درد شدید یا گرفتگى در پهلوها، یک درد شدید موقتى است که به علت گرفتگى دیافراگم ایجاد مىشود و وقتى اتفاق مىافتد که به دیافراگم )عضله بین سینه و شکم( اکسیژن کافى نرسد.
کیک میرکین »پزشک ورزشى در انستیتو سیلور اسپیرینگ« مىگوید: گاهى وقتها دویدن جریان خون دیافراگم را مسدود مىکند. هر بارى که شما زانوى خود را بالا مىبرید عضلات شکم شما منقبض مىشود و فشار وارده به شکم افزایش مىیابد. هنگامى که نفس عمیق مىکشید، ریهها نسبت به تنفس عادى بیشتر اتساع پیدا مىکند. این فشار دو طرفه، از سوى ریهى اتساع یافته و عضلات منقبض شکم، جریان خون دیافراگم قطع مىکند و به علت کمبود اکسیژن، دچار آسیبدیدگى و گرفتگى مىشود. اگر شما درست نفس نکشید در هنگام دویدن، پیادهروى و حتى خندیدن، دچار پهلو درد مىشوید.
توقف کنید.
هنگامى که درد شروع شد، از هر کارى که دارید انجام مىدهید، دست بردارید؛ شما باید استراحت کنید تا عضلات گرفتهتان آزاد شود.
فشار دهید.
با سه انگشت روى ناحیهاى که بیشترین درد را احساس مىکنید فشار دهید تا درد متوقف شود؛ و یا با سه انگشت ناحیه مورد نظر را ماساژ دهید. اغلب، این کار براى رهایى از درد کافى است.
بازدم خود را عمیقا بیرون دهید.
به محض اینکه عضله دیافراگم شروع به گرفتن کرد، نفستان را به داخل بدهید و سپس لبها را گرد کنید و به هر شدت که مىتوانید نفس را بیرون دهید. فرو دادن و خارج کردن نفس، شبیه یوگا اثر مىکند و باعث ماساژ داخلى عضله فشرده مىشود.
دم و بازدم انجام دهید.
به ماساژ ناحیه درد ادامه دهید و سعى کنید که ریتم تنفس خود را به حالت عادى دربیاورید. بازگشت به ریتم ثابت تنفس به توقف درد کمک مىکند.
سرعت خود را کم کنید و راه بروید.
اگر در هنگام دویدن دچار پهلو درد شدید، سرعت خود را آهسته کنید و راه بروید. راه رفتن براى آرام شدن عضله گرفته کافى است. هنگامى که تیر کشیدن عضله تمام شد، دوباره مىتوانید بدوید.
تنفس شکمى
قبل از اینکه براى دویدن یا پیادهروى بیرون بروید، لازم است بدانید که چگونه باید براى پیشگیرى از درد پهلو نفس بکشید. به سینهتان نگاه کنید، در همین حال یک نفس عمیق به داخل بدهید چه چیزى حرکت مىکند؟ اگر فقط سینه حرکت کرد شما تنفس قفسه سینهاى دارید و این کافى نیست. براى مقابله با پهلو درد، باید دیافراگم در طول تنفس شرکت داشته باشد. یک راه شرکت داشتن دیافراگم، حرکت شکم و سینهتان در طول تنفس مىباشد. به شکمتان نگاه کنید، نفس بکشید، بازدم کنید، شکمتان باید به داخل و خارج حرکت کند. زمانى که شما تنفس شکمى را فرا گرفتید، نفسهاى عمیق بکشید و بازدم عمیق کنید. هنگام ورزش کردن براى چند دقیقه دقت بیش از حد روى تنفس خود داشته باشید؛ تنفس دیافراگمى، به تدریج به صورت عادت در مىآید.
دیافراگم خود را ماساژ دهید.
همانند دیگر عضلات، دیافراگم قبل از ورزش به گرم شدن نیاز دارد؛ بنابراین قبل از حرکات کششى پاها به عضلهى دیافراگم، ماساژ تنفسى دهید و روند فعالیت آن را تنظیم کنید، کف زمین بنشینید، یک دست را روى سینه و دست دیگر را روى شکم بگذارید؛ هنگامى که نفس مىکشید، باید هر دو دست حرکت کند که نشانهى استفاده از ظرفیت کامل تنفسى و کارکرد دیافراگم است؛ دیافراگم آماده، کمتر فرد را دچار پهلو درد مىکند.
در هر وضعیتى تنفس کنید.
مردم معمولا در هنگام ترس، سرما و یا اجتناب از درد، نفس خود را نگه مىدارند. اگر اجازه دهید تا عواطفتان بروز کنند و با حبس نفس جلوى آنها را نگیرید، احتمالا در هنگام ورزش که به جریان ثابت هوا نیاز دارید، تنفس طبیعى انجام خواهید داد.
قبل از ورزش، غذا نخورید.
اگر چه پهلو درد به وسیلهى دیافراگم گرفته ایجاد مىشود، بعضى از دوندهها و راهپیماها، با حبس گازها دچار همین حالت مىشوند. هر گونه فعالیت هوازى، عمل گوارش غذاها را متوقف مىکند و خون را به طرف عضلات مىراند. به همین علت به دوندهها توصیه مىشود که تا دو ساعت قبل از مسابقه غذایى نخورند، همچنین به همین علت است که بعضى از دوندههایى که در طول مسابقه آب زیادى مىخورند، دچار اسهال مىشوند.
توصیه آنها؟ مراقب باشید که چه وقت و چه غذایى را قبل از ورزش کردن مىخورید. فیبر زیاد بخورید.
منبع : دایرة المعارف پزشک خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پینوشتها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387