آیا خرید و رفتن به خرید برای شما جذابیت دارد؟ آیا از اینکه ساعتها در مراکز بزرگ خرید وقت تلف کنید لذت میبرید؟ آیا از خریدهای خود راضی و خشنود میشوید؟ آیا کمدی پر از لباسهایی دارید که تابهحال نپوشیدهاید؟ اگر جواب شما بهتمامی این پرسشها مثبت است، باید گفت که شما معتاد شدهاید! هرچند اعتیاد به خرید بهمانند اعتیاد به مواد مخدر از سوی جامعه نکوهش نمیشود، اما بهنوبهی خود دارای اثراتی منفی بر زندگی روزانهی فرد معتاد است. با بنیتا همراه شوید تا به سراغ 12 نشانهی آشکار از خرید کردنهای غیرقابلکنترل برویم. با ما همراه باشید.
1. شما کمدی پر از لباسهایی دارید که هنوز برچسب قیمت بر روی آنها است
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
شما برای نشان دادن اعتیاد خود به خرید نیازی ندارید تا هر روز خود را با لباسهای جدید آراسته نشان دهید. درواقع، داشتن گزینههای فراوان در کمد لباسها که هنوز دارای برچسب قیمتی هستند یکی از نشانههای شایع در میان علاقهمندان به خرید افراطی است. دکتر لین بنسون، روانشناس متخصص در درمان اختلالات خرید میگوید معتادان به خرید معتقدند آنها لباسهای خود را برای زمانی کنار گذاشتهاند که به آنها نیاز داشته باشند. برای زنان معمولاً این گزینهها شامل لباس، زیورآلات، کفشها و جواهرات است. مردان نیز عاشق خرید اقلامی نظیر ساعت، دوربین و تجهیزات ورزشی هستند.
2. شما نمیتوانید یک روز از خانه خارج شوید و چیزی نخرید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
حتی خریدهای کوچک نظیر یک رژلب جدید؛ این کار نشانهای از حاد بودن اعتیاد به خرید است. تنها به این خاطر که این خریدها بسیار کوچک و ناچیز هستند، افراد هیچ کنترلی بر روی آنها از خود نشان نمیدهند. دکتر آرت مارکمن، پروفسور روانشناسی و بازاریابی در دانشگاه تگزاس در شهر آستین، میگوید هیچ خرید جداگانهای بد نیست، اما وقتیکه همهی آنها روی هم انباشته میشوند خود را نمایان میسازند.
3. شما تجربهی لذت شدید از خرید را دارید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
اعتیاد به خرید از یک چرخهی قدرتمند احساسات نشات گرفته و شامل حسی از لذت پسازآن میشود که نشانهی معتاد شدن فرد است. خرید باعث ترشح مادهای شیمیایی به نام دوپامین در مغز میشود که با احساس لذت و رضایت در ارتباط است. دوپامین نقشی مهم در سوءمصرف مواد مخدر و سایر رفتارهای اعتیادآور نظیر شرطبندی دارد.
4. شما پس از چرخیدن بیهوده در بازار و خرید چیزی احساس ندامت میکنید
© iStock/hoozone
همهی ما تابهحال این جمله را شنیدهایم که «چیزی که به بالا میرود بهناچار به پایین بازخواهد گشت.» زمانی که معتادان به خرید به سراغ خریدن چیزی میروند، مراکز پاداش در مغز آنها فعال شده و به حد احساس سرخوشی میرسد. دکتر بنسون میگوید در این لحظه تجربهی لذت شدید از خرید پدید میآید؛ اما این فعال شدن مراکز پاداش بهسرعت جای خود را به یک احساس ناراحتی میدهد. این احساس میتواند شامل حس ناامیدی، استرس، گناه و ندامت باشد. بااینحال، اعتیاد به خرید میتواند خود در صورت چالشی شدن به حد نرمال کاهش یابد.
5. شما به خاطر خریدهای خود با شریک زندگیتان درگیر میشوید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
درگیری بر سر بالا رفتن هزینههای خرید، خریدهای غیرضروری و یا چرخیدنهای بیهوده در وبسایتهای خرید اینترنتی؛ دکتر کیمبر شلتون، روانشناس در دانکانویل تگزاس، میگوید اگر شریک زندگی شما متوجه رفتارهای اعتیاد گونهی شما برای خرید شود، این یک نشانهی خوب است که شما دارای یک مشکل هستید. زمانی که چرخهی خرید و صرف هزینه دارای اثرات منفی بر روابط شماست، وقت آن فرارسیده تا به دنبال کمک گرفتن از کسی باشید. نشانهی دیگر این است که شما مرتباً به همسرتان قول میدهید که این کار را متوقف کرده و یا کم میکنید، اما نمیتوانید.
6. شما برای غلبه بر استرس و نگرانی خود نیازمند خرید هستید (اصطلاح فارسی پاساژ درمانی)
© iStock/sturti
خرید حال بسیاری از ما را بهتر میکند. یک نظرسنجی از سوی وبسایت Ebates.com نشان داد بیش از نیمی از آمریکاییها به «خرید درمانی» (اصطلاح رایج جهانی برای این مشکل) برای بهتر شدن حالشان اعتراف کردهاند. داشتن حد اعتدال در خرید میتواند برای شما خوب باشد. بااینحال، اگر شما معتاد به خرید هستید، شما بهشدت به اثرات روانی این شیوه معتاد خواهید شد. متأسفانه همانطور که گفتیم این اثرات در آینده جای خود را به احساس گناه و شرمساری برای ناتوانی در توقف خرید میدهند. پاساژ درمانی نشانهای حاد از بیماری شماست.
7. شما در صورت خرید نکردن حال بدی پیدا میکنید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
معتادان به خرید، همانند سایر اعتیادهای دیگر، علائمی نظیر هوس و یا احساس خیلی شدید برای خرید را تجربه میکنند که معمولاً هم غیرقابلکنترل است. معتاد به خرید حتی بهتمامی اثرات منفی بیمحابا پول خرج کردن، نظیر دعواهای خانوادگی، ورشکستگی و مشکلات قانونی بیتوجهی میکند. چیزی که بیشتر مشاهده میشود این است که فرد در صورت عدم توانایی برای خرید با علائمی نظیر پریشانی و ناراحتی برای از دست دادن فرصتهای مناسب خرید روبرو میشود.
8. شما نمیتوانید بر کار و یا درس خود تمرکز کنید
© iStock/shironosov
معتادان به خرید خود را درگیر افکار خرید دیده و ازنظر روانی به این تفکرات متکی میشوند. آنها زمان زیادی از وقت خود را به نقشه کشیدن برای خرید، پوشیدن لباس، خریدن، از کجا خریدن و چگونه پرداخت کردن پول خریدها اختصاص میدهند. یک معتاد به خرید به حدی به خرید کردن فکر میکند که تمامی منابع خود نظیر زمان، انرژی و پول را هدر میدهد. بهعلاوه او باعث مشکلاتی در برخی از جنبههای زندگی خود میشود.
9. شما از زیر کار و یا تعهدات اجتماعی خود برای دستیابی به خرید فرار میکنید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
یک معتاد به خرید دارای یک الگوی رفتاری افراطی است که در آن نیاز برای خرید، بهشدت بر سایر رفتارهای او نظیر روابط فردی، عادتها، کار و تعهدات اجتماعی سایه افکنده است. برای مثال، برای یک معتاد به خرید، خرید کردن از کار و یا مدرسه و یا صرف زمان با دوستان و خانواده مهمتر است. مطالعات نشان داده است افراد با خطر بالای اختلالات خرید، ممکن است ازنظر روابط شخصی با مشکل روبرو باشند.
10. شما سعی میکنید تا رسیدهای خرید را مخفی و یا امضاها را جعل کنید
© Provided by Reader’s Digest (Association) Canada ULC
شما بهشدت به پول و اعتبار وابسته شدهاید؛ برای مثال، شما خط اعتباری خود را افزایش داده و یا کارتهای اعتباری جدیدی تهیهکردهاید. خرید اقلامی که فراتر از بودجهی شما بوده و یا موردنیاز شما نیستند، از علائم اعتیاد به خرید به شمار میآیند. احتمال اینکه این افراد حسابهای اعتباری خود را تسویه کنند 25 درصد است. آنها تمام سال در حال خرید، صرف هزینه در ایام تعطیل و هدیه دادن به دوستان و خانواده هستند. این رفتار نیز به «اعتیاد به هدیه دادن» شهرت دارد.
11. شما شروع به مخفی کردن عادتها و خریدهای خود میکنید
© iStock/razerbird
مخفی کردن جعبههای خرید در کمد لباسها و یا گشتوگذار در وبسایتهای خریدن آنلاین در نیمههای شب و یا زمانی که همکارانتان در حال خوردن نهار هستند، نشانهای از غیرقابلکنترل شدن عادتهای خرید شماست. بهخصوص اینکه اگر این رفتارها کار و روابط شما را نیز به مخاطره بیندازند. بهطورکلی، مطالعات نشان داده است که معتادان به خرید تمایل به خرید انفرادی دارند. پس هیچ تعجبی ندارد که دزدکی رفتار کردن به بخشی از عادات آنها تبدیل شود.
12. شما بارها در توقف این روند با شکست روبرو شدهاید
© iStock/ronstik
یک معتاد به خرید به خاطر آگاهی از مشکل خود و عدم توانایی در کنترل این رفتار احساس شکست و ناراحتی میکند. این بدین معنی است که اگر شما سعی به غلبه بر اعتیاد خرید داشته باشید، احتمالاً نیازمند کمک دیگران هستید. اگرچه اعتیاد به خرید بهعنوان یک اعتیاد واقعی تصور نمیشود، اما شما حتماً باید برای کمک به یک مشاور مراجعه کنید. در کشور آمریکا گروهی با عنوان «بدهکاران ناشناس و خریداران ناشناس» وجود دارد که شما میتوانید با حضور در جلسات آنها مشکلات خود در غلبه بر خرید بیشازحد را با آنها در میان بگذارید. این گروه افرادی نظیر خود شما را در برگرفته است.