عوارض جانبی استفاده طولانی مدت از آکوتان با تعداد زیادی از اختلالات پوستی مرتبط است. به همراه این، بدن ایمنی خود را به خاطر خطر مزمن این بیماری از دست میدهد. ما این موارد را با جزئیات بیشتر در اینجا توضیح می‌دهیم.
آکوتان نام تجاری ایزوترتینوئین شیمیایی است. ایزوترتینوئین دارویی برای درمان آکنه شدید است. این دارو می‌تواند ترشح سبوم را کاهش داده و به این ترتیب تشکیل آکنه را کنترل کند. استفاده از ایزوترتینوئین به دهه 1930 باز می‌گردد که پزشکان در صورت ناموفق بودن عملکرد آنتی بیوتیک‌ها آکوتان تجویز می‌کردند.
ایزوترتینوئین که می‌تواند سلول‌های بدخیم را از بین می‌برد قبلاً در شیمی درمانی استفاده می‌شد. بیماران مبتلا به سرطان پانکراس و مغز از این دارو استفاده می‌کردند. آکوتان در واقع یک رتینوئید خوراکی است که از مشتقات ویتامین آ می‌باشد. ایزوترتینوئین به تدریج به خاطر خواص بهبود دهنده آکنه خود مشهور شد. اگرچه آکوتان می‌تواند آکنه و مشکلات پوستی مربوطه را درمان کند ولی، عوارض جانبی خطرناکی در بلند مدت دارد. ما این تأثیرات را در بخش بعدی توضیح خواهیم داد.
عوارض جانبی بلند مدت آکوتان
مکانیزم عمل ایزوترتینوئین در از بین بردن آکنه هنوز نامشخص است. بعد از تحقیقات کامل، دانشمندان دریافته‌اند که این دارو تولید ژلاتیناز نوتروفیل شیمیایی را که با لیپوکالین NGAL موجود در پوست مرتبط است تحریک می‌کند. NGAL آپوپتوز غدد سبابه را تحریک کرده و تأثیر آنتی باکتریال در آکنه با منشأ پروپیونی باکتریوم نشان میدهد. این باکتری منجر به بروز آکنه می‌شود. این دارو تولید سبوم را کاهش دهد و مانع تشکیل آکنه می‌شود. قرار گرفتن تحت درمان با ایزوترتینوئین منجر به بروز برخی عوارض جانبی می‌شود. نگاهی به این عوارض خواهیم داشت.
نقایص تولد
آکوتان باعث ایجاد نقایص هنگام تولد در نوزادان می‌شود. مصرف آکوتان در زنان باردار می‌تواند منجر به عقب ماندگی کودک شود. بنابراین، زنان باردار نباید هرگز از آکوتان استفاده کنند حتی اگر مبتلا به آکنه شدید باشند. زنانی که به دنبال بچه دار شدن هستند نیز نباید از آکوتان برای درمان آکنه استفاده کنند.
خشکی پوست
دوزهای سنگین آکوتان غدد سبابه را از بین می‌برد و منجر به خشکی و شکنندگی پوست می‌شود. لب‌ها، دهان، چشم‌ها، پوست و مسیرهای بینی با استفاده منظم از این دارو خشک می‌شود. خشکی پوست صورت را به هر حال می‌توان با نرم کننده‌ها کنترل کرد ولی، هنگامی که مسیرهای بینی بیش از حد خشک می‌شود تنفس با مشکل مواجه می‌شود.
به جا ماندن اسکار
هنگام استفاده از درمان‌های پوستی مختلف به همراه آکوتان پوست در برابر به جا ماندن اسکار آسیب پذیرتر می‌شود. در چنین مواردی مراجعه به پزشک از اهمیت برخوردار است.
مشکلات مو
استفاده از آکوتان برای طولانی مدت منجر به نازک شدن موها و بیماری‌های پوستی می‌شود. شوره، جوش، خارش و ریزش مو علائم دیگر استفاده از دوز زیاد آکوتان است. البته، ریزش مو معمولاً موقتی بوده و با قطع مصرف دارو به حالت عادی باز می‌گردد.
تغییرات در سلامتی
استفاده مداوم از آکوتان می‌تواند منجر به افسردگی شود. به همراه افسردگی، فرد دچار تهوع و سردرد نیز خواهد شد. همه این ناراحتی‌های سلامتی در نهایت منجر به از دست دادن اشتها می‌شود.
برخی مشکلات دیگر
علائم مصرف آکوتان معمولاً در ابتدای مصرف دیده نمی‌شود ولی، در بلند مدت نتایج جدی در پی خواهد داشت زیرا، فرد در مقابل اختلالات مختلف آسیب پذیر می‌شود. برخی از آن‌ها را در اینجا فهرست کرده‌ایم.
• در ابتدا، شخص شب هنگام دچار تاری دید می‌شود ولی، بعد از مدت زمانی پایدار ممکن است به طور دائم بینایی خود را از دست دهد.
• خونریزی مقعدی، خونریزی بینی و اسهال با استفاده طولانی مدت آکوتان عادی می‌شود.
• گزارش شده است که حتی افراد سالمی که از ایزوترتینوئین برای مدت زیادی استفاده می‌کنند ممکن است به آرتروز مبتلا شوند.
• آکوتان سطح چربی بدن را به سطح خطرناک افزایش میدهد.
• با استفاده از ایزوترتینوئین پوست نسبت به آفتاب سوختگی حساس‌تر می‌شود.
• این دارو به طور بالقوه سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.
آکوتان خاصیت چربی دوستی بالایی دارد پس، مصرف خوراکی آن معمولاً همراه یا بعد از غذا‌های چرب توصیه می‌شود. شدت عوارض جانبی به دوز و مدت زمان مصرف دارو بستگی دارد. مطالعه‌ای بالینی نشان داده است که تفاوتی بین فارماکوکینتیک ایزوترتینوئین در بیماران سالم و بیماران مبتلا به آکنه وجود ندارد. از این گفته می‌توان دریافت که عوارض جانبی آکوتان بیشتر از خاصیت درمانی آن است. بنابراین، استفاده از آکوتان توصیه نمی‌شود. در عوض می‌توانید از درمان‌های طبیعی برای درمان آکنه استفاده کنید.
