست بر قضا ممکن است از خانه شما هم سر در بیاورند بنابراین باید دمایی مشابه زیستگاه اصلی این ماهی ها برایشان فراهم کنید .در واقع مهم ترین نکته نگهداری از ماهیان آکواریوم توجه به دمای محیط آنهاست که باید همواره بین 27 تا 30 درجه سانتیگراد باشد .اگر در کنترل درجه حرارت کمی کوتاهی کنید ، بدون شک با صحنه غم انگیزی از ماهی های مرده روبه رو می شوید . وسیله ای که به تنظیم درجه حرارت داخل آکواریوم کمک می کند بخاری است . این وسیله از آن جهت به درد می خورد که با روشن کردن آن می توانید دمای آکواریوم را در روزهای سرد یا شب ها متعادل کنید . برای تنظیم دما به دماسنج هم نیاز دارید . دماسنج ها یا به صورت برچسب روی شیشه نصب می شوند یا جیوه ای هستند . دماسنج های جیوه ای بهتر و دقیق تر کار می کنند و یکی از لوازم اصلی هر آکواریومی به شمار می روند .البته افزایش بیش از حد دما هم خطرناک است چون با بالا رفتن دما ، از میزان اکسیژن محلول آب کاسته می شود .
حباب های اکسیژنی
یکی از اجزای اصلی در هر آکواریوم پمپ هواست که کار تامین اکسیژن مورد نیاز را بر عهده دارد و حباب های اکسیژنی تولید می کند . وقتی در آکواریوم اکسیژن کافی وجود داشته باشد، تجزیه فضولات ماهی ها بهتر انجام می شود و این عمل به شفایت آب کمک می کند از طرف دیگر پمپ هوا آب را داخل آکواریوم به جریان می اندازد و بدین ترتیب دمای آب یکنواخت می شود . ضمن اینکه پمپ آب را به داخل فیلترهای تصفیه هدایت می کند و بدین ترتیب در پاکیزگی آکواریوم نقش مهمی دارد .
وسیله ای برای تصفیه آب
گفتیم یکی از مزایای داشتن ماهی ها نسبت به دیگر حیوانات خانگی این است که از تمیز کردن هفتگی محیط زندگی آنها راحت هستید .در واقع چنین کاری را فیلترهای تصفیه برایتان انجام می دهند . گروهی از آنها که به فیلترهای شنی معروفند، کف آکواریوم قرار می گیرند و فضولات لا به لای شن ها را تجزیه می کنند گروهی دیگر شبیه یک سطل آب هستند و خارج از آکواریوم نصب می شوند این سطل دو لوله دارد : از یک لوله آب به آکواریوم وارد شده و بعد از تصفیه توسط لوله دیگری از سطل خارج می شود. داخل این سطل تصفیه زغال و مواد دیگری وجود دارد که به تمیزی آکواریوم شما کمک می کند . این مدل از فیلترهای تصفیه نسبت به بقیه کارکرد بهتری دارند و توصیه می شود که برای آکواریوم های خانگی از آنها استفاده کنید. البته باید بدانید که نسبت به فیلترهایی که داخل آکواریوم قرار می گیرند، قیمتشان بالاتر است .
سنگ های اکسیژنی
هر آکواریومی باید یک سنگ هوا هم داشته باشد. کار این سنگ این است که اکسیژن مورد نیاز آکواریوم را تأمین می کند . سنگ های هوا به دو صورت لوله ای و سنگی در بازار دیده می شوند که برای مصارف خانگی نوع لوله ای شان مناسب تر است چون منافذ بیشتری دارد . سنگ های هوا ابعاد مختلف و اندازه های متفاوتی دارند که بر حسب اندازه آکواریوم باید نوع مناسبی توسط لوله ای به پمپ وصل می شود تا حباب های اکسیژن را تولید کند .
نور پردازی در آکواریوم
ماهی ها و گیاهان آکواریوم برای رشد و پرورش بیشتر به نور احتیاج دارند .بنابراین نباید آنها را در جایی تاریک و بدون نور بگذارید . اگر تصور می کنید که نور آکواریوم شما کافی نیست بدون شک به منابع نور مصنوعی نیاز دارید که بهترینشان همان لامپ های فلوروسنت هستند . علاوه بر این نور پردازی به زیباتر شدن محفظه آکواریومی شما هم کمک می کند. نور آبی نسبت به سفید بهتر و شکیل تر است .
سقفی برای چند نفر
اگر می خواهید ماهی ها با یک پرش ارتفاعی بلند از آکواریوم بیرون نپرند ، آب داخل آکواریوم تبخیر نشود و بوی نامطبوعی در فضای خانه شما نپیچد ، برای آکواریوم تان سرپوش هم تهیه کنید. گاهی اوقات تجهیزات نوری آکواریوم هم در داخل سرپوش ها قرار می گیرند . در پوش های آکواریومی می توانند یک یا دو تکه باشند .
خانه ای از سنگ و شن؟
برای اینکه آکواریوم شما شبیه محیط زندگی واقعی ماهی ها باشد باید برای پوشاندن کف آن فکری کنید . جهت پر کردن کف آکواریوم معمولاً از شن یا ماسه استفاده می شود. اگر ماهی گوشتخوار می خرید شک نکنید که برای پوشاندن کف آکواریوم حتماً باید از ماسه استفاده کنید . این ماهی ها تحرک و فعالیت زیادی دارند و به همین دلیل گاهی اوقات دلشان می خواهد در کف آکواریوم استراحت کنند . بستر شنی برای این ماهی ها خطرناک است .این احتمال وجود دارد که ذرات شن آبشش های ماهی را پر کند و در نتیجه ماهی بمیرد .درباره ماهی های گیاهخوار استفاده از بستر شنی اشکالی ندارد چون این ماهی ها به خوابیدن در کف آکواریوم علاقه چندانی ندارند .علاوه بر این ، استفاده از سنگ های تزئینی و صدف ها فضای داخلی آکواریوم شما را زیباتر می کند . پس کمی هم سلیقه به خرج دهید .
جایی برای کشتی های غرق شده
بعضی از ماهیان آکواریومی خجالتی هستند . شاید هم دوست ندارند که آدم ها مدام آنها را تماشا کنند. به هر حال باید به فکر این قبیل ماهی ها هم باشید و جایی برای پنهان شدن آنها در نظر بگیرید . کوزه ها ، کشتی غرق شده ، یک صدف بزرگ و ... از جمله اشیایی هستند که از یک طرف آکواریوم شما را زیبا می کنند و از طرف دیگر ماهی های خجالتی را خوشحال .
میز غذای زیر آب
در همان ابتدا که لوازم جانبی آکواریوم را تهیه می کنید باید به فکر غذای ماهی ها هم باشید ماهی ها در روز به دو وعده غذا نیاز دارند . بیشتر غذاها به صورت آماده در قوطی های خوشرنگی با اندازه های مختلف به فروش می رسند که بر حسب رژیم غذایی ماهی ، باید نوع مناسب را انتخاب کنید . ماهی های گوشتخوار خوراکشان بیشتر است و علاوه بر غذاهای پودری شکل ، به کرم و میگوی یخ زده هم نیاز دارند . گیاهخواران ماهی های کم خرج تری هستند و با غذاهای ساده هم سیر می شوند .
خانه سرسبز ماهی ها
شاید در نگاه اول به نظر برسد که گیاهان فقط برای تزئین آکواریوم به کار می روند اما گذشته از این موضوع ، این گیاهان کاربرد دیگری هم دارند . با کاشت گیاه داخل آکواریوم اکسیژن بیشتری برای آکواریوم تان فراهم می کنید . از طرف دیگر بعضی از ماهی ها روی برگ های گیاهان تخم می گذارند یا لابه لای برگ هایشان پنهان می شوند بنابراین برحسب نوع ماهی ، باید گیاه متناسب با شرایط زیستی او را داخل آکواریوم قرار دهید . پس فقط به خرید گیاهان تزئینی اکتفا نکنید و از انوع طبیعی هم کمک بگیرید .
گیاهخوار یا گوشتخوار ؟
اگر اولین باری است که می خواهید ماهیان آکواریومی بخرید ، بهتر است به دنبال گونه های مقاوم باشید و فقط زیبایی شان را در نظر نگیرید چون ممکن است به دلیل کم تجربگی فقط چند روز مهمانتان باشند . قبل از اینکه هر ماهی تازه ای را به آکواریوم اضافه کنید ، اطلاعاتی را درباره شیوه نگهداری از ماهی به دست آورید . در زمینه نگهداری و پرورش ماهی کتاب های زیادی در فروشگاه های آکواریوم فروشی وجود دارد و البته بعضی از سایت های اینترنتی هم درباره ویژگی انواع ماهی و نیازهای اولیه آنها اطلاعاتی در اختیارتان قرار می دهند . توصیه می شود که تازه کاران پرورش ماهیان آکواریومی را باماهیان گیاهخوار شروع کنند . درست است که نسبت به گوشتخوارن زیبایی کمتری دارند اما امکان بقایشان در آکواریوم شما بیشتر است و البته قیمت به مراتب ارزان تری دارند . هر چقدر که اندازه ماهی ها کوچک تر باشد نگهداری از آنها راحت تر است . نکته دیگر این است که هزگز گیاهخواران را با گوشتخواران در یک محفظه قرار ندهید یا یک ماهی جنگجو و ناسازگار مانند فایتر را با ماهیان صلح جو هم خانه نکنید .
منبع:نشریه همشهری مثبت شماره 6