خانم ها بدانند و بخوانند

آندرومترپوز
 

یک بیماری زنانه است و به معنای وجود بافت آندومتر فعال در خارج از رحم می‌باشد. این بافت ممکن است در تمام بافت‌های بدن (به جز طحال) به وجود آید. شایع ترین محل بروز آن در لگن است. بیشترین سن ابتلا به بیماری بین 25 تا 40 سالگی است. هر چند عامل آن ناشناخته است، چند عامل خطر برای آن نام برده اند از جمله سابقه فامیلی آندومتریوز، قاعدگی زودرس، سیکل های قاعدگی شدید و طولانی و سیکل های نامنظم.
علایم بیماری در خانم ها متفاوت است. گاهی نیز آندومتریوز علایمی ندارد. برخی علایم شایع عبارت اند از: درد قبل یا در طی عادت ماهانه، درد به هنگام مقاربت، حرکات دردناک روده ای در طی عادت ماهانه، درد هنگام دفع ادرار و وجود خون در ادرار یا مدفوع، اشکال در حامله شدن، احساس درد در زیر شکم و کمر هنگام عادت ماهانه. به منظور تشخیص بیماری و درمان به موقع آن، در صورت وجود علایم فوق، مراجعه به متخصص ضروری است.

توده‌های بی خطر پستان
 

پستان‌های خانم در طول زندگی متحمل تغییرات زیادی می‌شود. نوسانات طبیعی هورمونی بیشتر مسؤول رشد توده های غیر سرطانی پستان می‌باشند. توده های عمومی پستان می‌توانند در طی حاملگی قابل مشاهده تر و بارزتر شوند. هم‌چنین در میانسالی که این شرایط نیازی به درمان طبی ندارد.
چندین نوع توده منفرد در پستان وجود دارد که شایع ترین آن کیست‌های پستان است. یک کیست پستان کیسه ای پر از مایع غیر سرطانی است که اغلب بزرگ می شود (قبل از عادت ماهانه حساس شده و سفت می‌گردد) بعضی از کیست‌ها بسیار کوچک اند و احساس نمی‌شوند. تعدادی دیگر از کیست‌ها ممکن است رشد کنند. البته کیست‌های بی خطر پستان به مراجعه پزشکی نیاز دارد و لازم است به منظور رد احتمال سرطان مورد بررسی قرار گیرند. لذا معاینه ماهانه پستان‌ها و آزمایش سالانه توسط متخصص ضروری است. هم‌چنین از 40 سالگی ماموگرافی سالانه لازم است. به هر حال هر توده پستانی باید توسط متخصص کنترل شود.

افسردگی پس از زایمان
 

افسردگی پس از زایمان یک اختلال روحی است که حدود 10 درصد خانم‌ها بعد از زایمان اول به آن دچار می شوند. البته گاهی علایم، بعد از زایمان دوم نیز ایجاد می‌شود.
در واقع پس از زایمان، ترکیب تغییرات بیولوژیکی و استرس‌های محیطی می‌توانند عامل بروز علایم افسردگی یا موارد مشابه آن باشند. به این صورت که بعد از تولد نوزاد، واکنش‌های احساسی شدت می‌یابد و با حالاتی مانند گریه و نوسانات خلق همراه است. البته پس از گذشت چند روز یا چند هفته، علایم در خانم کمتر می شود. در این دوران مادر احساس غمگینی، ناامیدی،اضطراب و تحریک‌پذیری می‌کند که به مرور موجب عدم توانایی کامل خانم برای انجام عملکرد او می شود.
مادرانی که سابقه افسردگی دارند و یا افسردگی از قبل از زایمان در او وجود داشته است، از دست دادن حمایت اجتماعی، سابقه سندرم قبل از قاعدگی و گاهی بیماری‌هایی نظیر کم کاری تیرویید در بروز افسردگی پس از زایمان و یا تشدید آن مؤثر است.
خانم مبتلا به افسردگی پس از زایمان، احساس گناه، بی‌ثمری و دودلی می‌کند، اشتهای او تغییر می‌کند؛ از انجام فعالیت‌های طبیعی روزانه لذت نمی‌برد، نگرانی شدیدی نسبت به کودک خود داشته و دایم از صدمه های احتمالی به کودک حراس دارد. ضمن این که دچار کم خوابی یا بد خوابی می شود.
با چند راه کار ساده می‌توان از بروز افسردگی پس از زایمان پیش‌گیری نمود. مادر پس از زایمان باید برنامه ریزی صحیح داشته باشد تا بتواند به قدر کافی در شبانه روز استراحت کرده و خوب بخوابد. در صورت لزوم بهتر است از نزدیکان خود کمک بگیرد. گاهی لازم است در مورد احساسات خود با فرد قابل اعتمادی صحبت کنید. کاهش استرس نیز بسیار مؤثر است.

واژینیت
 

واژینیت شامل تورم، تحریک یا قرمزی واژن است که می‌تواند موجب یک عفونت یا تحریک گردد. واژینیت مشکل تناسلی شایعی است که تمام خانم‌ها در تمام سنین به آن مبتلا می شوند. این بیماری می‌تواند در اثر هر عاملی که اکوسیستم طبیعی واژن را دگرگون کند ایجاد شود. عدم رعایت بهداشت فردی، استفاده از صابون و یا محصولات بهداشتی معطر، استرس، تغییرات هورمونی، خواب ناکافی، حاملگی، زایمان، یائسگی، مقاربت‌های جنسی، کمبود غذایی از جمله عوامل مؤثر در بروز بیماری به شمار می رود.
علایم بیماری نیز عبارت‌ان از خارش، سوزش و قرمزی واژن.
متخصصان همواره توصیه می‌کنند حفظ بهداشت، و خودداری از استفاده از محصولات بهداشتی معطر، رژیم غذایی مناسب و جبران کمبود غذایی، اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ در جلوگیری از بروز این بیماری مؤثر است.
منبع:نشریه تغذیه و سلامتی شماره - 78