15 روش براى تحمل این وضعیت
هنوز سه پاراگراف نامه براى نوهتان ننوشتهاید که ناگهان درد و سوزشى در دستتان ایجاد مىشود و مجبور مىشوید قلم را روى زمین بگذارید.
هفتهها به دنبال رنگ مناسب آشپزخانه مىگردید، اما بعد از چند بار رنگ زدن به دیوار، درد آزار دهندهاى در مچ دست احساس مىکنید. شب هنگام، همراه با احساس بىحسى در دست و مچ از خواب بیدار مىشوید. اگر چنین اتفاقاتى براى شما افتاد، احتمالا دچار سندرم کانال مچى شدهاید. این بیمارى، اختلالى نیست که در طول یک شب اتفاق افتد، بلکه یک اختلال تروماتیک فزایندهاى است که در طول زمان به علت حرکات استرسزاى مکرر دست و مچ دست گسترش مىیابد.
تاندونهاى زیادى در کانال مچى وجود دارند که وقتى حرکات استرسزاى متعدد مانند نوشتن، تایپ کردن و چکش زدن انجام مىشود، متورم مىشوند و روى عصب مدیان )MEDIAN( که از مچ دست عبور مىکند فشار مىآورند. نتیجه این مراحل درد بسیار شدید است.
زنان دو برابر مردان دچار این بیمارى مىشوند. بر اساس نظریات کالینهال، علایم معمولا در یک دست دیده مىشود، اما مىتواند هر دو دست را تحت تأثیر قرار دهد. گاهى اوقات، دست درگیر حالت بىحسى، گزگز، مورمور و یا حالت خواب رفتگى دارد. معمولا این احساس در انگشت شست و اشاره دیده مىشود، اما ممکن است در همهى دست وجود داشته باشد. هنگامى که علایم این بیمارى احساس شد باید به دنبال تسکین و درمان درد باشیم.
مچ دست را به صورت دایرهاى بچرخانید.
یک فیزیوتراپ مىگوید: هنگامى که گزگز شروع شد، باید حرکات و ورزشهاى آرام دست را آغاز کنیم. یکى از اینها چرخش ساده دست است. دستها را براى دو دقیقه به آرامى و به صورت دایرهاى به اطراف بچرخانید. این حرکت باعث تمرین تمام عضلات مچ مىشود، گردش خون را بهبود مىبخشد و مچ را از حالت خمیده که معمولا منجر به این سندرم مىشود، خارج مىکند.
دستتان را بالا ببرید.
دستتان را از صفحه کلید کامپیوتر جدا کنید و بالا نگه دارید. دستتان را بالاى سر برده و آن را به همراه مچ بچرخانید.
استراحت کنید و در آرامش باشید.
در بین کارها، مقدارى استراحت کنید. دستها را روى میز به حالت استراحت بگذارید و سرتان را به مدت دو دقیقه بچرخانید. گردن را به جلو و عقب خم کنید، سپس سر را به دو طرف خم کنید و در حال چرخش گردن، به شانهى راست و سپس به شانهى چپ نگاه کنید.
ورزش را همانند خوردن، در برنامهى روزانهى خود قرار دهید.
ورزش عضلات مشکلدار به صورت روزانه، مهم است؛ حتى اگر درد هم نداشتید حرکات ورزشى بالا باید حداقل چهار بار در روز انجام شود.
از آسپیرین استفاده کنید.
دکتر استفان کشن »جراح ارتوپد« مىگوید: براى کاهش درد و التهاب از داروهاى ضد التهاب غیر استروئیدى نظیر آسپیرین یا ایبوپروفن استفاده کنید؛ از استامینوفن استفاده نکنید. استامینوفن براى سردرد است نه این بیمارى، زیرا درد را کاهش مىدهد ولى اثر کمى روى التهاب ندارد.
با یخ درمانى، درد را تسکین دهید.
بستههاى یخ با کاهش تورم، مؤثر و کارآمد مىباشند. به دور دستتان، پد گرمازا نپیچید زیرا باعث افزایش تورم ناحیه مىشود.
دست خود را بالا نگه دارید.
هنگامى که استراحت مىکنید، سعى کنید دستتان بالاتر از شانه باشد. طورى بنشینید که آرنجتان روى میز قرار گیرد و یا روى دستهى صندلى تکیه دهد و نوک دست به طرف بالا باشد؛ این یک وضعیت مناسب براى استراحت است.
براى تسکین درد، دستتان را مشت کنید.
حرکات فشارى انگشتان به تسکین حالت گزگز مچ دست کمک مىکند. دستتان را مشت کنید و انگشتان را به کف دست فشار دهید. سپس مچ را باز کنید و کشیده نگه دارید. این حرکت را دوباره انجام دهید.
شبها، دستتان را در پهلو نگه دارید.
دستتان را هنگام خوابیدن، نزدیک بدن و مچ را صاف و مستقیم نگه دارید. اگر دست را از کنار تخت آویزان کنید، باعث افزایش فشار مىشود. اگر در خواب به علت درد بیدار مىشوید، همان تمرینهایى را که در روز انجام مىدادید، در شب تکرار کنید.
از تختهى اسپلینت )شکسته بندى( براى تسکین درد استفاده کنید.
براى تسکین علایم سندرم کانال مچى از اسپلینت مچى براى صاف نگه داشتن مچ استفاده کنید. اسپلینت کمک مىکند تا فشار از روى عصب برداشته شود. انواع پلاستیکى اغلب سخت و همچنین گرم و چسبناکند. صرف نظر از نوع اسپیلنتى که مىخرید، باید اندازهى آن مناسب کف دست باشد و در عین حال شست و انگشتان دیگر را آزاد بگذارد.
آن را خیلى سفت نبندید.
حتما شما نمىخواهید که ترافیک را به طور کامل در مچتان ببندید؛ مچتان را با نوار کشى نبندید زیرا مانع خونرسانى مىشود.
از دستگیره مناسب استفاده کنید.
اگر مىخواهید جسمى را با دستگیره جابجا کنید، مطمئن شوید جاى دست شما کاملا اندازه و مناسب است. اگر جاى دستتان کوچک بود، با لولهى پلاستیک یا نوار، آن را دوباره بسازید و اگر خیلى بزرگ بود، از یک دستگیره دیگر استفاده کنید.
با دقت عمل کنید.
اگر بعد از کار کردن با روش قدیمى در اطراف خانهتان، دچار آسیب شدید، هنگام کار کردن فشار را بر قاعده مچتان متمرکز نکنید.
فواید ویتامین 6 B
مطالعات علمى جدید نشان مىدهد که درمان با ویتامین 6 B زیر نظر پزشک، مىتواند در کاهش علایم سندرم کانال مچى مؤثر باشد. در یک مطالعه دوازده ساله، 65% افراد مبتلا به این بیمارى با مصرف روزانه ویتامین 6 B بهبود پیدا کردهاند.
دکتر الیس مىگوید: در طول 26 سال به طور موفقیتآمیزى صدها بیمار را با مقادیر بالاى مصرف روزانه ویتامین 6 B درمان کرده در حالى که هیچ اثر جانبى مشاهده نشده است.
او هشدار مىدهد که درمان با ویتامین 6 B باعث تسکین فورى علایم نمىشود، بلکه شما باید صبور باشید. اغلب شش هفته طول مىکشد که تغییرات آنزیمى به حدى کافى باشد که علایم به تدریج فروکش کند.
بعد از شش تا دوازده هفته متوجه تفاوت اساسى در دست و انگشتانتان مىشوید؛ بىحسى، گزگز، سفتى و درد دست فروکش مىکند. دکتر الیس همچنین مىگوید: در بعضى از بیماران بعد از قطع مصرف ویتامین 6 B، این بیمارى دوباره عود مىکند.
ویتامین درمانى براى سندرم کانال مچى باید زیر نظر پزشک انجام شود. زیرا این ویتامین مىتواند در مقادیر بالا سمى باشد.
واقعیتهایى براى حفظ بىدردى
بعضى کارگرها نسبت به بقیه، بیشتر درگیر مىشوند، مخصوصا قصابها، رانندههاى تریلى، کارگران خطوط مونتاژ، حسابداران و پردازشگران اطلاعات و کاربرهاى چکشهاى بادى. این افراد بنابر شرایط شغلى باید از دستشان در انجام کار استفاده کنند. کسانى هم که در خانه کار مىکنند، در معرض خطر هستند: خانه دارانى که شستشوى لباسها را با دست انجام مىدهند و یا با جارو زمین را تمیز مىکنند و یا حتى کسانى که میوه پوست مىگیرند.
حتى اگر شما مجبور هستید کار دستى شدیدى انجام دهید مىتوانید از مشکل جلوگیرى کنید و از کار خود راضى باشید. این سندرم، حاصل فشار مداومى است که هنگام خم شدن مچ به بالا یا پایین ایجاد مىشود. اگر مچ به تناوب منقبض و کشیده شود، فشار افزایش مىیابد. براى جلوگیرى از آن، دست و پا را تا آنجا که مىتوانید مستقیم نگه دارید. ممکن است در ابتدا خم نکردن مچ دستها به طور مثال در تایپ کردن یا رانندگى غیر طبیعى به نظر برسد؛ اما زمان و ممارست، شما را از این ناراحتى رها مىکند.
هشدار پزشکى
ممکن است این ناراحتىها نشانهى آرتریت )التهاب مفاصل( باشد.
درد مچ دست، همیشه به علت سندرم کانال مچى نیست و مىتواند نشانگر بیمارى جدىتر دیگرى باشد. اگر هنگام ورزش احساس در هم شکستگى و فشردگى در مچتان دارید، این علایم، نشانهى سندرم کانال مچى نیست. این علایم مىتواند نشانهى آرتریت استخوانى باشد.
منبع : دایرة المعارف پزشک خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پی‌نوشت‌ها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
