بستن فواصل میان دندان‌ها گاهی اوقات تاثیر زیادی بر ظاهر افراد می‌گذارد؛ چون این فواصل، موجب منحرف شدن چشم فرد مقابل به سمت خود و درنتیجه، توجه نکردن به چهره شخص می‌شود. علت ایجاد چنین فواصلی نیز عموما ارثی و مادرزادی است.
چنانچه نسبت عرض دندان‌ها به اندازه فک کوچک‌تر از حد معمول باشد، بین دندان‌ها فاصله می‌افتد. از علل دیگر فواصل بین‌دندانی، میتوان به بیماری‌های لثه و نسوج نگهدارنده دندان‌ها اشاره کرد که در این موارد، پیش از درمان زیبایی و بستن فواصل بین دندان‌ها، باید جلوی پیشرفت بیماری لثه‌ای گرفته شده و معالجه شود. عادات دهانی مانند فشار دادن زبان بین دندان‌ها یا قرار دادن خودکار، ناخن یا پیپ بین آنها نیز می‌تواند موجب بروز چنین فواصلی شود که در این موارد ابتدا باید چنین عاداتی ترک شوند. این فواصل را به روش‌های متعددی میتوان بست که عبارت‌اند از: ارتودنسی یا حرکت دادن دندان‌ها، استفاده از کامپوزیت‌ها (مواد همرنگ دندان)، لامینیت چینی و در موارد شدیدتر استفاده از بریج یا پل برای اضافه کردن یک دندان.
ارتودنسی فقط برای کودکان نیست
امروزه در سنین میانسالی نیز میتوان از ارتودنسی برای جابه‌جا کردن دندان‌ها سود جست. در اکثر موارد میتوان از گیره‌ها یا براکت‌های سرامیکی که همرنگ دندان هستند، استفاده کرد تا بیماران از لحاظ ظاهری دچار مشکل نشوند. در بسیاری از موارد فقط با ارتودنسی میتوان مشکل فواصل بین دندانی را حل کرد ولی در برخی موارد بهتر است پس از تقسیم فضای بین دندانی از کامپوزیت یا لامینیت پرسلن برای اتمام کار استفاده کرد.
ترمیم با کامپوزیت
امروز با پیشرفت‌هایی که در زمینه ساخت کامپوزیت‌های دندانی صورت گرفته، دامنه کاربرد این مواد وسیع‌تر شده است. شاید بی‌اغراق بتوان گفت که یکی از بهترین روش‌های درمانی فواصل بین دندان‌ها، پر کردن آنها با کامپوزیت است. البته هنگام کار باید توجه کرد که طبیعتا عرض دندان‌ها پس از بستن فواصل، بیشتر می‌شود. در صورتی که فاصله بین دو دندان خیلی زیاد باشد، بهتر است ابتدا از ارتودنسی برای تقسیم این فضا بین چند دندان استفاده کرد و سپس این فواصل را با کامپوزیت پر کرد. چنانچه بیمار تمایل به انجام ارتودنسی نداشته باشد، میتوان با تراش از قسمت کنار دندان و اضافه کردن به دندان مجاور، فضاهای بین دندانی را طوری پر کرد که عرض دندان‌های وسط زیاد به نظر نرسند.
لامینیت چینی
در صورتی که تعداد فواصل بین دندان‌ها زیاد و نامساوی باشد، میتوان از روش‌های لابراتواری مانند لامینیت پرسلن برای بستن فواصل استفاده کرد. البته باید توجه داشت که این درمان هزینه بیشتری دربرداشته و حداقل نیاز به دو جلسه کار خواهد داشت.
روکش کردن
با وجود اینکه بهترین راه بستن فواصل بین دندان‌ها ارتودنسی و پر کردن با کامپوزیت است اما گاهی به علت تخریب شدید دندان یا روکش‌های قبلی، نیاز به روکش کردن دندان‌ها خواهد بود.
جایگزینی فضای دندان از دست رفته
برخی اوقات، دندان‌ها به عللی از جمله پوسیدگی شدید، بیماری‌های لثه و بافت نگهدارنده یا در اثر ضربه از دست می‌روند. البته بعضی مواقع هم جوانه دندان‌ها به‌طور مادرزادی وجود نداشته و رویش نمی‌کنند. در این صورت بهتر است فضای ناشی از فقدان دندان‌های مزبور به نحوی پر شود. روش‌های جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته، پل زدن بین آنها و ایمپلنت است.
قرار دادن پل یا بریج
علت اینکه به این روش، پل یا بریج می‌گویند آن است که از 2دندان مجاور ناحیه بی‌دندان به عنوان پایه استفاده شده و یک یا چند دندان به فضای بین آنها اضافه می‌شود. پل‌ها یا بریج‌ها از لحاظ ساختار به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ از جمله بریج‌های عادی که دندان‌های پایه مجاور ناحیه بی‌دندان روکش شده و یک یا چند دندان به وسط آنها اضافه می‌شود. غالبا قسمت داخل یا اسکلت بریج‌ها از جنس فلز است تا استحکام کافی داشته باشد و روی آن را با چینی می‌پوشانند. جنس فلز این بریج‌ها متفاوت است ولی به‌طورکلی میتوان از آلیاژهای ارزان‌قیمت یا آلیاژهای حاوی طلا استفاده کرد. قابل ذکر است که روکش‌های ساخته شده از آلیاژهای حاوی طلا لبه‌های دقیق‌تری خواهند داشت ولی از طرف دیگر، قیمت آنها نیز بالاتر است. امروزه بریج‌های بدون فلز نیز طراحی و ساخته شده‌اند. با وجود آنکه این بریج‌ها زیبایی بیشتری دارند ولی استحکام آنها به اندازه بریج‌های حاوی فلز نیست.
بریج‌های محافظه‌کارانه
در این بریج‌ها دندان‌های پایه روکش نمی‌شوند و این یکی از محاسن آنها است. برای اتصال دندان اضافه شده به پایه‌های مجاور میتوان از بالچه‌های فلزی یا کامپوزیتی استفاده کرد. از جمله بریج‌های محافظه‌کارانه میتوان به مریلند بریج و اینلی بریج اشاره کرد. در این بریج‌ها دندان‌های مجاور ناحیه بی‌دندانی به اندازه یک پرکردگی کوچک تراش می‌خورند و نسج سالم آنها تا حد ممکن حفظ می‌شود. این بریج‌ها برای جایگزین کردن یک تا دو دندان مناسب هستند ولی استحکام لازم برای جایگزینی بیش از 2 دندان را ندارند و در این موارد باید از بریج‌های عادی فلزدار یا از ایمپلنت برای جایگزین کردن دندان سود جست.
ایمپلنت
ایمپلنت، میله‌ای از جنس تیتانیوم است که داخل استخوان فک در ناحیه دندان از دست رفته کار گذاشته می‌شود. این میله پس از مدتی بین 6 هفته تا 6 ماه برحسب نوع بستر استخوانی و نوع ایمپلنت، با فک جوش می‌خورد و میتوان روی آن، دندان گذاشت. جراحی ایمپلنت عموما با بی‌حسی موضعی و داخل مطب انجام می‌شود و عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند. برای اینکه شخصی کاندیدای خوبی برای ایمپلنت باشد باید شرایطی را دارا باشد؛ از جمله اینکه استخوان ناحیه مورد نظرش باید از لحاظ قطر، ارتفاع و تراکم آمادگی کافی داشته باشد، بهداشت بیمار در حد بالایی بوده و بیماری لثه‌ای نداشته باشد، بیمار از استعمال دخانیات خودداری کند، بیمار از لحاظ وضعیت بدنی سالم بوده و مبتلا به دیابت پیشرفته، سرطان و سایر بیماری‌های محدودکننده نباشد. پس از قرار دادن ایمپلنت، رعایت بهداشت باید به نحواحسن انجام شود. در غیر این صورت، لثه و استخوان اطراف ایمپلنت دچار عفونت شده و ایمپلنت همانند یک دندان طبیعی لق می‌شود و باید خارج شود. در مواردی که فقط یک دندان از دست رفته باشد، میتوان دندان موردنظر را با قرار دادن یک ایمپلنت جایگزین کرد ولی اگر تعداد دندان‌های کشیده شده زیاد باشد، میتوان از ایمپلنت‌ها به عنوان پایه‌های بریج یا پل استفاده کرد. یکی از موارد مصرف ایمپلنت در بیمارانی است که سال‌ها است دندان‌های خود را از دست داده‌اند و از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند. در این موارد دندان مصنوعی فک پایین به مرور زمان در اثر تحلیل استخوان فک، لق می‌شود.
پی نوشت ها :
* متخصص دندان‌پزشکی زیبایی و ترمیمی
منبع:www.salamat.com